Notariusz czy adwokat?

Rola notariusz i adwokata przy sporządzaniu testamentów w powszechnym przekonaniu splatają się ze sobą. Nic bardziej mylnego. Notariusz ma za zadanie zadbać o prawidłowość zapisów testamentowych, a także zadbać o bezpieczeństwo sporządzonego dokumenty. Adwokat z kolei jest osobą, która doradzić może treść zapisów testamentowych. Wskaże zasady dziedziczenia, pomoże dobrać najlepsze instrumenty prawne, które pozwolą spadkobiercy osiągnąć zamierzony cel. Dla przykładu, wielu z nas uważa, że darowizna wyłącza pewną część majątku z masy spadkowe. Nic bardziej mylnego. O darowiźnie rzadko kto jednak będzie rozmawiać z notariuszem, który to przecież odpowiedzialny jest za treść testamentu, a nie czynności poboczne.

Testamenty zwykłe i szczególne

Przechodząc jednak do testamentów. Mamy kilka rodzajów testamentów. Testament zwykły – własnoręczny (holograficzny), w formie aktu notarialnego oraz urzędowy(aleograficzny). Istnieją też testamenty szczególne, które można sporządzić tylko w sytuacjach określonych przepisami prawa, tylko wtedy będą bowiem ważne.

Testament własnoręczny

Jak nazwa skazuje, testament ten musi zostać sporządzony od początku do końca pismem odręcznym przez osobę, która chce podzielić w nim swój majątek i przez nią podpisany. Reguluje to wyraźnie Kodeks cywilny. Testament własnoręczny nie może być napisany na komputerze, czy odręcznie przez inną osobę i jedynie podpisany przez spadkodawcę. Taki testament, w myśl przepisów Kodeksu cywilnego, będzie nieważny. Testament powinien być także opatrzony datą sporządzenia. Dzięki dacie można bowiem po śmierci spadkodawcy ustalić, kiedy sporządził testament, a także czy miał w tym czasie pełną zdolność do czynności prawnych. Testament własnoręczny można dodatkowo zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Wpis do Rejestru jest bezpłatny. Zawsze będzie to dodatkowa informacja o tym, że testament istnieje i kiedy został sporządzony.

Testament w formie aktu notarialnego

Testament można też sporządzić u notariusza, w formie aktu notarialnego. Notariusz otrzymuje kopię testamentu, którą przetrzymuje w swojej kancelarii. Testament w tej formie nie powinien ulec zniszczeniu, minimalne jest też ryzyko zgubienia testamentu. Spadkobierca, zawsze bowiem można udać się do notariusza, by dokonać wglądu w jego treść.

Testament urzędowy

Testament urzędowy, to oświadczenie woli, które musi być wypowiedziane w obecności co najmniej dwóch świadków i urzędnika państwowego. Na bazie oświadczenia woli sporządzany jest protokół, który podpisują świadkowie, urzędnik i spadkodawca. Jest to bardzo rzadki typ testamentów. Zwykle sporządzany jest dla osoby niepełnosprawnej, która nie może sporządzić testamentu odręcznie.

Testamenty szczególne

Testamenty szczególne to testamenty, które zawierane są w szczególnych sytuacjach. Wyróżniamy testament ustny, podróżny i wojskowy.

Testament ustny

Zaczynając od tego, który budzi największe kontrowersje. Testament ustny dopuszcza się sytuacja, gdy istnieje obawa śmierci spadkodawcy lub też gdy nie może on w danej okoliczności sporządzić testamentu zwykłego. Testament ustny to oświadczenie woli składane w obecności trzech świadków. Świadkowie mają rok na spisanie woli spadkodawcy. Dokument taki należy opatrzyć datą oraz miejscem sporządzenia. Na dokumencie powinny znaleźć się podpisy wszystkich świadków lub (jeśli spadkodawca wciąż żyje) dwóch świadków i spadkodawcy. Treść testamentu można też ustalić w ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku, na podstawie zbieżnych zeznać przynajmniej dwóch świadków.

Testament podróżny

Jak sama nazwa wskazuje, jest to testament sporządzany w podróży. Nie znamy miejsca ani czasu, w którym przyjdzie nam opuścić ten świat. Jeśli zdarzy się to podczas podróży, to ostatnia wola zmarłego może zostać oświadczona w obecności dwóch świadków, dowódcy danego statku lub jego zastępcę. Treść oświadczenia powinna być spisana przez dowódcę lub zastępcę dowódcy statku, podpisana przez niego, a także świadków i spadkodawcę.

Testament wojskowy

W przypadku wojny, przebywania w niewoli lub działań na froncie, odchodzący ze świata często nie mają możliwości spisania testamentu zwykłego. Mogą skorzystać ze specjalnej formy jaką jest testament wojskowy. Sporządzić mogą go żołnierze, pracownicy Sił Zbrojnych, ale także osoby cywilne, które towarzyszą siłom zbrojnym.