Geneza 4-dniowego tygodnia pracy i motywacja zmian

Idea skrócenia tygodnia pracy nabrała rozpędu w ostatnich latach, szczególnie po wybuchu pandemii COVID-19. Główne powody to:

• Potrzeba lepszego balansu między życiem zawodowym a prywatnym
• Zmieniające się warunki pracy wymuszające poszukiwanie nowych form organizacji
• Możliwość optymalizacji pracy poprzez automatyzację i sprawne zarządzanie na odległość
• Rosnąca świadomość wpływu długich godzin pracy na zdrowie psychiczne i fizyczne pracowników

Pandemia COVID-19 pokazała, że wiele działań można zreorganizować, co otworzyło dyskusję na temat efektywności tradycyjnego modelu pracy. Firmy i pracownicy zaczęli poszukiwać bardziej elastycznych rozwiązań, które pozwoliłyby na zachowanie wysokiej produktywności przy jednoczesnej poprawie jakości życia.

Testy i pilotaże na świecie

Różne kraje i firmy przeprowadzają testy czterodniowego tygodnia pracy, aby zbadać jego wpływ na produktywność, zadowolenie pracowników i ogólne wyniki biznesowe:

• Islandia była pionierem, przeprowadzając szeroko zakrojone testy w latach 2015–2019. Badania objęły około 1% siły roboczej kraju i przyniosły pozytywne rezultaty.

• Wielka Brytania rozpoczęła największy na świecie pilotaż w 2022 roku, obejmujący około 3000 pracowników z 70 firm. Wstępne wyniki wskazują na zwiększoną produktywność i zadowolenie pracowników.

• Japonia, znana z długich godzin pracy, również zachęca firmy do eksperymentowania z krótszym tygodniem pracy. Giganci tacy jak Microsoft Japan odnotowali znaczący wzrost produktywności podczas testów.

• Nowa Zelandia, Hiszpania i Szkocja również prowadzą lub planują pilotażowe programy.

Testy obejmowały różnorodne grupy zawodowe i wiekowe: pracowników biurowych, sektor usług, firmy technologiczne, itp.

Dotychczasowe efekty są generalnie pozytywne:

• Zwiększona produktywność pracowników: Pracownicy wykonują tę samą ilość pracy w krótszym czasie.

• Poprawa dobrostanu i równowagi między życiem zawodowym a prywatnym: Lepszy balans między życiem zawodowym a prywatnym oraz zmniejszenie poziomu stresu.

• Redukcja kosztów operacyjnych dla firm (np. niższe rachunki za energię)

Opinie Polaków na temat 4-dniowego tygodnia pracy

Badanie ClickMeeting ujawniło interesujące różnice w podejściu do czterodniowego tygodnia pracy wśród różnych pokoleń Polaków:

• Millenialsi (28–44 lata) są najbardziej entuzjastyczni - 49% uważa, że to rozwiązanie pozwoliłoby im najwydajniej wykonywać obowiązki

• Pokolenie X (45–59 lat) jest nieco bardziej sceptyczne - 43% popiera tę ideę

• Pokolenie Z (18–27 lat) wykazuje największe obawy o obniżenie zarobków (33% respondentów), ale jednocześnie 70% popiera ten pomysł

• Tzw. baby boomers (powyżej 60 lat) są najmniej entuzjastyczni - 35% uważa, że czterodniowy tydzień pracy zwiększyłby ich wydajność

Poparcie dla skrócenia tygodnia pracy spada wraz z wiekiem:

• 70% wśród Zetek i millenialsów
• 64% w pokoleniu X
• 53% wśród osób powyżej 60 lat

Martyna Grzegorczyk, Marketing Operations Manager ClickMeeting, komentuje:

Niezależnie od potencjalnych zmian warto, by pracodawcy brali pod uwagę również zwiększenie wymiaru pracy zdalnej lub hybrydowej. Zdaniem samych pracowników pozytywnie wpłynęłaby ona na ich wydajność. Dzięki nowoczesnym narzędziom, takim jak platforma ClickMeeting, zdecydowanie łatwiej o zachowanie wysokiej efektywności.

Wyzwania i perspektywy

Niektóre branże, szczególnie te wymagające ciągłej obsługi klienta lub pracy zmianowej, napotykają trudności we wdrożeniu tego modelu ze względu na swoją specyfikę. Co więcej, mimo rosnącego zainteresowania, wdrożenie czterodniowego tygodnia pracy napotyka na pewne przeszkody:

• Według badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego, 51% firm uważa, że przejście na taki model jest niemożliwe ze względu na specyfikę ich branży

• Tylko 5% średnich i 8% dużych firm jest gotowych rozważyć wprowadzenie tego rozwiązania

• Obawy o spadek produktywności i konkurencyjności na rynku globalnym

• Wyzwania związane z reorganizacją procesów biznesowych i harmonogramów pracy

Istnieją różne warianty wdrożenia:

• Skrócenie czasu pracy przy zachowaniu wynagrodzenia (np. 4 dni po 8 godzin)

• Zachowanie tej samej liczby godzin, ale rozłożonych na 4 dni (np. 4 dni po 10 godzin)

• Wydłużenie urlopu jako alternatywa dla skrócenia tygodnia pracy

• Stopniowe wprowadzanie zmian, np. jeden piątek w miesiącu wolny

Potencjalne korzyści i ryzyka

Korzyści:

• Poprawa równowagi między życiem zawodowym a prywatnym
• Zwiększenie zadowolenia i motywacji pracowników
• Potencjalne zwiększenie produktywności
• Redukcja kosztów operacyjnych dla firm
• Pozytywny wpływ na środowisko (mniejsze zużycie energii, mniej dojazdów)

Ryzyka:

• Możliwy spadek produktywności w niektórych branżach
• Trudności w koordynacji pracy zespołowej
• Potencjalne problemy z obsługą klienta w niektórych sektorach
• Ryzyko intensyfikacji pracy w ciągu czterech dni

Podsumowując, czterodniowy tydzień pracy to koncepcja, która zyskuje na popularności, ale jej wdrożenie wymaga starannego planowania i dostosowania do specyfiki danej branży i firmy. Dotychczasowe wyniki są obiecujące, ale potrzeba więcej długoterminowych badań, aby w pełni ocenić jej skuteczność i wpływ na gospodarkę. Kluczowe będzie znalezienie równowagi między potrzebami pracowników a wymaganiami biznesowymi, co może prowadzić do bardziej zrównoważonego i efektywnego modelu pracy w przyszłości.

Foto: Freepik