Jak objawia się rwa kulszowa?

Rwa kulszowa nazywana jest także ischialgią (łac. ischias). Jej charakterystycznym objawem jest nagły ból w okolicy lędźwiowej, który promieniuje do pośladka, a także tylnej części uda do łydki, czasem sięgając nawet stopy. Odczuwalny ból jest wyjątkowo silny, może powodować przykurcze mięśni, drętwienia oraz problemy z poruszaniem kończynami. Objawy nasilają się, gdy dochodzi do wzrostu ciśnienia płynu mózgowo-rdzeniowego. Z tego powodu nawet w tak prozaicznych momentach, jak kichanie, czy śmiech chory może odczuwać silny ból.

Jak sprawdzić, czy przyczyną bólu w lędźwiach jest rwa kulszowa? Możemy wykonać tzw. test Laségue’a. Trzeba położyć się płasko na plecach, z wyprostowanymi nogami. Następne powoli unosimy wyprostowaną nogę. Jeżeli ból w odcinku lędźwiowym pojawia się przy kącie uniesienia poniżej 45° i promieniuje do nogi, z dużym prawdopodobieństwem możemy założyć, że to rwa kulszowa.

Rwa kulszowa – przyczyny

Przyczyn rwy kulszowej należy się doszukiwać w naszym trybie życia i dotychczasowej dbałości o kręgosłup. Z pewnością dawał on wcześniej sygnały o tym, że dzieje się coś niedobrego. Zwykle je ignorujemy, a potem o nich zapominamy, gdy nieco zelżeją.  Najczęstszą przyczyną ataku rwy kulszowej jest dyskopatia, będąca początkowym stadium zwyrodnieniowej choroby kręgosłupa. Co to dokładnie oznacza?

Z lekcji anatomii wiemy, że nasz kręgosłup składa się z kręgów, pomiędzy którymi występują krążki międzykręgowe tzw. dyski. Zapewniają one sprężystość kręgosłupa i odporność na wstrząsy. Może się jednak zdarzyć, że dyski zaczną się przesuwać poza oś kręgosłupa. Dochodzi wówczas do ucisku na korzonki nerwowe, co prowadzi do stanu zapalnego, będącego źródłem odczuwanego bólu.

Przesuwanie się dysków to proces rozciągnięty w czasie, wiąże się z degeneracją tkanki krążków międzykręgowych i stopniową ich deformacją. Może to doprowadzić do tzw. przepukliny dysku. Niemniej w wielu przypadkach wystarczy zbyt gwałtowny ruch lub przeforsowanie, by dopadła nas rwa kulszowa. Problem ten dotyczy także kobiet w zaawansowanej ciąży, gdyż kręgosłup jest poważnie przeciążony. Również osoby otyłe należą do tej grupy ryzyka.

Leczenie rwy kulszowej

Jeżeli ból w odcinku lędźwiowym nie ustępuje, czeka nas wizyta u lekarza. Powinniśmy się przygotować na szczegółowy wywiad lekarski, który pozwoli lekarzowi ustalić dokładną przyczynę bólu. Będziemy pytani o towarzyszące nam objawy, a także czynniki, które wpływają na nasilanie i zmniejszanie się bólu. Lekarz wykona także badania oceniające prawidłowość odruchów w dolnej połowie ciała, czucie i napięcie korzeni nerwowych oraz siłę mięśniową. Jeśli nie uskarżamy się na żadne zaburzenia neurologiczne, lekarz prawdopodobnie nie zdecyduje się na wykonanie prześwietlenia kręgosłupa.

Głównym celem leczenia rwy kulszowej jest odciążenie kręgosłupa. Przez następnych kilka dni powinniśmy leżeć na plecach z poduszką podłożoną pod kolanami. Materac łóżka nie może być zbyt miękki, gdyż może to nasilać nieprzyjemne dolegliwości. Zwykle po 2-3 dniach ból się zmniejsza. Jeżeli to nie nastąpi, należy ponownie zgłosić się do lekarza.

W leczeniu rwy kulszowej lekarz może zalecić przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) na bazie ibuprofenu, metamizolu, meloksykamu lub diklofenaku. Miejscowo stosować można żele i maści działające przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Gdy uciążliwe objawy ustąpią, powinniśmy rozpocząć rehabilitację pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty. Ćwiczenia powinniśmy wykonywać również w domu. Uzupełnieniem terapii mogą być różne zabiegi fizykoterapeutyczne m.in.: ultradźwięki, elektrostymulacja, krioterapia.

Zapobieganie rwie kulszowej

Nie ma jednego, magicznego sposobu, który pozwoli zapobiec nawrotom rwy kulszowej. Podstawą jest dbałość o zdrowie kręgosłupa oraz wyeliminowanie wszystkich czynników, które mogą doprowadzić do nawrotu dolegliwości.

• Zadbajmy o prawidłową postawę ciała oraz unikajmy szkodliwych dla kręgosłupa obciążeń. Nieprawidłowe podnoszenie ciężarów, schylanie się czy noszenie ciężkiej torby na jednym ramieniu może być zgubne dla naszego kręgosłupa;
• Pamiętajmy o zdrowej aktywności fizycznej, wzbogaconej o ćwiczenia, które wzmocnią mięśnie przykręgosłupowe oraz mięśnie brzucha. Świetnie sprawdzą się treningi aerobowe oraz pływanie. Regularne treningi pozwolą również kontrolować masę ciała;
• Wygodne łóżka zapewni prawidłowe ułożenie kręgosłupa w trakcie snu.