Podczas gdy niedawno zlikwidowano Megaupload, a teraz czarne chmury zbierają się nad Chomikuj, serwis YouTube piraci w najlepsze. Piraci? A może coś się zmieniło i wytwórnie zaczęły przychylnie patrzeć na dzielenie się filmami w sieci?

Co można znaleźć na stronie YouTube? Na przykład oscarowy film "American Beauty" z Kevinem Spacey w roli głównej, który w wersji z polskim lektorem został opublikowany w styczniu 2011 r., czyli półtora roku temu. Do dziś obejrzało go pół miliona osób. Półtora roku to wystarczająco dużo czasu, aby zdjąć tak popularny film na żądanie wytwórni filmowej. Tak się jednak nie stało, podobnie jak ze wspomnianym "Robin Hoodem".

Czytaj: Piracki film w serwisie YouTube

Lista pełnometrażowych filmów w wersji z polskim lektorem, które można obejrzeć w YouTube za darmo, jest imponująca. Jest "Miasto Boga", "Hurt Locker - w pułapce wojny", "Niesamowity Hulk", "Jestem numerem 4" i "Deja vu". Jest nawet "Kevin sam w domu" (1,7 miliona wyświetleń, umieszczony w grudniu 2011 r.). Nic nie ominęło polskich filmów. Jest "Killer" (651 tys. wyświetleń), "Chłopaki nie płaczą" (269 tys.), tegoroczny "Sztos 2" (73 tys.) czy ubiegłoroczny "Och Karol 2" (25 tys.) i "1920 Bitwa Warszawska" (269 tys.).

Z przyzwoitości nie podam linków do filmów, które znalazłem. Nie jest też łatwo znaleźć pojedyncze tytuły przy pomocy wyszukiwarki. Wiele filmów, mimo że są rekordowo popularne, trudno znaleźć w wynikach wyszukiwania, nawet gdy posortujemy je według liczby wyświetleń. Większość, do których dotarłem, znalazłem w liście filmów polecanych, wyświetlanych w kolumnie po prawej stronie. Wiele produkcji oznaczonych jest mylnie, z dopiskiem "fragmenty", "zwiastun" lub "zdjęcia z planu". Niektóre posiadają literówki w tytule albo mają zupełnie inną nazwę niż prezentowany film.

Podobne "wrzuty" tworzą użytkownicy innych krajów. Od dwóch lat w serwisie YouTube jest dostępny animowany film "Auta" wytwórni Pixar i Disney. W oryginalnej wersji językowej z hiszpańskimi napisami obejrzano go już trzy miliony razy. Pełnometrażowe filmy publikowane są w różnych wersjach językowych i Polska nie jest tu żadnym wyjątkiem. Różnica jest tylko taka, że nasze publikacje opatrzone są zwykle dopiskiem "cały film", w Hiszpanii jest to "pelicula completa", a we Francji "film complet".

Dlaczego opisane filmy są wciąż dostępne na łamach największego serwisu wideo na świecie? Racjonalne wytłumaczenie jest takie, że internauci dzień w dzień wrzucają nowe filmy, a wytwórnie nie nadążają z ich usuwaniem. Jak jednak wytłumaczyć, że bez ceregieli usuwane są najnowsze tytuły, a stare pozostają praktycznie nietknięte? Wytwórnie posiadają dostęp do narzędzi Google, które umożliwiają zautomatyzowane wyszukiwanie nieautoryzowanych materiałów, włączając wyszukiwanie po fragmencie ścieżki dźwiękowej. Pełnometrażowe filmy mają także typową długość, zwykle od półtorej do dwóch godzin, oraz cieszą się sporą popularnością. Nie jest więc trudno je namierzyć i usunąć. Mimo to wciąż są one hostowane. Dla porównania przypomnę, że na bieżąco są usuwane polskie zwiastuny nowych i starych filmów, o czym pisałem dwa lata temu.

Czytaj: Wytwórnie filmowe usuwają polskie wersje zwiastunów z serwisu Youtube

Inne wytłumaczenie może być takie: wytwórnie filmowe interesuje tylko bieżący zysk z najnowszych produkcji, z których uzyskują największy przychód, nieporównywalny z późniejszą dystrybucją na DVD i licencjach telewizyjnych. Filmy kilkuletnie można często znaleźć jako dodatki do gazet, których opłata licencyjna to mniej niż złotówka od jednego egzemplarza, a zysk ze sprzedaży DVD jest zryczałtowany i z punktu widzenia wytwórni niezależny od liczby pirackich kopii w obiegu. Istnienie kopii filmów w internecie może być bolączką lokalnych firm dystrybucyjnych, które z kolei nie mają możliwości usuwania treści z YouTube, ponieważ nie są właścicielami praw autorskich do konkretnych tytułów.

Od jakiegoś czasu mówi się również o tym, że YouTube rozmawia z kilkoma wytwórniami na temat udostępnienia online filmów w zamian za udział w dochodzie z reklam. Pozostawienie na pastwę losu nieco starszych filmów może być swego rodzaju testem zasięgu i zainteresowania nowym kanałem dystrybucji. To właśnie YouTube posiada największą widownię i infrastrukturę zdolną obsłużyć wiele milionów wyświetleń.

Zawartość filmowa YouTube w kontekście zamknięcia Megaupload pokazuje, że ochrona praw autorskich podlega wybiórczej sprawiedliwości. Zamknięto serwis oferujący płatny dostęp do plików, w tym filmów, udostępnianych przez użytkowników. Tam barierą dostępu było uiszczenie opłaty i ściągnięcie filmu na lokalny dysk komputera. W przypadku filmów umieszczonych na serwerach YouTube nie ma opłat i ściągania, wystarczy wejść na stronę i kliknąć - film odtwarza się natychmiastowo. Zarówno Megaupload, jak i YouTube, oferowały wytwórniom narzędzia do usuwania spornych materiałów, mimo to ten pierwszy został zlikwidowany, a drugi działa w najlepsze.

Czy oglądanie pełnometrażowych filmów w internecie jest legalne? W świetle polskiego prawa - tak. Odpowiedzialność ponosi tylko osoba, która umieszcza film w sieci. Bez obaw można więc korzystać z zasobów serwisu YouTube, którego zawartość filmowa jest już większa niż zbiory polskich platform "wideo na życzenie", takich jak Ipla, Iplex i Kinoplex. Jestem przekonany, że filmy z YouTube nie znikną, tak jak nie zniknęły w ciągu ostatnich lat, a wszystko wyżej opisane przekształci się w coś większego i bardziej legalnego.

Sławomir Wilk