Policjanci poszukują mężczyzn, którzy ze sklepu na ul. Grunwaldzkiej 371 w Poznaniu skradli kosmetyki o wartości 800 zł. Najciekawsze w tej sprawie jest to, że policja zdecydowała się na publikacje zdjęć z monitoringu, takich jak te poniżej. Znalazły się one m.in. w komunikacie na stronie wielkopolskiej policji.

Ponadto w serwisie YouTube można znaleźć nagranie z monitoringu. Widać na nim, że podejrzani biorą z półki produkty, które nie lądują w koszyku. Z komunikatu policji wynika, że obecna w sklepie ekspedientka zauważyła tę kradzież, ale mężczyźni uciekli, gdy zwróciła im ona uwagę.

Poniżej nagranie z YouTube:

Jeśli rozpoznajecie ludzi na zdjęciach lub filmie, możecie zadzwonić pod numer 997 lub 61-841-21-12.

Nie jest to pierwszy raz, gdy spotykamy się w Polsce z publikowaniem nagrania kradzieży. Dziennik Internautów wspominał już o właścicielu sklepu Żabka z Kamienia Pomorskiego, który opublikował takie nagranie. Wówczas właściciel sklepu został zmuszony do usunięcia nagrania z sieci, bo firma Żabka S.A. obawiała się naruszenia praw osób widocznych na nagraniu.

Sytuacja, z jaką stykamy się teraz, jest nieco inna. Policja sama zdecydowała o publikacji zdjęć z monitoringu, ale są ponadto nagrania na YouTube, których nie opublikowali stróże prawa. Można się zastanawiać nad tym, czy wszystkie takie publikacje są zgodne z prawem. Trzeba tu zaznaczyć, że polskie prawo nie reguluje zbyt dokładnie podobnych sytuacji i eksperci zwracali na to uwagę w przeszłości. Byłoby dobrze, gdyby ustawodawcy dostrzegli ten problem.

Niezależnie od działań twórców prawa wszystko na świecie zmierza ku temu, aby ściganie przestępców wspomagać internetowymi publikacjami. Czasem daje to niezłe efekty. W USA internauci w godzinę znaleźli sprawcę napadu, którego policja szukała przez dwa tygodnie. Publikowanie w Polsce wizerunków chuliganów też dało zadowalające efekty, choć również nie obyło się bez prawnych wątpliwości.

Aktualizacja

Biuro Prasowe Rzecznika Praw Obywatelskich spytane o opinię dotyczącą tej sprawy przesłało do nas poniższy komentarz. Potwierdza on, że polskie prawo ma braki, jeśli chodzi o publikację nagrań z monitoringu. 

Problematyka uprawnień organów ścigania do wykorzystywania i upubliczniania materiałów pochodzących z monitoringu jest w zainteresowaniu Rzecznika Praw Obywatelskich. Kwestia ta ujawniła się na tle wpływających do Biura RPO skarg obywatelskich. W przekonaniu RPO brak jest w polskim systemie prawnym rozwiązań legislacyjnych, które stanowiłyby podstawę prawną uprawniającą organy ścigania do przetwarzania i upubliczniania materiałów pochodzących z monitoringu, które zawierają dane osobowe obywateli. Problematyka jest o tyle istotna, iż czynności organów ścigania polegające na wykorzystywaniu i upublicznianiu materiałów uzyskanych za pomocą monitoringu, wkraczają dalece w konstytucyjnie chronione prawa obywateli, w tym prawo do prywatności i ochrony wizerunku.

Wobec powyższego, Rzecznik zwrócił się do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (wystąpienie z dnia 1 grudnia 2010 r.) oraz Ministra Spraw Wewnętrznych (wystąpienie z dnia 2 lutego 2011 r.) z prośbą o zbadanie przedmiotowej problematyki, w szczególności o rozważenie, czy nie zachodzi potrzeba podjęcia, przez uprawnione podmioty, działań związanych z opracowaniem ustawy, która w sposób kompleksowy określałaby zasady wykorzystywania przez organy państwowe danych pochodzących z monitoringu. W odpowiedzi, zarówno Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, jak i Minister Spraw Wewnętrznych, podzielili stanowisko Rzecznika wyrażone w w/w wystąpieniach. Jak wynika z posiadanych przez Rzecznika informacji, obecnie w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych trwają prace nad projektem ustawy regulującej ogólne zasady korzystania z monitoringu.

Anna Kabulska

Wydział Komunikacji Społecznej
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich