Saszetki z nikotyną - co to właściwie jest?

Wyobraź sobie malutką torebkę herbaty, tylko że zamiast liści znajduje się w niej nikotyna zmieszana z substancjami smakowymi. Właśnie tak wyglądają tzw. pouches, czyli saszetki nikotynowe. Wkłada się je między dziąsło a wargę, gdzie nikotyna powoli przenika do krwi. Brzmi niewinnie? Problem w tym, że jedna taka saszetka może zawierać nawet 40 mg nikotyny - to dwa razy więcej niż przeciętny papieros.

Co zawierają saszetki nikotynowe?

Typowa saszetka składa się z:

• Nikotyny (od kilku do nawet 40 mg)
• Aromatów i dodatków smakowych (np. mięta, owoce, cola)
• Środków zagęszczających
• Substancji stabilizujących

Produkty te reklamowane są jako bezdymna alternatywa dla papierosów, ponieważ nie zawierają tytoniu. Dodatkowo oferowane są w różnych smakach, od miętowych po owocowe, co przyciąga młodych użytkowników.

Jednak nikotyna, niezależnie od formy podania, jest substancją uzależniającą. Eksperci podkreślają, że saszetki mogą prowadzić do podrażnień dziąseł, problemów żołądkowych czy wzrostu ciśnienia krwi. Co więcej, badania wskazują, że ich popularność rośnie przede wszystkim wśród młodzieży.

Dlaczego to niebezpieczne?

Nikotyna jest toksyną tkankową, która prowadzi przede wszystkim do uszkadzania tkanki mózgu - ostrzega prof. dr hab. Witold Zatoński z Fundacji Promocja Zdrowia.

Kto jest najbardziej narażony?

Najbardziej zagrożoną grupą są dzieci i młodzież. Dostępność saszetek w sklepach i przez internet sprawia, że są one łatwo dostępne nawet dla osób niepełnoletnich. Prof. dr hab. Witold Zatoński z Fundacji Promocji Zdrowia zwraca uwagę, że 

Nikotyna działa toksycznie na rozwijający się mózg, szczególnie u dzieci między 9. a 14. rokiem życia. Może wpływać na obniżenie wydajności poznawczej i prowadzić do trwałych uszkodzeń.

Brak regulacji = łatwa dostępność

Obecnie w Polsce saszetki nikotynowe znajdują się w prawnej “szarej strefie”. Nie są objęte przepisami ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu ani ustawą Prawo farmaceutyczne.

• Nie podlegają ustawie antytytoniowej (bo nie zawierają tytoniu)
• Nie są regulowane przez prawo farmaceutyczne
• Nie obejmują ich przepisy o e-papierosach
• Nie są objęte akcyzą

To oznacza, że:

• Można je kupić wszędzie - w sklepach, na bazarach, przez internet
• Nie ma ograniczeń wiekowych przy zakupie
• Brak kontroli zawartości nikotyny
• Nie ma obowiązku umieszczania ostrzeżeń zdrowotnych
• Producenci mogą dowolnie je reklamować

Dr Janusz Krupa ze Stowarzyszenia Instytutu Człowieka Świadomego zauważa: „Dzisiaj każdy może je sprzedawać i nabywać, co jest niezgodne z logiką ochrony zdrowia publicznego.”

Skutki zdrowotne

Stosowanie saszetek nikotynowych może powodować:

1. Uzależnienie (tak samo silne jak od papierosów)
2. Uszkodzenia rozwijającego się mózgu u młodzieży
3. Podrażnienie dziąseł
4. Problemy żołądkowe
5. Podwyższone ciśnienie krwi
6. Szczególne zagrożenie dla osób z chorobami serca

“Wydajność mózgu u młodych ludzi, którzy stale używają nikotyny, jest mniejsza” - podkreśla prof. Zatoński.

Co planuje rząd?

Ministerstwo Zdrowia planuje zakaz sprzedaży saszetek nikotynowych. Projekt ustawy ma być gotowy do końca roku. Jednak nie wszyscy zgadzają się z takim rozwiązaniem. Eksperci sugerują, że zakaz może jedynie zwiększyć szarą strefę.

Alternatywne propozycje

Część ekspertów proponuje inne rozwiązanie:

• Wprowadzenie regulacji zamiast całkowitego zakazu
• Ograniczenia wiekowego (18+),
• Wprowadzenie kontroli składu i limitów stężenia nikotyny,
• Obowiązkowe etykiety ostrzegawcze na produktach,
• Ustanowienie akcyzy, która zapewni nadzór państwowy nad produkcją i dystrybucją.

Dlaczego regulacja może być lepsza niż zakaz?

Dr Janusz Krupa z Instytutu Człowieka Świadomego wyjaśnia: “Wprowadzenie akcyzy doprowadzi do tego, że każde opakowanie będzie śledzone - od momentu sprowadzenia do kraju aż do momentu, kiedy trafia do konsumenta.”

Zalety regulacji:

1. Ograniczenie dostępu dla nieletnich
2. Kontrola jakości produktów
3. Monitorowanie dystrybucji
4. Wpływy do budżetu państwa
5. Zmniejszenie ryzyka powstania czarnego rynku

Co mogą zrobić rodzice?

1. Rozmawiać z dziećmi o zagrożeniach związanych z nikotyną
2. Zwracać uwagę na nietypowe zachowania
3. Monitorować wydatki i zakupy internetowe
4. Zgłaszać przypadki sprzedaży nieletnim
5. Szukać pomocy specjalisty przy pierwszych oznakach uzależnienia

Perspektywy na przyszłość

Eksperci są zgodni - konieczne są szybkie działania:

• Uregulowanie rynku saszetek nikotynowych
• Wprowadzenie skutecznej kontroli sprzedaży
• Kampanie edukacyjne dla młodzieży i rodziców
• Systemowe wsparcie w walce z uzależnieniami
• Ścisła współpraca producentów z organami kontrolnymi

Decyzje rządowe mogą zmienić przyszłość rynku saszetek nikotynowych. Regulacje są konieczne, aby chronić zdrowie młodych użytkowników i ograniczyć dostępność produktów, które zagrażają zdrowiu publicznemu. Czy uda się znaleźć kompromis między ochroną zdrowia a interesami producentów? Na odpowiedź przyjdzie nam jeszcze poczekać.

Źródło: Newseria

Foto: Freepik