Nadgodziny – czy są legalne?

Warto wiedzieć, że pracownik powinien wykonywać pracę w ilości godzin, która ustalona jest i zapisana na umowie. Jednak problematyka pracy w nadgodzinach nie jest taka łatwa jak mogłoby się wydawać. Przede wszystkim należy zdawać sobie sprawę co oznacza czas pracy, a pod tym pojęciem kryje się konieczność bycia do dyspozycji pracodawcy, niezależnie od tego czy praca odbywa się w zakładzie pracy czy też w innym miejscu do tego wyznaczonym. Polski kodeks pracy jasno zakłada, że praca nie powinna przekraczać 8 godzin na dobę. Zatem praca w godzinach nadliczbowych to taka, która wykonywana jest ponad obowiązujące normy. Jest jednak jedno „ale”. Jeżeli jesteś zatrudniony na pół etatu, to pracodawca może nakazać Ci zostanie dłużej w pracy. Oczywiście liczba nie może przekraczać łącznie 40 godzin w tygodniu. Nadgodziny zaczynają się wtedy, kiedy zostanie przekroczona norma czasu pracy, która wskazana jest w kodeksie.

Legalność nadgodzin

Trzeba zdawać sobie sprawę, że praca w nadgodzinach jest legalna tylko i wyłącznie w sytuacjach nadzwyczajnych. Jej dopuszczalność jasno określają przepisy prawa. Wykonywana może być tylko i wyłącznie w przypadku prowadzenia akcji ratunkowej, która ma na celu ochronę życia, mienia czy też środowiska. Ponadto pracownik może zostać poproszony o zostanie w pracy, gdy konieczne jest usunięcie awarii, która stanowi zagrożenie. Niewątpliwie najwięcej kontrowersji budzi kolejna przesłanka mówiąca o nadzwyczajnych potrzebach pracodawcy i ten punkt niestety często jest nadużywany.

Szczególne potrzeby pracodawcy – jak nie dać się oszukać?

Niestety wielu pracodawców nadużywa swoich praw nakazując zostanie w pracy bądź też wykonywanie jej w domu. Jednak kodeks pracy jasno określa warunki, które odnoszą się do szczególnych potrzeb pracodawcy. Otóż są one legalne tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy występuje nagłość bądź też wydarzyła się sytuacja nieplanowana, ale nie może być to spowodowane np. brakami kadrowymi. Warto tutaj wiedzieć, że pracownik ma prawo odmówić i nie jest to żadne naruszenie obowiązków wobec pracodawcy. Oczywiście limit nadgodzin także jest jasno ustalony, przy czym przepisy te nie obowiązują jeżeli dochodzi do nadzwyczajnych sytuacji, do których można zaliczyć: pożary, powodzie, a także awarie sieci wodociągowej. Taka praca musi wtedy odbywać się do momentu, kiedy jest to konieczne. Warto także pamiętać, że limit przepracowanych godzin nadliczbowych, związanych z nagłymi potrzebami pracodawcy nie może przekroczyć 150 godzin w roku kalendarzowym. Zatem limit dzienny to maksymalnie 5 godzin, gdyż istnieje konieczność zapewnienia pracownikowi 11 godzin nieprzerwanego wypoczynku. Średnio tygodniowo ten limit nie może być wyższy niż 48 godzin.

Kto nie może pracować w godzinach nadliczbowych?

Kodeks pracy jasno określa, kiedy niedopuszczalne jest pracowanie w godzinach nadliczbowych. Zakaz ten dotyczy kobiet w ciąży, a także osób, które opiekują się dzieckiem do lat 4. Oczywiście w drugim przypadku mogą one zgodzić się i wtedy jest to legalne. Natomiast zabronione jest w przypadku osób młodocianych, to jest po ukończeniu 16 roku życia, ale przed 18. Osoby na stanowiskach, gdzie występuje duże stężenie szkodliwych substancji nie mogą wykonywać pracy w godzinach nadliczbowych.

Jeżeli Twój pracodawca nagminnie każe Ci zostać w pracy po godzinach, to jest to nielegalne i warto szukać pomocy. Można skorzystać z usług, które świadczy biuro prawne z Warszawy. Warto wiedzieć, że takie postępowanie pracodawcy jest zagrożone karą finansową wynoszącą od 1 tys. do 30 tys. zł.