Obecnie w kraju toczy się coś w rodzaju debaty na temat mediów publicznych. Wiadomo, że partia rządząca chce zmienić media publiczne w media narodowe. Z drugiej jednak strony zaczynają pojawiać się wątpliwości i widać, że projekt ustawy o "mediach narodowych" nie wpłynął do Sejmu tak szybko jak początkowo obiecywano.

Obecnie rząd nie prowadzi prawdziwych konsultacji na temat proponowanych zmian. Warto jednak odnotować, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) na posiedzeniu 1 grudnia 2015 r. przyjęła dokument pt. „Nowy model funkcjonowania mediów publicznych w Polsce”. Opracowanie zostało przekazane m.in. do ministerstwa kultury i ministerstwa cyfryzacji. Zamieszczamy je w całości pod tym tekstem. 

TVP: Potrzebujemy 1, 48 mld zł w 2015 roku

W dokumencie jest kilka ciekawych elementów, a jednym z nich jest określenie kosztów, jakich wymaga realizacja zadań publicznych. To bardzo ważne. Dziennik Internautów już w 2012 roku pisał o tym, że media publiczne muszą określić ile pieniędzy chcą od obywateli. Jak w przeciwnym razie prowadzić debatę o abonamencie? Do tej pory wiedzieliśmy tylko tyle, że media publiczne potrzebują więcej i więcej. 

Z dokumentu przedstawionego przez KRRiT wynika, że TVP SA oszacowała wysokość środków niezbędnych do realizacji zadań publicznych na kwotę 1,48 mld zł w 2015 roku. Oczekiwany poziom finansowania w 2020 roku osiąga wartość 2,07 mld zł. Polskie Radio SA oszacowało, że kwota środków publicznych w 2015 roku powinna wynosić około 220 mln zł. To bardzo ciekawe punkty odniesienia do dalszej debaty o abonamencie RTV.

Oczywiście w tym momencie należy zadać pytanie, czy TVP naprawdę potrzebuje tych pieniędzy na misję publiczną? Wiemy przecież, że TVP zalicza do misji niemal wszystko. Dokument KRRiT wspomina o konieczności dookreślenia zadań misyjnych nadawców, a także wprowadzenia procedury uprzedniej oceny materiałów.

Składka dla każdego potencjalnego odbiorcy

Dokument KRRiT porusza też kwestię reformy abonamentu RTV oraz reklam w mediach publicznych. To jest szczególnie ciekawe.

Zdaniem KRRiT opłata na rzecz mediów publicznych (przez KRRiT określana jako "składka) powinna mieć charakter daniny publicznej. Tę daninę powinni płacić dorośli obywatele, zdolni do ponoszenia obciążeń finansowych.

- Kluczową kwestią jest ustalenie, z jakich źródeł można pozyskać informacje dające podstawę do określenia zbioru osób fizycznych zobowiązanych do ponoszenia daniny (...) publiczne zbiory danych takie jak: ewidencja gruntów i budynków, elektroniczne księgi wieczyste, ewidencja klientów operatorów mediów i telekomunikacji nie dają możliwości zbudowania spójnego rejestru referencyjnego płatników, który miałby pełne właściwości aktualizacyjne  - czytamy w dokumencie KRRiT. 

Rejestr płatników

Zdaniem KRRiT należałoby stworzyć rejestr płatników, który obejmowałby dane z ewidencji PIT, KRUS oraz ewidencji dotyczących podmiotów. Organem prowadzącym rejestr płatników składki miałaby być Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Rejestr byłby usytuowany fizycznie i technicznie w strukturze systemów informatycznych Ministra Finansów.

KRRiT zaprojektowała organizację i sposób działania operatora pobierającego opłatę, ustaliła koszty związane z obsługą rejestru. W oparciu o te ustalenia dokonano obliczenia składki audiowizualnej i ustalenia sposobu jej waloryzacji.

W prezentacji KRRiT zaproponowano składkę w wysokości 8,33 zł miesięcznie. Wcześniej słyszeliśmy o "opłacie" 10-12 zł od gospodarstwa, ale płatnikiem "składki" w wizji KRRiT miałaby być każda osoba dorosła zdolna do ponoszenia obciążeń. Propozycja KRRiT przewidywałaby pewne ulgi np. dla osób starszych czy niepełnosprawnych. 

Sposób poboru składki mógłby być różny np. byłaby odprowadzana z zaliczką na podatek, albo wraz z ubezpieczeniem KRUS. To zależałoby od statusu płatnika. 

Do 4 minut reklamy na godzinę

Jeśli chodzi o reklamy to KRRiT uważa, że najbardziej racjonalne byłoby równomierne ograniczenie minut reklamy w TVP we wszystkich programach jednocześnie. Czas przeznaczony na reklamy miałby być ograniczony do 4 minut w godzinie. Według szacunków TVP, przy zachowaniu limitu 4 minut reklamy w godzinie finansowanie ze środków publicznych będzie mogło być niższe o ok. 100 mln zł rocznie.

Poniżej, dla zainteresowanych, kopia dokumentu udostępnionego przez KRRiT

Media Publiczne Nowy Model