Zakup wózka widłowego jest zaledwie pierwszym etapem na drodze do wykorzystywania go w trakcie codziennej pracy przedsiębiorstwa. Każdy nowozakupiony wózek (nawet jeśli był on już wcześniej użytkowany) powinien zostać zarejestrowany w Urzędzie Dozoru Technicznego.
Urząd Dozoru Technicznego to instytucja państwowa trzymająca pieczę nad stanem będących w użyciu i wykorzystaniu urządzeń oraz instalacji, które zgodnie z obowiązującym prawem podlegają pod jej nadzór. Są to m.in.

• urządzenia ciśnieniowe;
• zbiorniki niskociśnieniowe i bezciśnieniowe, służące do transportowania a także magazynowania materiałów trujących lub łatwopalnych;
• urządzenia transportu bliskiego (w tym wózki widłowe);
• dźwigniki;
• podnośniki krzesełkowe i kabinowe.

Dlaczego ta informacja jest tak istotna w kontekście przeglądów wózków widłowych? Z uwagi na to, iż to właśnie od formy dozoru technicznego, jaką sprawuje nad danymi pojazdami Urząd, zależą terminy przeglądów wózków widłowych. Istnieje kilka typów przeglądów, o których należy pamiętać w przypadku posiadania wózka widłowego. Sprawdźmy, jakie są ich rodzaje!

Rodzaje badań wózków widłowych

W przypadku wózków widłowych możemy wyszczególnić kilka rodzajów badań, które znacząco różnią się od siebie charakterem, formą, ale i terminami przeglądów oraz częstotliwością ich wykonywania.
Jako najważniejsze wymienia się:

• przegląd codzienny przed i po pracy;
• przeglądy konserwacyjne;
• przeglądy okresowe.

Do wykonywania codziennych przeglądów zobowiązany jest każdy operator konkretnego wózka widłowego, który powinien nadzorować jego poprawny stan, naładowanie baterii w przypadku wózków widłowych elektrycznych oraz ilość paliwa, cieczy chłodzącej i oleju hydraulicznego w wózkach spalinowych, a wszelkie ewentualne nieprawidłowości zgłaszać w celu usunięcia usterki. Ten typ przeglądów jest obowiązkowy bez względu na typ obsługiwanego pojazdu. Dodatkowo każdorazowo operator wózka zobowiązany jest do odnotowania sprawności wózka w Książce Eksploatacji.
Jeśli chodzi o przeglądy konserwacyjne i okresowe uzależnione one są od szeregu czynników, które zostaną omówione w dalszej części artykułu.
Do wykonywania przeglądów konserwacyjnych upoważnieni są tylko i wyłącznie przeszkoleni, posiadający stosowne uprawnienia, konserwatorzy wózków widłowych. Wynika to z charakteru tego typu badań, które mają na celu głównie wykrycie oraz sprawne usunięcie wszelkich usterek i awarii.
W przypadku przeglądów okresowych, są one wykonywane przez urzędników państwowych Urzędu Dozoru Technicznego, którzy sprawdzają stan techniczny oraz dokumentację pojazdu w celu wykluczenia z eksploatacji pojazdów niesprawnych i stwarzających zagrożenie dla zdrowia i życia pracowników.

Od czego zależą terminy przeglądów wózków widłowych?

Jak zaznaczono powyżej, istnieje co najmniej kilka czynników decydujących o terminach przeglądów wózków widłowych. Jednym z nich - w przypadku badań okresowych jest forma nadzoru sprawowanego nad wybranymi typami pojazdów. Terminy przeglądów okresowych i konserwacyjnych zostały dokładnie określone w oficjalnym Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki społecznej z dnia 29. października 2003, dotyczącym warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego.
Nie jest to jednak główna wytyczna określająca każdorazowo, ile czasu ma upłynąć pomiędzy kolejnymi terminami przeglądów konserwacyjnych wózków widłowych. Nadrzędnym zaleceniem dotyczącym przeprowadzanych przeglądów konserwacyjnych są wytyczne producenta. Dopiero w przypadku, kiedy w dokumentacji wózka brak tego typu zaleceń, postępuje się zgodnie z rozporządzeniem ministerialnym.
W przypadku ustalania terminów tych przeglądów istnieje pewne odstępstwo od normy. Ma ono miejsce w momencie, gdy wózek widłowy ulegnie znaczącej awarii lub poważnej, rzutującej na zdolność do pracy, usterce. Bezpośrednio po jej usunięciu, zalecane jest przeprowadzenie dodatkowego przeglądu konserwacyjnego wózka widłowego, które ma na celu potwierdzenie jego sprawności.

Terminy przeglądów wózków widłowych

Od momentu rejestracji w Urzędzie Dozoru Technicznego, wózki widłowe powinny zostać poddawane regularnym i systematycznym przeglądom. Ma to na celu zapewnienie operatorom pracy na sprawdzonym oraz bezpiecznym sprzęcie, wyeliminowanie ryzyka spowodowania wypadku przez niewłaściwy stan techniczny wózka oraz zapewnienie maksymalnego wykorzystania sprzętu w celu zoptymalizowania pracy zakładu/przedsiębiorstwa.
Jeśli wózek widłowy nie posiada wyraźnych zaleceń producenta co do terminów przeglądów konserwacyjnych, należy wykonywać je co:
- 30 dni w przypadku wózków z pełnym dozorem technicznym;
- 60 dni w przypadku pojazdów o dozorze ograniczonym.
Natomiast przeglądy okresowe dla wózków widłowych wykonuje się co roku w przypadku pojazdów objętych pełnym dozorem. Wózki o dozorze ograniczonym nie wymagają przeglądów okresowych, a jedynie przeprowadzenia badań doraźnych do dwa lata.
Skąd jednak wiedzieć, czy sprzęt wykorzystywany w naszym zakładzie pracy objęty jest dozorem UDT pełnym czy ograniczonym?

Które wózki widłowe są objęte pełnym dozorem technicznym?

Wózki widłowe, jako urządzenia transportu bliskiego podlegają pod dyrektywy i nadzór Urzędu Dozoru Technicznego. Forma dozoru może być dwojaka - pełna lub ograniczona. Które z wózków podlegają pod pełny dozór?
- wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia z podestem lub fotelem dla operatora - czyli wszystkie popularne wózki czołowe widłowe spalinowe, elektryczne a także paletowe elektryczne z miejscem dla operatora.
- wózki jezdniowe z osobą obsługującą podnoszoną razem z ładunkiem;
- wózki jezdniowe z wysięgnikiem.
Które z wózków podlegają pod ograniczony dozór techniczny?
Jedynym typem wózków, które podlegają pod ograniczony dozór techniczny są wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia prowadzone i zdalnie sterowane spoza pojazdu, czyli paleciaki elektryczne bez miejsca dla operatora.
Czy istnieją wózki nie podlegające pod dozór techniczny?
Istnieje tylko jeden rodzaj wózków, które nie podlegają pod dozór techniczny z uwagi na brak napędzanego mechanicznie silnika. A są to, dostępne tutaj, wózki paletowe ręczne.

Terminy przeglądów wózków widłowych - podsumowanie

Podsumowując, warto pamiętać, iż istnieje kilka typów przeglądów, którym powinny podlegać wózki widłowe. Standardowo, przed i po pracy operatorzy wózków zobowiązani są do sprawdzania stanu technicznego i gotowości do pracy pojazdów. Za regularne kontrolowanie poprawnego funkcjonowania wszystkich układów oraz podzespołów odpowiedzialni są konserwatorzy wózków widłowych, którzy zajmują się także naprawą awarii i usterek. Nad całością poprawnego stanu technicznego i właściwego dokumentowania czuwają inspektorzy Urzędu Dozoru Technicznego, którzy co roku oceniają stan pojazdów a także treść wpisów w Dzienniku Konserwacji.
Jeśli jesteś właścicielem pojazdów jezdniowych podnośnikowych lub przymierzasz się do ich zakupu, warto wiedzieć jakie są terminy przeglądów wózków widłowych.