Klasyfikacja typów osobowości i odnoszących się do nich zaburzeń

Diagnoza typu osobowości często ma kluczowe znaczenie dla leczenia zaburzeń emocjonalnych występujących u danego pacjenta. Według klasyfikacji DSM istnieje 10 podstawowych typów osobowości: czujny, ekscentryczny, samotniczy, towarzyski, pewny siebie, nonkonformistyczny, zmienny, sumienny, współpracujący i wrażliwy. Osobowości czujne zapadają na zaburzenia paranoidalne, ekscentryczne na schizotypowe, samotnicze na schizoidalne, a towarzyskie na histrioniczne. Pewni siebie mogą popaść w narcyzm, nonkonformiści - w zaburzenia antyspołeczne, a zmienni - w zaburzenia borderline. Typom sumiennym towarzyszą zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, współpracującym - zależne, a ostatni typ, wrażliwy, cierpi na zaburzenia unikające.

W innej klasyfikacji wyróżnia się także osobowości masochistyczne i sadystyczne. Osobowości ofiarne brykają się z zaburzeniami masochistycznymi, władcze - z sadystycznymi, natomiast osobowości poważne cierpią na zaburzenia depresyjne. Osobowości wygodne dotykają zaburzenia bierno-agresywne.

Co zrobić, gdy bliską osobę dotknęły zaburzenia osobowości?

Zaburzenia osobowości mają destrukcyjny wpływ na życie i poważnie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Zwykle osoby z zaburzeniami trafiają pod opiekę psychologa, gdy zainterweniuje ich rodzina. Tak jest najczęściej w przypadku zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych, między innymi zaburzeń odżywania. Znacznie rzadziej osoby z zaburzeniami osobowości zgłaszają się samodzielnie do poradni psychologicznych. Jeśli to robią, wynika to przede wszystkim z poważnych problemów w życiu, na przykład rozpadu związku z ukochaną osobą.

Jeżeli bliską osobę dotknęły zaburzenia osobowości, warto namówić ją do wizyty u psychologa. Może być to trudne, gdyż osoby z problemami często im zaprzeczają. Gdy zaburzenia osobowości są wyjątkowo nasilone, bliscy mają możliwość zmuszenia członka rodziny do leczenia wbrew jego woli. Dotyczy to między innymi przypadków, gdy zaburzenie (np. anoreksja) stanowi realne zagrożenie dla życia i zdrowia osoby z zaburzeniami lub osób znajdujących się w jej otoczeniu. Pacjent trafia wtedy na oddział zamknięty w szpitalu psychiatrycznym i tam znajduje się pod opieką lekarzy psychiatrów oraz psychologów.