Najwyższa Izba Kontroli wydała dziś raport o wynikach kontroli dotyczących działań organów administracji publicznej podejmowanych w celu zapewnienia dostępu do sieci i usług telekomunikacyjnych.

Generalnie raport wskazuje, że dotychczasowe, wolne tempo budowy infrastruktury teleinformatycznej w Polsce może spowodować, że środki Unii Europejskiej zaplanowane na finansowanie tego celu nie zostaną w pełni wykorzystane. Nie jest to dobra wiadomość, jeśli weźmiemy pod uwagę, że Polska pod względem dostępu do szerokopasmowego internetu plasuje się na końcu Unii Europejskiej.

Czytaj: Cieszymy się wzrostem a nie internetem, czyli o raporcie OECD

Unia przyznała Polsce ponad 1 mld euro na budowę sieci szerokopasmowej na lata 2007-2013. Projekty związane z budową szybkiego internetu mogą być finansowane w ramach trzech różnych programów operacyjnych: Regionalnego Programu Operacyjnego (579 mln euro), Rozwoju Polski Wschodniej (300 mln euro) oraz Innowacyjnej Gospodarki (200 mln euro).

NIK ustaliła, że większość zaplanowanych inwestycji albo ledwo ruszyła, albo zatrzymała się na etapie przygotowań.

Przykładowo w ramach programu Rozwój Polski Wschodniej (RPW) planowano do 2015 r. położyć ponad 10 tys. km światłowodów. Choć samorządy województw będące beneficjentami projektu zawarły umowy o dofinansowanie z Unii Europejskiej (ponad miliard złotych), to jednak do zakończenia kontroli w ogóle nie rozpoczęto budowy tzw. Sieci Szerokopasmowej Polski Wschodniej.

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) nie udało się zrobić więcej. Zakładano, że do 2015 r. powstanie 3,5 tys. km światłowodów. Do zakończenia kontroli NIK położono zaledwie 42 km sieci, a dostęp do niej uzyskało nieco ponad 150 tys. osób.

Według Ministerstwa Rozwoju Regionalnego trudności w realizacji projektów w ramach RPO wynikały m.in. z ich rozległości i stopnia skomplikowania, dodatkowym utrudnieniem była też konieczność uzyskania notyfikacji pomocy publicznej w Komisji Europejskiej. Skomplikowane procedury i długotrwałość postępowań odwoławczych, które mają miejsce w przypadkach postępowań przetargowych, dodatkowo opóźniają i tak niezbyt żwawe działania.

Widoczne już teraz opóźnienia mogą wpłynąć nie tylko na termin udostępnienia infrastruktury, ale także na jej jakość.

- Spiętrzenie prac w końcowym okresie projektów, może mieć fatalny wpływ na jakość ich wykonania. Sytuacji nie ułatwia późne rozpoczęcie projektu systemowego (realizowanego w ramach PO IG działanie 8.3) polegającego na prowadzeniu działań koordynacyjnych na poziomie strategicznym, wspieraniu samorządów w zakresie prowadzonych inwestycji oraz zwiększeniu dostępu do wiedzy i innowacyjnych rozwiązań technologicznych - czytamy w komunikacie NIK dotyczącym najnowszego raportu. 

Kiepska biblioteka za 10 mln

Ponadto NIK krytycznie oceniła realizację przez MSWiA projektu Polskiej Biblioteki Internetowej (PBI). Teoretycznie biblioteka miała zapewnić internetowy dostęp do klasyki literatury polskiej i światowej, dokumentów archiwalnych, czasopism i periodyków. Na projekt wydano łącznie 10 mln, ale stan zasobów oraz funkcjonalność PBI znacząco odbiega od standardów oferowanych przez inne biblioteki cyfrowe.

Kontrolerzy NIK wskazują wady PBI. Brakuje udogodnień dla osób niewidzących, nie można wyszukiwać utworów według słów kluczowych lub fraz. Ponadto technologia zastosowana przy budowie PBI uniemożliwia jej dalszy rozwój.

W 2008 r. Polska Biblioteka Internetowa trafiła pod skrzydła Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej obsługę powierzono Bibliotece Narodowej. Niewiele to jednak zmieniło, bo BN nie dostała od ministerstwa dodatkowych 400 tys. zł na modernizację witryny.

Co więcej, w czasie gdy BN przejmowała PBI, rozwijała już swój własny projekt biblioteki cyfrowej - CBN Polona. NIK zwróciła się do ministerstwa o opracowanie planu zagospodarowania zasobów zgromadzonych w PBI i rozważenie celowości prowadzenia dwóch bibliotek cyfrowych przez Bibliotekę Narodową.

Poniżej raport NIK.

Informacja o wynikach kontroli NIK

Czytaj: NIK: Poczta Polska nie jest gotowa na wolny rynek