Eskalacja różnego rodzaju śledzenia aktywności w sieci spowodowała wzrost liczby użytkowników, którzy chcą chronić swoje dane, a VPN jest idealnym sposobem, by to zrobić. Najlepsze VPNy posiadają też szereg innych funkcji, które znacząco wpływają na komfort użytkownika podczas surfowania po Internecie. Przyjrzyjmy się, jak to działa w praktyce.

Czym jest VPN?

VPN (od angielskiego Virtual Private Network) oznacza system łączenia komputerów w jedną bezpieczną sieć prywatną. Pomiędzy komputerami tworzony jest zaszyfrowany tunel, przez który "przepływa" cała komunikacja. Tego typu rozwiązania są najczęściej stosowane w firmach, które działają zdalnie i chcą umożliwić swoim pracownikom bezpieczne połączenie z siecią firmową z dowolnego miejsca.

W tym artykule przyjrzymy się jednak wykorzystaniu sieci VPN w gospodarstwach domowych z perspektywy osób początkujących — co umożliwiają sieci VPN i dlaczego warto zainteresować się tym tematem?

Jak działa VPN?

Logika działania VPN-ów jest prosta — w pierwszej kolejności dane są szyfrowane na Twoim komputerze za pomocą tak zwanego klienta VPN, a następnie wysyłane tunelem do wybranego serwera VPN. Ten je odszyfrowuje i przekazuje do serwera docelowego. Ruch w drugą stronę działa w ten sam sposób. 

Dzięki temu rozwiązaniu Twój dostawca połączenia nie widzi, z kim komunikujesz się w Internecie i jakie strony odwiedzasz. Z kolei strona, którą odwiedzasz, nie widzi Twojego rzeczywistego adresu IP i nie może określić, skąd przyszedłeś. Obie strony - dostawca i serwer końcowy - widzą wyłącznie adres serwera VPN, czyli pośrednika, za pomocą którego się łączysz.

Często użytkownicy mylnie sądzą, że ich dane są całkowicie chronione przez szyfrowanie. To oczywiście nieprawda, bo serwer VPN ma do nich pełny dostęp. Zaufanie jest więc podstawą tej relacji. Warto w tym miejscu dodać, że jeśli komunikacja odbywa się za pomocą niezaszyfrowanego protokołu HTTP, dane na drodze VPN - serwer końcowy są zazwyczaj możliwe do odczytania. Szyfrowanie danych odbywa się wówczas tylko w tunelu pomiędzy Twoim komputerem a serwerem VPN. Podczas korzystania z protokołu HTTPS dane są szyfrowane na całej drodze pomiędzy Twoim komputerem a serwerem końcowym. 

W jakich sytuacjach warto zaufać sieciom VPN?

Korzystanie z VPN znacznie redukuje ilość informacji, które może o Tobie uzyskać zarówno Twój dostawca usług internetowych, jak i serwery, które odwiedzasz. W niektórych krajach, zdarza się to niestety także w Europie, dostawcy usług muszą przechowywać informacje o aktywności internetowej klienta. Jednak dzięki wykorzystaniu sieci VPN nie mają dostępu do większości informacji. VPN ochroni Cię również podczas łączenia się z publicznymi, niezaufanymi sieciami Wi-Fi.

W sytuacji, gdy z jednego serwera VPN lub adresu IP korzysta wiele osób jednocześnie, potencjalny szpieg ma dużo większe trudności z oddzieleniem Twojego ruchu od ruchu innych użytkowników i śledzeniem, kiedy i co robisz w Internecie. 

Warto też wspomnieć, że znaczna część treści i usług internetowych jest dostępna tylko z niektórych krajów lub jest w nich całkowicie zablokowana. Połączenie się z serwerem VPN w kraju, w którym dana treść jest dostępna pozwala odblokować te treści — mogą to być np. zagraniczne seriale na HBO czy Netflixie.

Czasami dostawca połączenia blokuje też pewne rodzaje ruchu danych lub pewne protokoły. Najczęściej są to protokoły P2P, takie jak BitTorrent. Jeśli dane przepływają przez tunel VPN, dostawca traktuje je inaczej i zazwyczaj P2P przez VPN działa. Analizując strukturę przepływu danych, można zwykle stwierdzić, że torrenty przepływają przez tunel, ale niewielu dostawców naprawdę się w to zagłębia.

Wady sieci VPN

Pierwszym minusem korzystania z VPN jest nieco zmniejszona prędkość przesyłania danych, choć nie powinno to być znaczące. Zazwyczaj jest to około 5 do 10 procent. Oczywiście chodzi o to, jaką prędkość mogą obsługiwać centra danych dostawcy VPN. W tym przypadku usługi znacznie się od siebie różnią, ale jeśli dobrze wybierzesz, możesz osiągnąć prędkość około 100 Mb/s, a często nawet wyższą i to za rozsądną kwotę.

W przypadku korzystania z pośrednika VPN pakiety muszą "przeskoczyć" przez wiele punktów i pokonać większy dystans, co przekłada się na opóźnienie połączenia. Im dalej od siebie znajdują się te trzy punkty (Twój komputer, serwer VPN i serwer punktu końcowego), tym większe będzie opóźnienie. Nawet jeśli wybierzesz stosunkowo bliski serwer, spodziewaj się, że opóźnienie wzrośnie o kilkadziesiąt milisekund w porównaniu z połączeniem bezpośrednim. W przypadku przeglądania stron internetowych jest to nieistotne, ale jeśli planujesz wykorzystywać VPN do gier online, może to już stanowić problem.

Usługi VPN kosztują zazwyczaj od 3 do 15 euro miesięcznie, które musisz doliczyć do swojego rachunku za internet. Istnieją darmowe VPNy, ale są wystarczające co najwyżej w ramach zwykłego przeglądania stron internetowych, nie posiadają zbyt wielu funkcji i prywatność takiego połączenia też jest często wątpliwa.

Usługi VPN są również nadużywane do różnych niepożądanych celów, co często skutkuje tym, że taki użytkownik trafia na czarną listę adresów IP, a ponieważ adresy IP są współdzielone, Ty również nie będziesz mógł uzyskać dostępu do strony. Ten problem jest dość powszechny, zwłaszcza w przypadku większych usług VPN, które czasami mają zablokowane całe zakresy adresów IP, więc nawet zmiana serwera może nie pomóc.

Podsumowanie

Usługi VPN to bez wątpienia jeden ze skutecznych sposobów ochrony prywatności użytkowników Internetu. Pomagają radzić sobie z różnymi problemami i ograniczeniami, które napotykamy w Internecie. Jednak sam wybór takiej usługi nie jest łatwy i można się pogubić w różnych parametrach technicznych. Właśnie dlatego warto najpierw zapoznać się z recenzjami i testami sieci VPN, a także skorzystać z darmowych okresów próbnych, które oferują największe firmy oferujące tego typu rozwiązania. Dzięki temu przekonasz się, czy wybrana przez Ciebie usługa jest wystarczająca i spełnia Twoje oczekiwania.

Foto: Pixabay, treść: materiał partnera