Czym jest umowa na odległość?

Umowy zawierane za pośrednictwem m.in. faksu, telefonu, a przede wszystkim internetu, należą do kategorii umów zawieranych na odległość. Dzięki temu możemy zrobić zakupy na drugim krańcu Europy czy świata, nie wychodząc z domu.

- Jednakże fakt dokonywania zakupu bez jednoczesnej obecności stron umowy powoduje, że trudno jest sprawdzić produkt czy ocenić rzetelność sprzedawcy. Ponadto może okazać się, że zamówiona sukienka ma inny kolor niż na ekranie komputera, buty okazały się o rozmiar za małe, zaś aparat fotograficzny nie jest tak nowoczesny, jak się wydawał - wskazuje Małgorzata Furmańska, prawnik z Europejskiego Centrum Konsumenckiego.

Dlatego, zgodnie z prawem unijnym, konsument kupujący na odległość w jednym z krajów UE, Norwegii lub Islandii ma minimum 7 dni roboczych na odstąpienie od umowy bez podania przyczyny i zapłaty odstępnego. Termin liczony jest od dnia dostarczenia produktu (sprzedaż towarów) lub od daty zawarcia umowy (sprzedaż usług).

- Dokonując zakupów w zagranicznych sklepach internetowych, należy pamiętać, że w każdym kraju UE obowiązuje minimalny termin 7 dni na odstąpienie, ale w przypadku niektórych państw jest znacznie dłuższy (np. w Niemczech, Czechach czy Danii mamy aż 14 dni na odstąpienie od umowy, kupując w polskim sklepie internetowym - 10 dni) - mówi Małgorzata Furmańska, prawnik z Europejskiego Centrum Konsumenckiego.

Terminy te biegną w przypadku, gdy przedsiębiorca dopełnił obowiązków informacyjnych - m.in. powiadomił klienta o możliwości odstąpienia od umowy (zapis w umowie lub katalogu). W przeciwnym wypadku czas na rezygnację wydłuża się do 3 miesięcy.

Uwaga: Do skutecznego odstąpienia od umowy na odległość wystarczy wysłanie do przedsiębiorcy oświadczenia przed upływem tego terminu. Ważne jest także, by wysłać list polecony (trzeba zachować potwierdzenie nadania na poczcie i potwierdzenie odbioru przesyłki przez przedsiębiorcę).

Europejskie Centrum Konsumenckie dokonało zestawienia terminów na odstąpienie od umowy zawartej na odległość we wszystkich 27 krajach UE oraz Norwegii i Islandii.

Wyjątki od reguły

Nie wszystko, co kupimy za pośrednictwem internetu, można zwrócić, powołując się na prawo do odstąpienia od umowy na odległość w ciągu 10 dni. Wśród wyjątków od tej zasady są m.in. zakupy od osób prywatnych, dokonywane na aukcjach internetowych (licytacje), kupno biletów lotniczych, zamówienie rezerwacji w hotelu czy wejściówki na koncert.

- Dość często zwracają się do nas konsumenci, którzy podczas surfowania w sieci napotkali korzystną ofertę wynajmu domu letniskowego na południu Francji czy apartamentu we włoskim hotelu, pod wpływem chwilowego impulsu kliknęli przycisk „rezerwuj”, a po namyśle chcą zrezygnować. W takich sytuacjach można odstąpić od umowy, ale z poniesieniem kosztów odstępnego, które w niektórych krajach (np. w Austrii) sięgają nawet 90% ceny - wyjaśnia Małgorzata Furmańska, prawnik z Europejskiego Centrum Konsumenckiego.

Prawo do odstąpienia od umowy bez ponoszenia kosztów nie przysługuje m.in. w przypadku umów:

- o świadczenie usług, których wykonywanie rozpoczęło się za zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia (np. zamówiliśmy telefonicznie telewizję satelitarną, którą na naszą prośbę podłączono trzeciego dnia od podpisania umowy);

- umów świadczenia w ściśle oznaczonym okresie, usług w zakresie zakwaterowania, transportu, rozrywek, gastronomii (np. zarezerwowaliśmy przez internet bilet na koncert lub mecz, pokój w hotelu, bilety lotnicze, wycieczkę zagraniczną);

- o dostawę towarów wyprodukowanych według życzenia konsumenta, wyraźnie dostosowanych indywidualnie do potrzeb klienta (np. zamówiliśmy przez internet uszycie sukni balowej według własnego projektu);

- o dostawę towarów takich, które z uwagi na swój charakter nie mogą być odesłane, ulegają szybkiemu zepsuciu bądź mają krótki termin przydatności do użycia (np. zakupiliśmy w delikatesach internetowych kilogram świeżych krewetek);

- sprzedaży z licytacji (np. na platformach aukcyjnych online), ale nie w trybie Kup teraz!;

- o dostawę nagrań wideo, muzycznych, gier lub oprogramowania komputerowego, których opakowanie zostało naruszone przez konsumenta (np. zamówiliśmy płytę i po przesłuchaniu przestała nam się podobać);

- o dostawę gazet i czasopism (np. zdecydowaliśmy się na prenumeratę i zmieniamy zdanie).

Warto pamiętać, że klient i przedsiębiorca mogą umówić się, iż od danej umowy (np. wynajmu apartamentu) można odstąpić bez ponoszenia kosztów, jednak w praktyce zdarza się to niezwykle rzadko.

Więcej informacji o zasadach kupowania przez internet znajdziecie na stronie: www.konsument.gov.pl

Europejskie Centrum Konsumenckie (ECK) istnieje w Polsce od 2005 roku, należy do sieci ECC-Net, działającej w krajach członkowskich Unii Europejskiej, Norwegii i Islandii. ECK powstało na mocy porozumienia pomiędzy Komisją Europejską i UOKiK. Centrum prowadzi działalność informacyjno-doradczą dla konsumentów w zakresie ich praw w Unii Europejskiej oraz pomaga w polubownym rozwiązywaniu sporów transgranicznych. Prawnicy ECK udzielają bezpłatnych porad prawnych i pomagają w dochodzeniu roszczeń od zagranicznych przedsiębiorców. Konsumenci mogą zgłaszać do ECK swoje skargi na nieuczciwe praktyki zagranicznych biur podróży, linii lotniczych, sklepów internetowych czy wypożyczalni samochodów za pomocą formularza skargi dostępnego na stronie internetowej www.konsument.gov.pl, drogą telefoniczną (22 55 60 118), e-mailem (info@konsument.gov.pl) lub osobiście odwiedzając siedzibę Centrum w Warszawie przy Placu Powstańców Warszawy 1.