PPK – ustawa z dnia 4 października 2018 r.

Tekst ustawy dotyczący Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) został przyjęty 4 października 2018 r. Ten powszechny program oszczędnościowy to wynik współpracy rządu, Polskiego Funduszu Rozwoju, organizacji pracodawców oraz związków zawodowych. W treści ustawy znajdziemy przepisy ogólne dotyczące zasady gromadzenia środków w pracowniczych planach kapitałowych, umowę o zarządzaniu oraz prowadzeniu PPK czy rodzaje wpłat dokonywanych do PPK. Ustawa o PPK przewiduje wpłatę powitalną i dopłaty roczne od rządu, określa jakie fundusze inwestycyjne i fundusze emerytalne mogą gromadzić wyżej wspomniane środki oraz ustala limity kosztów zarządzania PPK. Pracownicze Plany Kapitałowe są nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego, a ich funkcjonowanie ściśle określone w polskim prawie. Wszystkie informacje dotyczące PPK są gromadzone w Ewidencji Pracowniczych Planów Kapitałowych. Ustawa określa zasady dziedziczenia środków w przypadku śmierci uczestnika, podziału środków w przypadku rozwodu oraz zarządzania środkami dokonywanymi na wniosek uczestnika PPK.

Tekst jednolity zatwierdzony przez marszałka sejmu ściśle określa sposób postępowania podczas uczestnictwa w Pracowniczych Planach Kapitałowych. Aby ułatwić sobie przyswajanie wiedzy dotyczącej nowej Ustawy oraz PPK, najważniejsze informacje dotyczące założeń PPK można przeczytać na https://axa.pl/emerytura-i-inwestycje/ppk/pracownicze-plany-kapitalowe-glowne-zalozenia/.

Wprowadzanie PPK w zakładach pracy

Pracownicze Plany Kapitałowe będą musiały prędzej czy później zostać wprowadzone w każdej firmie. Kiedy to nastąpi, zależy od liczby zatrudnionych osób. Od 1 lipca 2019 r. do programu muszą przystąpić firmy zatrudniające od 250 pracowników. Za to od 1 stycznia 2020 r. zatrudniające od 50 do 249 pracowników, a od 1 lipca 2020 r. od 19 osób do 49 pracowników. Po 1 stycznia 2021 r. PPK staną się obowiązkowe dla pozostałych pracodawców oraz jednostki sektora finansów publicznych.

Istnieją jednak wyjątki od reguły. Są pracodawcy, których nie dotyczy obowiązek prowadzenia PPK na rzecz swoich pracowników. Największą grupą będą zakłady pracy, które prowadzą już u siebie Powszechne Plany Emerytalne (PPE) i odprowadzają składki podstawowe w wysokości minimum 3,5% wynagrodzenia, a do PPE przystąpiło minimum 25% pracowników. Ustawa o PPK określa również, że program muszą uruchamiać mikroprzedsiębiorcy pod warunkiem, że wszyscy jego pracownicy zadeklarują rezygnację z uczestnictwa w PPK. Deklaracja taka musi być odnawiana regularnie co 4 lata. Pracownicze Plany Kapitałowe nie są obligatoryjne również, gdy pracodawca jest osobą fizyczną i zatrudnia inną osobę także nieprowadzącą działalności gospodarczej lub osoby fizyczne prowadzą własną działalność, ale w innym zakresie niż ten, którego dotyczy ich współpraca.

Jakie instytucje finansowe będą mogły oferować PPK?

Nie każda instytucja finansowa będzie mogła prowadzić Pracownicze Plany Kapitałowe dla przedsiębiorców. Bazując na informacji ze strony https://axa.pl/emerytura-i-inwestycje/ppk/pytania-i-odpowiedzi/ możemy przeczytać, jakie wymagania musi spełnić dana instytucja:

„Zgodnie z założeniami projektu ustawy PPK będzie oferowane wyłącznie przez określone instytucje finansowe tj.:

• towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI),
• zakład ubezpieczeń,
• powszechne towarzystwo emerytalne (PTE),
• pracownicze towarzystwo emerytalne.

Taka instytucja musi spełniać szereg wymagań:

• posiadać co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi, funduszami inwestycyjnymi otwartymi, funduszami emerytalnymi lub otwartymi funduszami emerytalnymi, a w przypadku zakładów ubezpieczeń – co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie oferowania ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;
• posiadać kapitał własny w wysokości co najmniej 25 mln zł, w tym co najmniej 10 mln zł w środkach płynnych rozumianych jako lokaty funduszu rynku pieniężnego;
• zarządzać funduszami inwestycyjnymi lub emerytalnymi w liczbie odpowiadającej co najmniej liczbie ograniczeń poziomu ryzyka inwestycyjnego, stosującymi odmienne zasady polityki inwestycyjnej uwzględniające różny wiek uczestników, bądź jednym funduszem inwestycyjnym z wydzielonymi subfunduszami w liczbie ustalonej jak wyżej, nazywane funduszami lub odpowiednio subfunduszami zdefiniowanej daty.”

Co wprowadzenie PPK oznacza dla przeciętnego pracownika?

Jakie zmiany odczuje osoba zatrudniona, która zdecyduje się uczestniczyć w Pracowniczych Planach Kapitałowych? Przede wszystkim na jej indywidualnym koncie PPK pojawią się dodatkowe składki. Wysokość wpłat pracodawcy do PPK wynosi 1,5% wynagrodzenia pracownika w przypadku składki podstawowej oraz do 2,5% wynagrodzenia pracownika przy składce dodatkowej. Do systemu zostaną automatycznie włączeni wszyscy pracowników w wieku od 18 do 54 lat, za których pracodawca odprowadza obligatoryjne składki emerytalno-rentowe. Do Pracowniczych Planów Kapitałowych nie dołączą za to osoby samozatrudnione, pracownicy służb mundurowych oraz rolnicy.

Jeżeli chodzi o aktywnych zawodowo powyżej 54. roku życia, to wszystkie osoby pomiędzy 55 a 69 rokiem życia muszą złożyć stosowne oświadczenie, jeśli chcą uczestniczyć w Pracowniczych Planach Kapitałowych. Pracownicy powyżej 70 lat nie mogą skorzystać z PPK. Według obliczeń szacunkowych automatyczny zapis może zapewnić programowi ok. 11 mln uczestników. Jeżeli nie będziemy chcieli skorzystać z systemu PPK, w każdej chwili możemy z niego zrezygnować. Pamiętajmy tylko, że nasze oświadczenie woli należy cyklicznie odnawiać. Jeżeli tego nie dopilnujemy, po 4 latach pracodawca będzie miał obowiązek ponownie rozpocząć naliczanie wpłat do Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Po ukończeniu przez nas 60. roku życia będziemy mogli korzystać ze zgromadzonych środków, które powiększą naszą przyszłą emeryturę. W tym czasie możemy to zrobić bez ponoszenia jakichkolwiek dodatkowych kosztów. Ważne jest tylko, żeby wypłacić środki w ratach przez co najmniej 120 miesięcznych ratach. Można także skorzystać z wypłaty środków w formie świadczenia małżeńskiego pod warunkiem, że obie osoby ukończyły już 60 lat i mają konto Pracowniczych Planów Kapitałowych w tej samej instytucji.

Korzystanie z PPK jest korzystne również przed 60. rokiem życia. Zgromadzone środki są prywatne, więc zgodnie z ustawą możemy podjąć je w wyjątkowych przypadkach. W sytuacji, gdy poważnie zachorujemy lub spotka to naszego małżonka czy dzieci możemy liczyć na bezzwrotną wypłatę do 25% środków zgromadzonych na koncie PPK. To duża pomoc w przypadku takich chorób jak nowotwory złośliwe, Alzheimer, Parkinson, udar mózg, stwardnienie zanikowe boczne, zapalenie mózgu czy zawał serca. Istnieje również możliwość wykorzystania funduszy z PPK na wkład własny przy kupnie mieszkania. Z tej możliwości mogą skorzystać osoby poniżej 45. roku życia i można wypłacić nawet do 100% zgromadzonego kapitału. Pamiętajmy jednak, że jesteśmy zobowiązani do zwrotu podjętej sumy. Oddawanie środków nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty pieniędzy i nie może trwać dłużej niż 15 lat.