Uwaga: Ten tekst jest zaktualizowaną wersją wcześniejszego artykułu o załatwianiu spraw przez ePUAP. Uwzględnia on zmiany wynikające z udostępnienia ePUAP2, czyli nowej wersji tej platformy.

W poprzednich odcinkach cyklu "Oswajamy e-administrację" opisywałem, jak założyć konto na ePUAP, jak wygląda wysyłanie przykładowego pisma przez ePUAP oraz jak utworzyć Profil Zaufany i do czego on służy. To było wprowadzenie do tematu e-administracji, jakby trzy pierwsze kroki. Jeśli je wykonaliście, jesteście gotowi do załatwienia wielu spraw urzędowych przez internet. Na drodze może Wam stanąć tylko jedna rzecz - Wasz urząd może nie być gotowy na e-administrację.

Teoretycznie ePUAP ma być jedną elektroniczną platformą usług administracji publicznej. Wszystkie urzędy powinny mieć skrzynkę podawczą ePUAP. To niestety nie oznacza, że przez ePAUP załatwimy wszystko, wszędzie i tak samo. Różne urzędy mogą oferować różne zestawy usług.

Różne e-usługi w różnych urzędach

Najlepiej zobaczyć to na przykładzie. Załóżmy, że chcemy załatwić jakąś sprawę w urzędzie w Osięcinach (wybrałem tę miejscowość w drodze losowania). Aby sprawdzić co możemy tam załatwić, musimy wejść na stronę ePUAP (epuap.gov.pl) i zalogować się. Od razu widzimy ogólną wyszukiwarkę, ale korzystanie z niej nie jest dobrym pomysłem. Lepiej kliknąć na KATALOG SPRAW). 

W katalogu spraw znajdziemy odnośniki do różnych usług pogrupowanych według tematyki. Jest też kolejna wyszukiwarka (wskazana strzałką na zrzucie poniżej). 

Do tej wyszukiwarki możemy wpisać miejscowość. Jeśli wpiszemy "Osięciny" to dostaniemy do wyboru trzy instytucję - ośrodek pomocy społecznej, bibliotekę publiczną i urząd gminy. Wyboru dokonujemy klikając "wybierz" obok nazwy urzędu. Jeśli wybierzemy urząd gminy, naszym oczom ukaże się imponujący katalog usług

Niestety to wcale nie oznacza, że ten urząd świadczy wszystkie te usługi. Na prawo od nazwy urzędu zauważycie niebieski napis "Pokaż sprawy wybranego urzędu". Dopiero po kliknięciu na ten tekst zobaczycie co naprawdę da się załatwić w Osięcinach. Pokazuje to zrzut poniżej. 

Szału nie ma. Urząd Gminy w Osięcinach pozwala na wysłanie skargi, wniosku albo zapytania (zgodnie z art. 227 i art. 241 KPA). Jeśli będziemy chcieli skorzystać z tej usługi, to dowiemy się, że "Usługa nie dotyczy udostępniania informacji publicznej na wniosek". Dlaczego nie dotyczy? Tego nie wiem.

Całkiem inaczej będzie wyglądała lista dostępnych e-usług świadczonych w większym mieście, takim jak choćby Łódź. Mieszkańcy Łodzi mogą przez ePUAP złożyć wniosek o wydanie odpisu aktu urodzenia, wniosek o duplikat świadectwa szkoły podstawowej i nawet wniosek o wydanie karty wędkarskiej! W przypadku Łodzi lista usług wygląda o wiele bardziej imponująco (zrzut poniżej).

W praktyce załatwienie każdej z tych spraw wymaga przejścia do usługi i wypełnienia odpowiedniego formularza. Opisywaliśmy już jak wygląda wysyłanie przykładowego pisma. Teraz opiszemy przykład bardziej wyspecjalizowanej usługi i przy okazji wyjaśnimy jak podpisywać pismo Profilem Zaufanym. 

Formularz usługi na przykładzie zezwolenia na psa

Usługi świadczone przez ePUAP mogą mieć bardzo "specjalistyczny" charakter. Przykładowo w Oleśnicy możemy przez internet złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na utrzymanie psa rasy uznawanej za agresywną. Aby dotrzeć do tej usługi musimy wejść do katalogu spraw, wpisać do wyszukiwarki "Oleśnica", znaleźć Urząd Miasta w Oleśnicy i już prawie jesteśmy "w domu". W katalogu spraw w ramce "ochrona środowiska" zauważymy link "zezwolenia w zakresie środowiska i zwierząt". 

Po kliknięciu w ten link rozwinie się kilka opcjonalnych usług. Znajdziemy wśród nich "zezwolenie na utrzymanie psa rady uznawanej za agresywną".

Oczywiście klikamy w nazwę wybranej usługi i w ten sposób przechodzimy do karty usługi. Możemy się dowiedzieć jakie rasy są agresywne, gdzie skierowane będzie pismo, jaka jest podstawa prawna itd.

Oczywiście aby przejść dalej musimy kliknąć ten niebieski przycisk "Załatw sprawę". Wtedy naszym oczom ukaże się właściwy formularz usługi. Pewne informacje w formularzu są uzupełniane danymi z profilu. W przypadku tej e-usługi trzeba nie tylko wypełnić formularz, ale też załączyć pliki, np. skan rodowodu psa. Formularz jest widoczny na zrzucie poniżej. Możecie kliknąć by powiększyć. 

Podpisywanie Profilem Zaufanym

Jeśli już wszystko wypełnimy i załączymy, przechodzimy do podpisywania. Klikamy przycisk "Dalej". Zobaczymy stronę pozwalającą na powrót do edycji, podpisanie lub wysłanie bez podpisu (zrzut poniżej). 

Wybieramy "Podpisz" bo chcemy podpisać pismo Profilem Zaufanym. System ePUAP spyta, czy chcemy podpisywać certyfikatem kwalifikowanym czy Profilem Zaufanym. Chcemy podpisać profilem, więc wybieramy to drugie. Wtedy wyskoczy zachęta do podania kodu autoryzacji wysłanego na adres e-mail.

Po podaniu kodu wrócimy na stronę, która umożliwia wysłanie dokumentu. Powinniśmy tam widzieć informację "Wszystkie podpisy prawidłowe". Kończymy sprawę klikając "Wyślij". 

Porada praktyka

Myślę, że ten artykuł daje ogólne pojęcie o szukaniu usług na ePUAP i wysyłaniu pism. Muszę dodać, że system ePUAP2 teoretycznie powinien ułatwiać dotarcie do usług poszczególnych urzędów, ale w praktyce bywa różnie. Spotykałem się z sytuacjami, gdy w katalogu spraw dla danego urzędu nie figurowała usługa, którą ten urząd faktycznie świadczył. Można było dotrzeć do usługi, jeśli szukało się jej w wyszukiwarce, albo przy wchodzeniu na karty spraw w katalogu ogólnym. Wspominałem kiedyś w DI, że ten problem dotyczy m.in. Kancelarii Prezydenta. 

SEKAP, czyli śląskie klimaty

Jeszcze raz należy podkreślić, że różne urzędy mogą oferować różne usługi. Na to zróżnicowanie narzekała Najwyższa Izba Kontroli. W raporcie NIK odnotowano, że wyjątkowe pod względem e-usług miasta to Dąbrowa Górnicza i Mysłowice. Oferują one swoim obywatelom ponad 100 e-usług!

Trzeba w tym miejscu podkreślić, że śląskie miasta oferują swoje usługi przez system SEKAP, opracowany z myślą o śląskich urzędach. Istnieje możliwość logowania się do SEKAP przez ePUAP. Trzeba w tym celu wejść na stronę SEKAP, wybrać logowanie przez ePUAP, potwierdzić zgodę na zasady regulaminu, podać swoje dane (wymagane imię, nazwisko i PESEL). Dopiero po powiązaniu kont SEKAP i ePUAP można zacząć załatwiać sprawy np. w Dąbrowie Górniczej. Wypełnianie i wysyłanie dokumentów będzie się odbywało poprzez SEKAP, a więc interfejs będzie nieco inny. 

CEIDG, ZUS

Platforma ePUAP umożliwia też logowanie się do pewnych usług, które mogą być bardzo przydatne, ale nie są świadczone na platformie ePUAP. Przykładem może być Platforma Usług Elektronicznych ZUS. To osobny system do załatwiania ZUS-owskich spraw, ale można się do niego logować Profilem Zaufanym ePUAP. Podobnie jest z CEiDG, a więc z ewidencją działalności gospodarczej. Można założyć firmę przez internet, korzystając z CEiDG i Profilu Zaufanego ePUAP, ale ePUAP jest w tym przypadku tylko narzędziem autoryzacji. Będziemy to omawiać w kolejnych odcinkach. 

Inne teksty z cyklu oswajamy e-administrację. 

• Zakładanie konta na ePUAP2. Oswajamy e-administrację, cz. 1 bis
• Jak wysłać e-pismo przez ePUAP2 i czym jest skrzynka podawcza? Oswajamy e-administrację, część 2 bis
• Zakładanie Profilu Zaufanego na ePUAP2. Oswajamy e-administrację, część 3 bis
• Zakładanie działalności gospodarczej przez internet. Oswajamy e-administrację, część 5
• Przewodnik po Obywatel.gov.pl - Oswajamy e-administrację, część 8
• Wniosek o dowód osobisty przez internet, krok po kroku. Oswajamy e-administrację, cz. 13
• Zaświadczenie o prawie do głosowania. Jak złożyć wniosek przez ePUAP? Oswajamy e-administrację, cz. 12
• Odpis z księgi wieczystej przez internet. Jak to załatwić? Oswajamy e-administrację, część 10