W dniu 17.08.2015 UOKiK poinformował o przedłużeniu o cztery miesiące postępowania w tej sprawie. Pozwala na to nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, która weszła w życie 18 stycznia. Pierwszy etap postępowania trwa do 1 miesiąca, natomiast w pewnych przypadkach jest możliwość wydłużenia postępowania o 4 miesiące. Tak jest przy sprawach szczególnie skomplikowanych, wymagających przeprowadzenia badania rynku i takich, w których istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo istotnego ograniczenia konkurencji na rynku.

Quiz od UOKiK i do 50 milionów euro za „skuchę”

No i teraz warto poinformować drogich Czytelników na czym polega przeprowadzenie przez UOKiK badania rynku. Otóż UOKiK wysyła do przedsiębiorców internetowych bardzo ciekawą ankietę, a właściwie żądanie wykonania analizy rynku – za UOKiK. Nie dość, że za darmo, to zignorowanie żądania udzielenia odpowiedzi, zgodnie z ustawą, zagrożone jest (przynajmniej potencjalnie) karą nawet do 50 milionów euro.

A pytania są naprawdę wielokrotnie zagłębione. Delikatnie mówiąc, takie małe całki do kwadratu – jakby pewnie powiedział Skipper z Pingwinów z Madagaskaru. Quiz od UOKiK otrzymali m.in. niektórzy z moich klientów z branży hostingowej / domenowej.

Całki do kwadratu

Już pierwsze pytanie „zabija”, nawet specjalistów z branży (jakimi są moi klienci), nie mówiąc już, że również dla mnie jest ono co najmniej enigmatyczne - pomimo że oprócz dyplomu z prawa (jak i ukończenia aplikacji sędziowskiej i zdania egzaminu sędziowskiego), mam też m.in. dyplom z technologii internetowych wydany przez Politechnikę Wrocławską oraz od kilkunastu lat - jako radca prawny (mecenas) - aktywnie obsługuję prawnie branżę internetową w Polsce i za granicą (więc tematyka ankiety powinna mi być nieobca - i generalnie nie jest, ale wydaje mi się, że oczekuje się od przedsiębiorców całkowania do kwadratu i żeby wykonali trudną robotę za UOKiK i to za darmo, a nawet pod rygorem potencjalnie kosmicznej kary).

Zacytuję tylko wstęp (+ pod fragmentem link do całości). Resztę oceńcie sami. A niech tam, przytoczę jednak aż dwa (tylko dwa pierwsze) punkty „ankiety” i zdradzę, że wszystkich „pytań” jest tylko… 27…:

W związku z prowadzonym postępowaniem antymonopolowym w sprawie koncentracji, polegającej na przejęciu przez l&l Internet SE z siedzibą w Montabaur, Niemcy (dalej „l&l”) kontroli nad Home.pl S.A. z siedzibą w Szczecinie, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, działając na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 184) wzywa do nadesłania, w terminie 21 dni od dnia doręczenia niniejszego pisma, następujących danych i informacji:

1. jak w Państwa ocenie powinien zostać określony rynek właściwy (rynki właściwe) dla działalności, polegającej na świadczeniu usług w chmurze obliczeniowej („cloud computing”), biorąc pod uwagę, iż zgodnie z art. 4 pkt 9 ww. ustawy właściwy rynek produktowy obejmuje towary, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji. W szczególności, jak Państwa zdaniem powinien być określony rynek w aspekcie produktowym, tzn. czy jako jeden szeroko rozumiany rynek usług w chmurze obliczeniowej, czy wąsko jako rynek poszczególnych usług świadczonych w ramach usług w chmurze obliczeniowej - jeśli tak, to jakich, czy może w inny sposób. Należy także wskazać, jak powinien zostać określony rynek w aspekcie geograficznym, tzn. np. jako krajowy, węższy niż krajowy lub szerszy niż krajowy. Prosimy o uzasadnienie swojej odpowiedzi,

2. jak Państwo oceniają propozycję określenia rynków właściwych jako: - krajowego rynku infrastruktury jako usługi (infrastructure as a service); - krajowego rynku obecności w sieci (web presence); - krajowego rynku komunikacji internetowej (hosted communication); - krajowego rynku oprogramowania jako usługi (software as a seiwice).

(...)

[cała lista pytań na stronie: kancelaria prawa gospodarczego i e-commerce SYNERGY PRO]

Jeszcze przypomnienie i pouczenie:

Przypominamy, iż Państwa odpowiedź powinna być podpisana przez osobę upoważnioną. Należy także podać imię i nazwisko, stanowisko służbowe, numer telefonu i faksu osoby sporządzającej powyższe informacje. Powyższych informacji należy udzielić także w edytowalnej wersji elektronicznej (CD-ROM, DVD, e-mail na adres dkk@uokik.gov.pl) z powołaniem się na numer niniejszego pisma. W razie wątpliwości lub w przypadku chęci uzyskania niniejszego pisma w wersji elektronicznej należy kontaktować się z radcą prezesa Panem Arturem Ilia, nr telefonu (0-22) 55-60-486.

POUCZENIE:

Zgodnie z art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50.000.000 euro, jeżeli przedsiębiorca ten choćby nieumyślnie nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 50, bądź udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji.

(z upoważnienia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
- Dyrektor Departamentu Kontroli Koncentracji – Robert Kamiński)

Oczywiście musiałem pomóc kilku klientom w udzieleniu odpowiedzi na żądanie UOKiK. Jeden z nich (średniej wielkości aczkolwiek dynamicznie rozwijający się operator domen i hostingodawca) na ostatnie - otwarte - pytanie (nr 27), taką zaproponował odpowiedź: Najchętniej bym napisał „ocena skutku będzie miała negatywny wpływ na rynek, bo zamiast skupić się na sprzedaży i rozwoju usług, to muszę wypełniać te kretyńskie formularze”.

Moje refleksje

Generalnie rozumiem, że UOKiK ma zgodnie ze swoimi zadaniami zbadać wpływ koncentracji na dany rynek i czy nie dojdzie do jego monopolizacji. Uważam też, że to OK, iż analiza jest „terenowa”, empiryczna, w ramach danego rynku, branży (e-commerce, hosting, domeny, SaaS, cloud computing, itp.). Tylko nie bardzo rozumiem, dlaczego te badania nie są zlecone specjalistom, którzy oczywiście powinni „wyjść w teren” do przedsiębiorców, zbadać rynek i dokonać analizy na podstawie prostych ankiet (to oni powinni przeanalizować i dać odpowiedzi na skomplikowane pytania, na podstawie ewentualnych prostych ankiet przeprowadzonych wśród przedsiębiorców w branży). Oczywiście taka analiza powinna być za godziwą zapłatą należną właściwym ekspertom.

Tymczasem przerzuca się to na przedsiębiorców. Nie dość, że za darmo, to jeszcze pod rygorem grzywny – do 50.000.000 grzywny. Oczywiście z praktyki zawodowej wiem, że grzywny raczej oscylują w okolicach kilku tysięcy złotych – przy pierwszym zignorowaniu „prośby UOKiK”. Niemniej nawet parutysięczna grzywna za zignorowanie „prośby” nie jest zbyt przyjemna. Pytanie, czy to jest OK? Moim zdaniem nie bardzo. Zwłaszcza jeżeli wymaga się od przedsiębiorców internetowych w zasadzie dokonywania skomplikowanych analiz. To rola UOKiK i ewentualnie wynajętych ekspertów, a nie przedsiębiorców, których próbuje się obciążyć takimi zadaniami.

Rafał Cisek, radca prawny, współpracownik Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej (CBKE), twórca serwisu prawa nowych technologii NoweMEDIA.org.pl, ekspert w zakresie prawnych aspektów komunikacji elektronicznej, specjalizuje się m.in. w prawie ochrony konkurencji.