Przyczyny konfederacji targowickiej

Targowica została zainaugurowana przez magnaterię, która w ten sposób wyraziła swoje niezadowolenie w związku z postanowieniami Konstytucji 3 maja. Chodziło przede wszystkim o obalenie dokumentu oraz przeforsowanie idei dotyczącej podziału Rzeczypospolitej na samodzielne prowincje. Inicjatywa ta spotkała się z dużym poparciem większości szlachty i finalnie przyczyniła się do rozpoczęcia polsko-rosyjskiego konfliktu zbrojnego (konfederaci działali pod patronatem carycy Katarzyny II) nazywanego później „wojną o Konstytucję 3 maja”. W konsekwencji doszło do II rozbioru Polski.

Skutki targowicy

Głównym założeniem konfederacji targowickiej było obalenie wszystkich postanowień Sejmu Czteroletniego dotyczących wojska. Doprowadzono również do zerwania stosunków dyplomatycznych z Francją. W rezultacie zbrojnej napaści Rosji na Polskę doszło do wprowadzenia terroru, prześladowań oraz konfiskaty majątków zwolenników Konstytucji 3 maja. Skutkiem wielomiesięcznej obecności ponad 100-tysięcznej armii rosyjskiej na terenach Polski było zrujnowanie kraju i dodatkowe osłabienie jego suwerenności, jak również szans na odzyskanie niepodległości.

Zakończenie targowicy

Uczestników i zagorzałych zwolenników konfederacji targowickiej spotkały represje i samosądy, do których dochodziło w czasie powstania kościuszkowskiego w 1794 roku. Śmierć ponieśli wówczas słynni magnaci, w tym Szymon Kossakowski, Ignacy Massalski i Józef Kossakowski. Przywódcy targowicy – Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski oraz Szczęsny Potocki zbiegli z kraju i uniknęli kary, ich majątki zostały jednak skonfiskowane, a działalność potępiona i okryta hańbą.

Targowica została zastąpiona konfederacją grodzieńską. Jej głównym celem było uchwalenie nowego dokumentu, który regulowałby postanowienia dotyczące wiecznej przyjaźni polsko-rosyjskiej.