Dziś Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ponownym wykorzystaniu informacji z sektora publicznego. Sprawa jest o tyle ciekawa, że niby wiemy o jaki projekt ustawy chodzi, a tak naprawdę nie wiemy. 

Dzieje projektu

Cofnijmy się w czasie do maja 2014 roku. Wówczas Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji zaproponowało całkiem nową Ustawę o ponownym wykorzystaniu informacji z sektora publicznego. Można ją nazwać krócej Ustawą o re-use.

Chodziło o prawo, które generalnie ułatwiłaby wykorzystanie ogromu informacji publicznych w działaniach obywateli i nawet w komercyjnych przedsięwzięciach firm. W rozumieniu projektowanej ustawy "informacja sektora publicznego" miała być jakąkolwiek treścią będącą w posiadaniu instytucji publicznej. Tak więc ustawa o re-use miała ułatwić ponowne wykorzystanie również takich informacji jak np. zdjęcia zbiorów muzealnych. 

W sierpniu 2015 roku rząd przyjął założenia do ustawy. We wrześniu natomiast przedstawiono projekt ustawy. Opisywaliśmy ten projekt i publikowaliśmy go. 

(Jakiś) projekt przyjęty

Dziś Rada Ministrów pracowała nad projektem ustawy o ponownym wykorzystaniu informacji z sektora publicznego. Rano wysłałem e-mail do Ministerstwa Cyfryzacji z pytaniem, czy chodzi o ten sam projekt ustawy, który publikowano wcześniej. Nie otrzymałem żadnej odpowiedzi. 

Niedawno Kancelaria Premiera ogłosiła, że projekt został przyjęty przez Radę Ministrów. Kancelaria ograniczyła się do wydania następującego komunikatu. 

Nowe zasady ponownego wykorzystywania informacji publicznej

Prawo do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego ma przede wszystkim służyć zwiększaniu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki. Możliwość ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego ma zapewnić przedsiębiorcom używanie pozyskanych informacji i danych do tworzenia nowych produktów i usług, np. aplikacji na smartfony i komputery.

Aplikacje dostępne już teraz pozwalają wytyczyć dogodne trasy dojazdu samochodem lub środkami komunikacji publicznej albo znaleźć ciekawe miejsca do spędzenia wolnego czasu, np. muzea, teatry, kina. Chodzi o usługi i produkty, które ułatwiają codzienne życie. Nowe rozwiązania powinny jeszcze zwiększyć korzyści z ponownego wykorzystywania danych publicznych.

Na podstawie nowego prawa nie tylko informacje publiczne, ale także wizerunki muzealiów, reprodukcje materiałów archiwalnych i bibliotecznych będą mogły być ponownie wykorzystywane.

Takie mają być efekty rozwiązań przewidzianych w przyjętym przez rząd projekcie ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.

No dobrze, ale chodzi o ten sam projekt ustawy, który zaprezentowano wcześniej? Aby ostatecznie to potwierdzić zadzwoniłem do biura prasowego Ministerstwa Cyfryzacji. Rozmawiająca ze mną przedstawicielka ministerstwa po chwili wahania stwierdziła, że to nie jest dokładnie ten sam projekt, który publikowano wcześniej. Dodała, że "zmienił się kształt projektu".

Tak więc przyjęto projekt ustawy w jakiś sposób podobny do wcześniej publikowanego, ale jednak inny. Nie wiemy na ile inny. 

Dobrze, że pomysł nie umarł

Trzeba tutaj dodać, że poprzedni projekt był konsultowany na etapie założeń. Nie można powiedzieć, że problematyka re-use nie została przepracowana. Poza tym generalnie dobre wydaje się to, że nowy rząd podjął temat ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego. Z zainteresowaniem będziemy śledzić losy tego projektu w Parlamencie. 

Aktualizacja

Na stronie Kancelarii Premiera pojawił się jeszcze jeden, dłuższy komunikat na temat przyjętego projektu. Poniżej istotne fragmenty. 

W projekcie ustawy uwzględniono kluczową zasadę, że wszystkie dokumenty udostępniane przez organy sektora publicznego mogą być ponownie wykorzystywane do dowolnych celów komercyjnych lub niekomercyjnych, chyba że są zabezpieczone prawami własności intelektualnej osób trzecich. Zasada ta funkcjonuje w ustawie z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Ponadto, ustawodawca wziął pod uwagę różnicę między prawem dostępu do informacji publicznej a prawem do dalszej eksploatacji takiej informacji. Dostęp do informacji publicznej jest realizacją zasady jawności, wyrażonej w art. 61 konstytucji. Prawo do informacji jest uważane za jedno z podstawowych praw człowieka. Natomiast w odniesieniu do ponownego wykorzystywania informacji publicznej, nacisk położono na jego gospodarczy i społeczny charakter.

Prawo do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego ma umożliwić przedsiębiorcom wykorzystywanie pozyskanych informacji i danych do tworzenia nowych produktów i usług, np. aplikacji na smartfony i komputery.

Do projektu ustawy wprowadzono pojęcia: „informacja sektora publicznego” i „ponowne wykorzystywanie” takiej informacji. Informacja sektora publicznego – to każda treść lub jej część – niezależnie od sposobu utrwalenia (postać papierowa, elektroniczna, dźwiękowa, wizualna, audiowizualna) – będąca w posiadaniu podmiotów, które ją udostępniają lub przekazują do ponownego wykorzystywania. Ponowne wykorzystywanie – to wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, informacji sektora publicznego w celach komercyjnych lub niekomercyjnych (innych niż pierwotny publiczny cel), dla których zostały wytworzone.

Projekt ustawy poszerzono katalog dokumentów udostępnianych w celu ponownego wykorzystywania o nowe zasoby będące w posiadaniu bibliotek (w tym naukowych), muzeów i archiwów państwowych. W praktyce oznacza to, że wizerunki muzealiów, reprodukcje materiałów archiwalnych i reprodukcje materiałów bibliotecznych będą mogły być ponownie wykorzystywane w celach komercyjnych i niekomercyjnych, z pełnym poszanowaniem praw własności intelektualnej.

(...)

Projekt ustawy wyznacza także zamknięty katalog podmiotów (tzw. podmioty zobowiązane), które udostępniają lub przekazują informację sektora publicznego w celu jej ponownego wykorzystywania. Realizując te czynności podmioty zobowiązane mają stosować zasady: niedyskryminacji, niewyłączności i przejrzystości. Podmioty zobowiązane w celu ponownego wykorzystywania:

udostępniają informacje sektora publicznego: na stronie BIP; w centralnym repozytorium informacji publicznej, w inny sposób; przekazują informacje sektora publicznego na wniosek.

Przyjęto generalną zasadę, że informacje sektora publicznego udostępnia się lub przekazuje do ponownego wykorzystywania bezwarunkowo. Jednocześnie wskazano, że warunki ponownego wykorzystywania mogą dotyczyć: obowiązku poinformowania o źródle, czasie wytworzenia i pozyskania informacji od podmiotu zobowiązanego; obowiązku poinformowania o przetworzeniu informacji ponownie wykorzystywanej; zakresu odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego za udostępniane lub przekazywane informacje.

Zasadniczo informacje sektora publicznego będą udostępniane lub przekazywane do ponownego wykorzystywania bezpłatnie. Jednocześnie podmiot zobowiązany będzie mógł nałożyć opłatę za ponowne wykorzystywanie, jeśli przygotowanie lub przekazanie informacji – w sposób wskazany przez wnioskodawcę – wymaga poniesienia dodatkowych kosztów. Opłata nie będzie mogła być wyższa niż wydatki poniesione na przygotowanie informacji. Jedynie muzea państwowe i samorządowe będą mogły nakładać opłaty wyższe od kosztów bezpośrednio poniesionych (z uwzględnieniem rozsądnego zwrotu inwestycji).