I. Podróż

- Jak przygotować się do wyjazdu? Potrzebne dokumenty

Weź dowód osobisty. Odkąd Polska należy do Strefy Schengen, podróżowanie po Europie nie wymaga posiadania paszportu. Warto też pamiętać o wyrobieniu Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Uprawnia ona do korzystania z niezbędnej publicznej opieki medycznej w krajach UE na równi z obywatelami danego państwa. Jeśli np. tak jak we Włoszech leczenie szpitalne jest darmowe, to polski obywatel, który w trakcie pobytu w tym kraju będzie potrzebował hospitalizacji, otrzyma pomoc za darmo, okazując EKUZ.

- Czy trzeba odrębnie ubezpieczyć bagaż?

Nie, za wyjątkiem rzeczy cennych. Regulaminy linii lotniczych wyłączają zwykle ich odpowiedzialność za przedmioty, tj.  sprzęt fotograficzny, laptopy, biżuterię.

- Czego nie można wnieść na pokład samolotu?

Woda święcona, krem, perfumy czy alkohol. Bez względu na rodzaj płynu, pojemność buteleczki przewożonej w bagażu podręcznym nie może przekraczać 100 ml. W przeciwnym razie przy odprawie zostanie nam ona odebrana. Na liście przedmiotów zakazanych są też wszelkie ostre przedmioty, np. nożyczki.

- Co zrobić, gdy bagaż zaginie lub będzie zniszczony?

Będąc jeszcze na lotnisku, wypełnij protokół nieprawidłowości bagażowej (tzw. PIR) i zachowaj jego kopię. Następnie złóż reklamację w terminie 7 dni od odbioru uszkodzonego bagażu i 21 dni od odbioru opóźnionego bagażu. Gotowy formularz reklamacji w języku angielskim znajduje się na stronie www.konsument.gov.pl, w zakładce „Złóż skargę”.

Za zniszczenie walizki lub zagubienie bagażu linie lotnicze powinny wypłacić odszkodowanie (maksymalnie ok. 4700 zł, liczone w SDR – międzynarodowej walucie rozliczeniowej). Wycena odbywa się w oparciu o rachunki za rzeczy, które znajdowały się w walizce. Jeśli nie dostarczymy paragonów, przewoźnik wyceni wartość zaginionego bagażu na podstawie jego wagi.

- Jakie prawa ma pasażer w sytuacji opóźnienia lub odwołania lotu?

Powinien bezpłatnie otrzymywać posiłki i napoje oraz bieżące informacje o czasie opóźnienia. Pasażer ma także prawo do bezpłatnego noclegu w hotelu wraz z darmowym transportem między lotniskiem a hotelem, gdy opóźniony odlot nastąpi co najmniej dzień po terminie. Za odwołany lub opóźniony lot można też domagać się odszkodowania od linii lotniczych (od 250 EUR do 600 EUR w zależności od zasięgu podróży). Wyjątek: problemy nastąpiły z powodu siły wyższej, np. złych warunków atmosferycznych czy strajku.

  –Reklamację mimo wszystko warto złożyć, bo linie lotnicze mogły odwołać lot, powołując się na złe warunki pogodowe, a w rzeczywistości nie był to prawdziwy powód odwołania. Należy też pamiętać, że nawet w sytuacji zaistnienia siły wyższej przewoźnik ma obowiązek zwrócić nam koszty biletu w ciągu 7 dni – wyjaśnia Piotr Stańczak, Dyrektor Europejskiego Centrum Konsumenckiego.

- Czy można uzyskać rekompensatę za opóźnienie autokaru lub pociągu?

Tak. Warto poprosić konduktora lub kierowcę o potwierdzenie faktu opóźnienia na bilecie. Potem trzeba złożyć pisemną reklamację do przewoźnika.

- Kto odpowiada za rzeczy wniesione do hotelu?

Hotel. W sytuacji, gdy coś zginie z pokoju czy recepcji hotelowej, zacznij od złożenia reklamacji na miejscu. Jeśli były to cenne przedmioty, zawiadom lokalną policję.

- Co zrobić, gdy wycieczka jest niezgodna z zapewnieniami biura podróży?

Złóż reklamację do organizatora wyjazdu. Zakwaterowanie w hotelu o niższym standardzie niż w wskazywała umowa, hotel położony 200 km od miejsca docelowego, a miał być „blisko” – to przykładowe sytuacje, w których można reklamować źle wykonaną usługę. Do wycenienia szkody przydatna jest Tabela Frankfurcka:
www.konsument.gov.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=323&cntnt01origid=15&cntnt01returnid=101&hl=pl. To nieformalny dokument, który pomaga określić, o ile procent można obniżyć cenę wyjazdu ze względu na konkretną niedogodność.

II. Zakupy

- Czy można zwrócić towar bez wad kupiony podczas pobytu w kraju w UE?

Nie zawsze. Zanim dokonasz zakupu wiosennego płaszcza lub aparatu fotograficznego, zapytaj, czy w razie zmiany zdania będziesz mógł go bez problemu oddać do sklepu. Pamiętaj, że tylko od dobrej woli sprzedawcy zależy umożliwienie klientowi zwrócenia towaru pozbawionego wad.

- Do kogo napisać reklamację, jeśli produkt zakupiony w UE okaże się bublem?

Każdą rzecz nabytą w krajach UE można reklamować u sprzedawcy w ciągu dwóch lat od dnia zakupu, jeśli okaże się, że ma wady. Przykład? Podczas pobytu w Rzymie kupiłeś aparat fotograficzny. Po miesiącu przestał działać. Masz dwie możliwości: skorzystanie z gwarancji producenta i oddanie aparatu do wskazanego serwisu gwarancyjnego lub napisanie reklamacji do sprzedawcy. O ile przyznanie gwarancji wynika z dobrej woli producenta (może ją wydać lub nie), o tyle sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru z umową przez dwa lata od momentu zakupu. Jak napisać reklamację? Gotowe formularze w języku angielskim: www.konsument.gov.pl/pl/kontakt/skarga-do-eck.html

- Czy bank pobiera prowizję za płacenie kartą za granicą?

Tak, ale nie każdy. Przed wyjazdem warto skontaktować się ze swoim bankiem i zapytać o dodatkowe opłaty za korzystanie z karty za granicą. Wiele banków zabiera dla siebie 3% wartości transakcji (min. 10 zł) za pobranie gotówki z bankomatu lub płatność kartą w zagranicznym sklepie na terenie UE. Są także takie, które nie pobierają żadnych dodatkowych opłat.

- Gdzie nie warto wymieniać pieniędzy?

Kantory na lotniskach i w recepcjach hotelowych oferują zwykle najmniej korzystny kurs wymiany.

- Jakich pamiątek nie należy kupować?

Towarów „prawie oryginalnych”. Torebka ze znaczkiem przypominającym logo znanego domu mody. Cena – 10 EUR. Taką ofertę znajdziemy na stoiskach ulicznych sprzedawców. Skorzystanie z niej może jednak słono kosztować.  Na lotnisku celnicy mają prawo nie tylko zarekwirować torbę – imitację markowej, ale też nałożyć dotkliwą karę finansową za łamanie praw własności intelektualnej.

- 5 EUR za butelkę wody: jak nie dać się naciągnąć?

Unikaj zakupów w centrach turystycznych. Wydarzenia przyciągające rzesze turystów sprawiają, że sprzedawcy podnoszą ceny popularnych produktów w najbardziej uczęszczanych miejscach. Może się zdarzyć, że zwykła woda czy jabłko na straganie w pobliżu watykańskiego Placu św. Piotra będą kosztowały kilka euro więcej niż w zwykłym sklepie.

- Gdzie szukać pomocy w razie kłopotów z zakupami i podczas podróży?

Zwróć się do Europejskiego Centrum Konsumenckiego, jeśli europejska majówka nie będzie w pełni udana: włoskie linie lotnicze zgubią Twój bagaż, niemieckie biuro podróży nie uwzględni reklamacji, a pamiątka kupiona podczas pobytu w Londynie okaże się kosztownym bublem. ECK zostało powołane przez Komisję Europejską do udzielania konsumentom bezpłatnej pomocy w sporach z przedsiębiorcami z krajów UE. Konsumenci mogą zgłaszać skargi na nieuczciwe praktyki zagranicznych biur podróży, linii lotniczych, sklepów czy komisów samochodowych za pomocą formularza skargi dostępnego na stronie internetowej www.konsument.gov.pl, drogą telefoniczną (22 55 60 118), e-mailem (info@konsument.gov.pl) lub osobiście odwiedzając siedzibę ECK w Warszawie przy Placu Powstańców Warszawy 1.