Jak zapewne dobrze wiecie, ciągle trwają prace nad porozumieniem TTIP. Negocjacje ciągle są niejawne, nawet jeśli dochodzi do ujawniania pojedynczych dokumentów. Pogrubiamy tekst o niejawności bo zauważyliśmy, że niektórzy politycy twierdzą, że w temacie TTIP ujawniono wszystko. Media czasem bezmyślnie powtarzają takie stwierdzenia. 

Ujawnione dotychczas informacje o TTIP dotyczą nie tyle przebiegu negocjacji, ile oczekiwań Komisji Europejskiej wobec tych negocjacji. Wiemy zatem czego Komisja Euroepejska chce, choć nie wiemy jak faktycznie przebiegają rozmowy. Z drugiej strony nawet zalecenia Komisji Europejskiej są czymś, o czym powinno się dyskutować i stosowne dyskusje są prowadzone w Parlamencie Europejskim. 

Umowa TTIP może wejść w życie tylko wówczas, jeśli będzie zaakceptowana przez Radę UE i Parlament Europejski (PE). W Parlamencie zasiadają posłowie wybierani przez obywateli UE i to oni najbardziej przejmują się takimi problemami jak np. niejawność rozmów. Posłowie już ostrzegali, że nie wyrażą swojej zgody na TTIP "za wszelką cenę".

Opinie 13 komisji PE

Za przygotowanie stanowiska PE w sprawie TTIP odpowiada Komisja Handlu Międzynarodowego. Wcześniej jednak 13 innych komisji przedstawiło swoje stanowiska. Poniższa lista zawiera linki do tych stanowisk w języku polskim. 

• Komisja Rozwoju
• Komisja Spraw Gospodarczych i Monetarnych 
• Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii
• Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów 
• Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 
• Komisja Spraw Zagranicznych 
• Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych 
• Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności 
• Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi 
• Komisja Kultury i Edukacji 
• Komisja Prawna 
• Komisja Petycji 
• Komisja Spraw Konstytucyjnych

Trzeba "nasilić kontakt z obywatelami"

Zapoznając się z tymi dokumentami możemy się przekonać, że europosłowie bardziej przejmują się obawami obywateli i odczuwają potrzebę naciskania na jawność rozmów. Przykładowo Komisja Petycji w swoim stanowisku napisała. 

Komisja Petycji (...) z zadowoleniem przyjmuje dochodzenie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące konieczności bardziej proaktywnego ujawniania dokumentów; wzywa Komisję, by niezwłocznie wdrożyła zalecenia rzecznika dotyczące publicznego dostępu do skonsolidowanych dokumentów negocjacyjnych

Również Komisja Prawna w swojej opinii wskazała na to, że "obawy obywateli powinny znaleźć odzwierciedlenie w negocjacjach dotyczących porozumienia". Wezwała też do udostępnienia opinii publicznej skonsolidowanej wersji tekstu obejmującej stanowiska UE i USA. Także Komisja Rozwoju wezwała Komisję "do zapewnienia większej przejrzystości i bardziej demokratycznego charakteru negocjacji". Komisja Przemysłu wezwała do "nasilenia kontaktów z obywatelami". To tylko przykłady. 

ISDS

Kolejną kwestią często przewijającą się w opiniach komisji PE jest kwestia ISDS, czyli rozstrzygania sporów na linii inwestor-państwo. Przeciwnicy ISDS obawiają się, że dzięki umowom takim jak TTIP wielkie korporacje będą pozywać państwa za niekorzystne zmiany w prawie. W efekcie korporacje mogą ustalać własne zasady i hamować dążenia polityków do zmiany prawa na bardziej prokonsumenckie, ekologiczne itd. Podobno kilka krajów UE jest przeciwko ISDS. 

W udostępnionych opiniach widać obawy wobec ISDS. Oto przykład. 

Komisja Prawna (...) zauważa, że inwestorom zagranicznym można zapewnić traktowanie wolne od dyskryminacji i równe możliwości wnoszenia skarg i uzyskania odszkodowania bez ujmowania w TTIP norm w zakresie ochrony inwestycji i mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem

W innych opiniach możemy poczytać o tym, że umowa TTIP nie powinna osłabiać zdolności państw do stanowienia prawa. Z drugiej jednak strony Komisja Rolnictwa wezwała Komisję Europejską, by ta "wprowadziła nowoczesny i ulepszony mechanizm rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem", ale taki, który "w ramach TTIP, który nie podważa suwerennych praw UE".

Co dalej?

Początkowo swoją opinię miało przyjąć 14 komisji PE, ale Komisja Transportu zrezygnowała z przedstawienia swojej opinii. Głosowanie nad raportem Komisji Handlu Międzynarodowego jest planowane na koniec maja