Zmiany prawa dotyczącego usług pocztowych od dawna żądają Przedstawiciele Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Niepublicznych Operatorów Pocztowych. Chcą oni przede wszystkim walczyć z Pocztą Polską na równych warunkach. Polski rynek pocztowy ma być zliberalizowany od 1 stycznia 2013 roku, ale zdaniem OZPNOP nie rozwiąże to wszystkich problemów.

- Nadal jesteśmy zmuszeni do prowadzenia nierównej walki z Pocztą Polską i organami administracji publicznej o możliwość funkcjonowania na tym rynku na zasadach wolnej konkurencji. Każdego dnia – wbrew panującym warunkom – dążymy do ujednolicenia prawa i zapewnienia równego dostępu wszystkim operatorom do świadczenia usług pocztowych. Wprowadzenie nowych regulacji prawnych – w tym jasna i jednolita interpretacja przepisów o podatku od towarów i usług – są konieczne bez względu na zbliżającą się liberalizację. Uwolnienie rynku przy aktualnym stanie prawnym niewiele zmieni, bowiem Poczta Polska – w sposób według nas nieuprawniony – nadal będzie korzystała ze swojej monopolistycznej pozycji, ograniczając jednocześnie rozwój polskiego sektora pocztowego - mówią przedstawiciele Związku.

Czytaj: Poczta Polska: 1500 osób chce dobrowolnie odejść

Ich zdaniem do kluczowych barier w rozwoju polskiego rynku usług pocztowych należy zaliczyć:

• pomoc publiczną w postaci zwolnienia Poczty Polskiej z podatku VAT na usługi umowne;
• brak spójnej interpretacji przepisów prawa polskiego i europejskiego, które dotyczy uprzywilejowanej pozycji Poczty Polskiej;
• "dumpingowa polityka" Poczty Polskiej prowadzona w świetle prawa oraz
• opieszałość w przygotowaniu procesu legislacyjnego nowego Prawa pocztowego.

Przedstawiciele OZPNOP podkreślają, że prawdziwy rozwój rynku może nastąpić tylko w drodze prawdziwej konkurencji, którą zagwarantowałby równy status wszystkich operatorów. Jest w tym niewątpliwie dużo racji, choć warto mieć na uwadze, że różne traktowanie operatorów dziś jeszcze da się uzasadnić. 

Swojego czasu rzecznik Poczty Polskiej proponował konkurencji spotkanie w Bieszczadach. Chciał w ten sposób podkreślić, że Poczta Polska zobowiązana jest do utrzymywania nierentownych placówek. Jest to rekompensowane uprzywilejowaną pozycją, choć oczywiście można dyskutować o tym, czy wielkość rekompensaty jest adekwatna do zobowiązań.

Szacuje się, że przez polski rynek usług listowych przechodzi ok. 1,5 mld wysłanych listów. Do 2013 roku obszar zastrzeżony dla Poczty Polskiej - czyli przesyłki do 50 g - stanowi ok. 75% całego rynku i generuje prawie połowę przychodów.

Zmiana prawa jest potrzebna

Na chwilę obecną monopol może wydawać się uzasadniony, ale operatorzy zrzeszeni w OZPNOP mają rację co do jednego - nad zmianą prawa, które będzie regulować liberalny rynek, trzeba myśleć już teraz.

Na wolnym rynku problem utrzymywania nierentownych placówek można rozwiązać na kilka sposobów. Można udzielać pomocy państwa operatorom działającym na mniej opłacalnych rynkach i można stworzyć fundusz kompensacyjny, do którego dołożą się wszyscy operatorzy. W UE proponowano też mechanizm "pay-or-play", czyli uzależnienie udzielania zezwoleń od świadczenia określonych usług lub od wniesienia składki do funduszu kompensacyjnego.

Propozycje są, ale odpowiednio zrównoważonego prawa nie da się zrobić w czasie jednej nocy. Problemy do rozwiązania są dość skomplikowane, trzeba ocenić, jak rozwiązania zadziałają w praktyce. Prace powinny trwać już teraz, a zaangażowanie powinien wykazywać nie tylko OZPNOP, ale nawet Poczta Polska. Ostatecznie problemy wolnego rynku pocztowego będą problemami operatora "zasiedziałego", operatorów niepublicznych oraz... wszystkich klientów.

Czytaj: Poczta Polska: Przekaz pocztowy przez internet i z opcją śledzenia