Debata poświęcona koncepcji „inteligentnych miast” (ang. smart cities) zainaugurowała pierwszy dzień szczytu. Biorący w niej udział eksperci zgodzili się, że miasta na całym świecie - zarówno główne obszary metropolitalne, jak i mniejsze ośrodki - stoją przed podobnymi wyzwaniami wynikającymi z globalnego procesu urbanizacji. Stale rosnąca liczba mieszkańców miast i ich przedmieść wymusza bowiem na samorządach przedefiniowanie dotychczasowej formuły funkcjonowania transportu, administracji czy służb porządkowych.

Jak zauważył Janusz Cieszyński, sekretarz stanu ds. cyfryzacji w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i pełnomocnik rządu do spraw cyberbezpieczeństwa, władze lokalne coraz częściej sięgają w tym kontekście po nowoczesne technologie - takie jak sztuczna inteligencja (AI), big data, analityka cyfrowa - do projektowania i wdrażania skutecznych programów samorządowych, w celu poprawy świadczenia usług i usprawnienia wewnętrznego zarządzania.

„Dla samorządowców idea >>smart city<< to nie teoretyzowanie, ale praktyczne narzędzia przynoszące wymierne zyski, takie jak >>smart budget<< czy >>smart administration<<. Przykładowo, dzięki możliwości załatwienia niemal wszystkich spraw urzędowych w internecie skracają się kolejki do instytucji, pracownicy urzędów mogą zaangażować się w inne zadania, a ta optymalizacja - na końcu oznacza oszczędność dla budżetu miasta” – tłumaczył minister Cieszyński.

Z kolei podczas panelu poświęconego odbudowującej się po kryzysie światowej gospodarce Janusz Cieszyński zaznaczył, że także szczyt cyfrowy w Katowicach odbywa się dzięki technologii, która zmienia wygląd świata, co w ostatnich miesiącach było szczególnie widoczne.

„Technologia pokazuje nam, jak szybko zmienia się nasz świat. A kiedy mowa o polityce publicznej, zazwyczaj horyzontem zmian są dekady albo lata. My udowadniamy, że można zmieniać świat naprawdę szybko i że te zmiany mogą wpływać na nasze życie na przestrzeni kilku tygodni czy miesięcy” – ocenił minister.

Jak powiedział sekretarz stanu ds. cyfryzacji, potrzebne są kolejne inwestycje, ale kiedy zostaną już poczynione, możemy korzystać z tych technologii w wielu potrzebnych sferach życia, wpływając na życie miliardów ludzi na całym świecie. Cieszyński pytany o możliwości przyspieszenia cyfryzacji w rejonach, w których nie ma obecnie dostępu do internetu odpowiedział, że „aby zapewnić dostęp do sieci trzem miliardom ludzi na świecie, którzy go obecnie nie mają, potrzeba 100 mld euro”.

„Myślę, że jest to całkowicie wykonalne, a to są środki, które umożliwiłyby dostarczenie tego na podstawie rynkowej. 100 mld euro, gdy spojrzeć wstecz na finanse przeznaczone na walkę z pandemią, to widać, że jest to coś, co jest osiągalne dla światowej gospodarki” – podsumował sekretarz stanu ds. cyfryzacji w KPRM.

W panelu dyskusyjnym dotyczącym globalnego ożywienia gospodarczego poza Januszem Cieszyńskim wzięli udział m.in.: Liu Zhenmin, zastępca sekretarza generalnego ds. ekonomicznych i społecznych, a także ministrowie odpowiadający za obszar cyfryzacji z: Syrii, Rwandy oraz Słowenii.

Gościem pierwszego na IGF 2021 briefingu prasowego była Lily Edinam Botsyoe - młoda aktywistka z Ghany, działająca w obszarze internetu. Botsyoe jest dyrektorem wykonawczym w Hacklab Foundation oraz studentką informatyki na University of Cincinnati. Koordynuje Ghana Youth Internet Governance Forum. Zajmuje się promowaniem za pomocą kolorowanek studiów STEM (ang. science, technology, engineering, mathematics - nauka, technologia, inżynieria i matematyka) wśród dziewcząt w swoim kraju. Za pomocą tej niekonwencjonalnej metody chce je zachęcić do zainteresowania się naukami ścisłymi i programowaniem.

Historie kobiet zajmujących się STEM, opisane w kolorowance, są wybierane podczas internetowego głosowania.

„Poprosiłam ludzi o wypełnianie ankiet. To może być każdy, np. nauczycielka, która zachęciła nas do matematyki” – mówiła Botsyoe w trakcie briefingu.

Chodzi o to, żeby w trakcie kolorowania dowiedzieć się, w jaki sposób bohaterki książeczki osiągały sukces. Projekt jest skierowany do dziewcząt w wieku od 7 lat.

Jednocześnie Botsyoe podkreśliła, że jest bardzo zadowolona z uczestnictwa w katowickim szczycie.

„Zauważyłam, że my młodzi jesteśmy w stanie zrozumieć różne koncepcje, dopiero, kiedy je zobaczymy, kiedy jesteśmy ich częścią lub w nich uczestniczymy. Dlatego cieszę się, że jestem tutaj i mam możliwość uczestniczenia w sesjach, w których biorą udział różne grupy interesariuszy. Osoby, które prezentują różne punkty widzenia” – powiedziała Botsyoe.

Szczyt cyfrowy ONZ - IGF 2021 w Katowicach stanowi również okazję do prowadzenia dwustronnych rozmów i negocjacji pomiędzy państwami. W ramach spotkania Janusza Cieszyńskiego, pełnomocnika rządu do spraw cyberbezpieczeństwa z Henri Verdierem, ambasadorem Francji do spraw cyfrowych, uzgodniono szczegóły dalszego zacieśniania współpracy pomiędzy Warszawą a Paryżem w kwestiach związanych m.in. z cyberbezpieczeństwem i wspieraniem projektów naukowych, realizowanych przez specjalistów z obu państw.

„Rozwijanie innowacyjnych technologii i cyfryzacja rozumiana jako rozbudowa nowoczesnej infrastruktury przyjaznej obywatelowi stanowi kluczowy element polityki tak polskiego rządu, jak i prezydenta Macrona” – podkreślił Janusz Cieszyński.

Przedstawiciel Paryża z aprobatą przyjął postulat polskiego ministra dotyczący pogłębienia współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami i instytucjami z Polski i Francji. Wskazał na - kluczowe dla obu państw - kwestie robotyzacji i zwiększania efektywności produkcji rolnej oraz zapewnienie stałego finansowania projektom wzmacniającym bezpieczeństwo cybernetyczne całej Unii Europejskiej, zwłaszcza w kontekście napiętej sytuacji za jej wschodnimi granicami.

„Ochrona cyfrowa obywateli wspólnoty będzie jednym z priorytetów zbliżającej się, francuskiej prezydencji w UE” – zapewnił Verdier.

Po południu Młodzieżowy Szczyt IGF (Youth IGF) w Katowicach otworzyło wystąpienie premiera Mateusza Morawieckiego.

„Należę do pokolenia, które pamięta czasy bez telefonów komórkowych i internetu, ale nawet mnie wydają się one nierealne. Rewolucja cyfrowa dokonała się niemal niepostrzeżenie. Jeszcze pod koniec XX wieku trudno było sobie wyobrazić, że internet zdominuje nasze życie” – ocenił premier.

Według niego tempo rozwoju technologii informatycznych z roku na rok staje się coraz szybsze. Ludzie urodzeni w latach 90-tych są pierwszym pokoleniem, dla którego internet stał się środowiskiem naturalnym. Dzieci uczą się obsługi smartfona szybciej niż czytania czy pisania. Nowe technologie kształtują też zupełnie nowy typ myślenia.

„Dlatego wiem, że to młode pokolenia mają największe kompetencje, aby kierować procesem rozwoju technologii cyfrowych. Polska śmiało wkracza w świat nowych technologii. Naszą ambicja jest, by usługi cyfrowe służyły zmniejszaniu dystansów społecznych i poprawiały komfort życia” – dodał Mateusz Morawiecki.

Pełnomocnik RP ds. Szczytu Cyfrowego ONZ - IGF 2021 Krzysztof Szubert w swoim przemówieniu ocenił, że podczas kryzysu wywołanego przez pandemię COVID-19 „technologie cyfrowe i internet udowodniły, że są w stanie wpłynąć na nasze życie w stopniu, jakiego nie widzieliśmy wcześniej”.

„Tu w Polsce wykorzystaliśmy ten czas bardzo produktywnie” – dodał i wymienił m.in. aplikacje monitorującą „Kwarantanna domowa” wykorzystywaną podczas pandemii, aplikację „Protego Safe” oraz Internetowe Konto Pacjenta.

Podczas uroczystości Liu Zhenmin, zastępca sekretarza generalnego ds. ekonomicznych i społecznych, odczytał list sekretarza generalnego ONZ António Guterresa.

Podczas pierwszego dnia Szczytu Cyfrowego ONZ - IGF 2021 ogłoszono również decyzję o powstaniu Śląskiego Centrum Inżynierii, Prawa, Technologii i Kompetencji Cyfrowych. Wśród sygnatariuszy porozumienia znaleźli się: prof. Celina Olszak - rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, prof. Arkadiusz Mężyk - rektor Politechniki Śląskiej, prof. Ryszard Koziołek - rektor Uniwersytetu Śląskiego oraz Wojciech Pawlak - dyrektor NASK.

„Gdy ćwierć wieku temu NASK w istotny sposób >>podłączał Polskę do internetu<<, wiele z dzisiaj oczywistych zagrożeń cyfrowych było niewyobrażalnych. Dzięki zdobytemu doświadczeniu i olbrzymiemu wysiłkowi polskich naukowców, z których wielu realizuje swoje pasje właśnie na Śląsku, tworzymy dziś wyjątkową instytucję, która wzmocni bezpieczeństwo użytkowników nowych technologii na całym świecie” – podkreślił Wojciech Pawlak.  

Instytucja, która powstanie w wyniku ścisłej współpracy czołowych śląskich uczelni, będzie koncentrować się na prowadzeniu interdyscyplinarnych projektów związanych z szeroko pojętą cyfryzacją. Jak podkreślał prof. Ryszard Koziołek, wyzwania związane z wprowadzaniem i wykorzystywaniem nowych technologii wykraczają poza konkretną dziedzinę nauki.

„Świata cyfrowego nie zbudują jedynie informatycy. Tworzone przez nich oprogramowanie wymaga talentu i wysiłków inżynierów. Aby zdobyć środki na badania, musimy pamiętać o biznesie. Natomiast okazuje się, że w tym całym łańcuchu istotną rolę odgrywają również humaniści - prawnicy czy socjologowie, określający ramy prawne nowej, cyfrowej rzeczywistości i analizujący jej wpływ na człowieka oraz całe społeczeństwo” – tłumaczył rektor Uniwersytetu Śląskiego.

Nowe centrum ma również stanowić kolejny impuls rozwojowy dla całego regionu. Według prof. Arkadiusza Mężyka o głębokiej metamorfozie Śląska świadczy fakt, że podpisaniu porozumienia towarzyszyła nie górnicza orkiestra, ale łazik marsjański skonstruowany przez śląskich naukowców i studentów.

„Łączy nas chęć zapewnienia całemu regionowi pomyślnego rozwoju dzięki synergii nauki, technologii i biznesu. Naszą ambicją jest stworzenie ze Śląska centrum polskiej i europejskiej innowacyjności, a stworzenie Centrum to olbrzymi krok w tym kierunku” – podkreśliła prof. Celina Olszak.