Venture capital, inaczej kapitał wysokiego ryzyka przeznaczony jest partnerem dla firm technologicznych, które już funkcjonują na rynku, mają wypracowany model działania i duży potencjał rozwoju. Niestety publicznie dostępne dane są bardzo rozbieżne, dlatego postanowiliśmy połączyć dostępne źródła i stworzyć najlepszy możliwy naszym zdaniem obraz rynku. Fundusz Inovo Venture Partners dokładnie doprecyzował dane o polskim rynku VC, a eksperci przeanalizowali wszystkie dostępne informacje publikowane w latach 2017 – 2018.

- Rynek VC w Polsce jest mało przejrzysty, brakuje spójnych i konkretnych danych, które znajdują się w jednym miejscu. Zagranicznym inwestorom nieznającym dobrze polskiego rynku, trudno się odnaleźć w polskich realiach i dlatego rodzimym funduszom nie jest łatwo ich przyciągać i zachęcić do finansowania - Julia Krysztofiak-Szopa, prezes Startup Poland.

Polska na tle innych krajów Europy

Według stowarzyszenia Invest Europe, wartość inwestycji typu VC przeprowadzonych w 2017 roku na polskim rynku odpowiadała za 0.011 proc. całości PKB. Jest to wynik gorszy niż ten uzyskany przez chociażby Węgry (0.021 proc.) czy Danię (0.032 proc.), a także niższy niż średnia dla całej Europy, która wyniosła 0.039 proc.

Z przeprowadzonej analizy wynika, że rzeczywisty udział inwestycji VC w nominalnym produkcie krajowym brutto w roku 2017 jest bliższy 0.020 proc. Nie zmienia to jednak pozycji Polski w rankingu, co więcej, w 2018 roku wartość ta spada już do poziomu ok. 0.010 proc.

Tabela: Wartości inwestycji jako procentowy udział w PKB, według Inovo Venture Partners

Polska a trendy globalne

Wydatki w sektorze venture capital w 2018 roku wyniosły 190 miliardów dolarów, co oznacza ponad 40 proc. wzrost w stosunku do roku poprzedniego. Wbrew światowemu trendowi, w 2018 roku wartość polskich inwestycji tej klasy aktywów zmalała z 396 do 213 milionów złotych, co oznacza spadek o ok. 46 proc.

Jest to związane z końcem okresu inwestycyjnego kilku lokalnych funduszy wspieranych przez Krajowy Fundusz Kapitałowy (KFK) i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR). Ponadto, fundusze VC wspierane przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR) nie otrzymały jeszcze środków, a co za tym idzie nie rozpoczęły inwestowania.

Czwarty kwartał 2017 roku okazał się być najbardziej aktywnym okresem inwestycyjnym ostatnich dwóch lat z rekordową wartością inwestycji przekraczającą 150 milionów złotych. Odnotować mogliśmy wejścia kapitałowe w spółki takie jak Brainly (53 mln zł), czy Estimote (24 mln zł). Z drugiej strony, rok 2017 okazał się być rekordowy pod względem liczby rund finansowania przekraczających wartość 15 mln zł, takie środki otrzymały: Docplanner (64.5 mln zł), Brainly (53.2 mln zł), Elmodis (20 mln zł), PerfectGym (19.3 mln zł), oraz Booksy (15.2 mln zł).

Nowe fundusze  

W 2018 roku w Polsce zaobserwować można było utworzenie się kilku interesujących funduszy, które powinny wesprzeć lokalnych przedsiębiorców nie tylko kapitałem, ale także kontaktami i know-how. Fundusze te dzielą się na trzy grupy. Pierwszą są fundusze wspierane przez rodzinne firmy, tzw. Family offices: TDJ Pitango Ventures – wspólna inicjatywa polskiego przedsiębiorstwa TDJ oraz znanego, Izraelskiego funduszu Pitango, Manta Ray VC – fundusz venture capital utworzony przez Sebastiana Kulczyka oraz Fidiasz - fundusz venture capital prowadzony przez Krzysztof Domareckiego.

Do drugiej grupy należą fundusze dokapitalizowane przez European Investment Fund (EIF): Market One Capital oraz Innovation Nest. Trzecią grupą są międzynarodowe fundusze, które do tej pory nie inwestowały na wczesnych etapach, takie jak: Finch Capital - niderlandzki fundusz inwestujący w całej Europie, wspierany także przez Polski Fundusz Rozwoju oraz Speedinvest – austriacki fundusz, który dokonał już 2 inwestycji w polskie spółki.

Rok 2019 - polskie VC wstanie z kolan

Pierwszy kwartał 2019 roku okazuje się być znacznie lepszy niż ten sam okres w roku poprzednim. Do połowy marca polskie startupy zebrały ponad 75 milionów złotych, czyli więcej niż jakikolwiek kwartał w zeszłym roku. Do wiadomości publicznej dotarły dwie duże transakcje: Packhelp (38 mln zł) oraz Tylko (12 mln zł), a także kilka mniejszych rund (m.in. Fluentbe, Szopi.pl, Archdesk, Usarya Polska).

Powstało także kilka nowych funduszy (m.in. Inovo Venture Partners  - Drugi fundusz czy Cogito Capital) gotowych wspierać spółki na nieco późniejszych etapach, a także wiele mniejszych funduszy utworzonych przy pomocy PFR - przy czym warto zaznaczyć, że kolejne tego typu fundusze właśnie się kreują.

- Na pierwszy rzut oka 2018 rok był bardzo niepokojący ze względu na duży spadek. Jeśli weźmiemy jednak pod uwagę że w zasadzie nie było w tym okresie publicznych środków, a za większość spadku wartościowego odpowiadała mniejsza liczba rund B, to obraz wygląda nieco bardziej optymistycznie. Na bazie naszych analiz planowanej podaży kapitału oraz jakości i etapu rozwoju polskich spółek jesteśmy przekonani, że w 2019 roku i najbliższych latach będzie dużo inwestycji na etapie rundy A,B i późniejszych, co będzie skutkować przebiciem łącznej kwoty 100 milionów dolarów rocznie - Tomasz Świeboda, partner w Inovo.

Autor:

Michał Rokosz, Inovo Venture Partners