Pracownicze Plany Kapitałowe to jedna z form oszczędzania na jesień życia. Jak działają w praktyce i kto może z nich skorzystać?

PPK — co to jest, jak działa?

Pracownicze Plany Kapitałowe to forma oszczędzania dedykowana osobom zatrudnionym na umowach, od których pracodawca odprowadza składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Gromadzenie kapitału odbywa się przy współpracy z zatrudniającym oraz państwem. W praktyce oznacza to, że składki na PPK odprowadzają wszystkie trzy podmioty. I tak:

• pracodawca przeznacza na PPK kwotę podstawową w wysokości 1,5% wynagrodzenia pracownika;
• pracownik przeznacza na PPK kwotę podstawową w wysokości 2% wynagrodzenia po opodatkowaniu i oskładkowaniu (na wniosek wartość ta może być niższa, jednak nie niższa niż 0,5% wynagrodzenia, jeżeli wynagrodzenie tego uczestnika osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia);
• państwo dopłaca do planu 240 zł rocznie. W pierwszym roku korzystania z PPK udziela także premii powitalnej w wysokości 250 zł.

Jeśli pracownik i pracodawca wyrażą taką chęć, mogą zasilać konto PPK także wpłatami dodatkowymi. Środki ulokowane na kontach w PPK inwestuje w imieniu pracownika wybrana instytucja finansowa.

Czy PPK jest obowiązkowe?

O gromadzeniu środków w ramach PPK decyduje pracownik. Co ważne, jeśli zatrudniony nie chce oszczędzać, musi złożyć pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Pożyczka z PPK? W jakich sytuacjach można wypłacić pieniądze przed emeryturą?

Choć PPK to program służący oszczędzaniu na emeryturę, uczestnik może wypłacić środki w dowolnym momencie, bez konieczności podawania przyczyny.

Wypłata z PPK bez podawania przyczyny

Jeśli uczestnik programu będzie chciał wypłacić pieniądze przed 60. rokiem życia bez podawania przyczyny, wypłacona kwota nie będzie uwzględniać dopłat pochodzących ze środków publicznych (wpłaty powitalnej i dopłat rocznych) oraz 30% środków, które wpłacił pracodawca. Będzie także opodatkowana 19% podatkiem od zysków kapitałowych.

Wypłata z PPK na szczególnych zasadach

Uczestnik PPK może także wypłacić pieniądze na szczególnych zasadach – w przypadku poważnej choroby lub na cele mieszkaniowe.

W przypadku poważnej choroby – swojej, dziecka lub małżonka będzie mógł wypłacić do 25% zgromadzonych środków, w ratach lub jednorazowo.

Wypłata na cele mieszkaniowe (np. sfinansowanie wkładu własnego do kredytu hipotecznego) może wynosić aż 100% kwoty. Co jednak ważne – wypłata na cele mieszkaniowe jest traktowana jako zwrotna pożyczka. Zgodnie z ustawą o PPK zwrot nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty, a maksymalny okres spłaty to 15 lat. Z możliwości wypłaty środków na cele mieszkaniowe mogą skorzystać wyłącznie osoby, które w dniu złożenia wniosku o wypłatę nie ukończyły 45 lat.

Czy wypłatę z PPK można traktować jak pożyczkę na dowolny cel lub finansowy ratunek?

Warto podkreślić, że pierwszorzędnym celem PPK jest oszczędzanie na emeryturę. Wiele osób wypłaca pieniądze z PPK traktując je jako ratunek w trudnej sytuacji finansowej lub jako rezerwę finansową, którą woli przeznaczyć na konkretny zakup. Trzeba jednak mieć na uwadze, ile ze zgromadzonych środków przy takiej wypłacie bezpowrotnie przepada.

W sytuacjach, gdy potrzebujemy gotówki, najpierw warto wziąć pod uwagę inne formy jej pozyskania na korzystnych warunkach: nieoprocentowana pożyczka od rodziny, pożyczka od pracodawcy, z ZFŚS, czy pozabankowa pożyczka 0% RRSO. Np. pierwsza pożyczka online w vivus.pl to RRSO 0%, tzn., że oddajemy tyle, ile pożyczyliśmy, nie ma żadnych dodatkowych i ukrytych opłat a na spłatę jest aż 61 dni.

Wypłata z PPK po 60 roku życia bez opodatkowania

Jeśli zgodnie z założeniem programu uczestnik wypłaci środki po 60 r.ż., dostanie całą zgromadzoną kwotę i może uniknąć opodatkowania. Warunkiem jest rozłożenie co najmniej 75% wypłacanej kwoty na co najmniej 120 miesięcznych rat. W przypadku jednorazowej wypłaty całej kwoty lub rozłożenia wypłaty na mniej niż 120 rat będzie musiał odprowadzić podatek Belki.

Jakie są plusy PPK?

Oto 5 najważniejszych zalet PPK:

1. Możliwość zdywersyfikowania przychodów na emeryturze i uniezależnienie świadczenia od tego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
2. Atrakcyjna stopa zwrotu i możliwość wygenerowania wyższych niż przy samodzielnym oszczędzaniu zysków. Dzięki temu, że do PPK dopłaca także pracodawca, a środki są inwestowane w akcje i obligacje, stopa zwrotu i co za tym idzie wartość zysku, ma szansę być zdecydowanie wyższa niż przy samodzielnym oszczędzaniu.
3. Dodatkowy benefit pracowniczy. Jako forma pracowniczego benefitu PPK mogą zwiększyć lojalność zatrudnionych i uatrakcyjnić firmę na rynku pracy.
4. Możliwość dziedziczenia środków zgromadzonych w ramach PPK.
5. Możliwość wypłaty pieniędzy na korzystnych warunkach w przypadku ciężkiej choroby lub zakupu mieszkania.

Czy są minusy PPK?

Czy oszczędzanie w ramach PPK niesie za sobą także wady? Oto najważniejsze wyzwania towarzyszące takiej formie gromadzenia kapitału:

• niższa pensja. Część wpłaty na PPK finansuje ze swojej pensji pracownik;
• dodatkowe koszty dla pracodawcy. Składki na PPK odprowadza bowiem nie tylko pracownik, ale także zatrudniający;
• konieczność złożenia wniosku o rezygnacji. Jeśli pracownik nie złoży deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, zostanie wdrożony do programu automatycznie;
• nieprzyjemne skojarzenia. Zdarza się, że pracownicy kojarzą PPK z innym instrumentem finansowym, w którym brało udział państwo – OFE. Z powodu porażki tamtego systemu, skojarzenia te nie są pozytywne i nie zachęcają do korzystania z PPK.

Czy PPK się opłaca — ile można zyskać?

Sprawdźmy, ile może zyskać osoba, która przystępuje do PPK w wieku 40 lat, zarabia miesięcznie 6000 zł brutto i zdecyduje się odprowadzać składki w kwocie podstawowej.

Po ukończeniu 60 roku życia kwota oszczędności wyniesie 97 736 zł. Wypłacając środki z PPK według podziału 25% kwoty jednorazowo i 75% wypłaty w miesięcznych ratach, uczestnik otrzyma 24 434 zł w formie jednej transzy i 699 miesięcznie przez 10 lat. Ze względu na fakt, że spełnił kryteria nieopodatkowanej wypłaty, nie będzie musiał odprowadzać podatku Belki.

Źródło kalkulacji: https://www.mojeppk.pl/kalkulator.

Czy wypłata z PPK się opłaca?

Wcześniejsza wypłata środków z PPK bez podawania przyczyny wiąże się z utratą części wypracowanych zysków i koniecznością uiszczenia podatku. Warto więc zdecydować się na nią wyłącznie w szczególnych okolicznościach, jeśli wszystkie inne źródła zewnętrznego finansowania zawiodły.

Artykuł powstał we współpracy z vivus.pl

Foto: Adobe Stock