Podstawę opodatkowania, a tym samym także podatek, można obniżyć o przekazane w ubiegłym roku darowizny. Taką możliwość mają zarówno przedsiębiorcy, jak też osoby uzyskujące dochody z pracy na etacie czy umów zlecenie lub o dzieło.

Darowiznę można odliczyć od dochodu lub przychodu

Wyliczając podatek, w pierwszej kolejności należy od uzyskanego w danym roku przychodu z danego źródła odjąć koszty jego uzyskania. W ten sposób uzyskuje się dochód (ewentualnie stratę, gdy koszty były wyższe niż przychody). Nie jest to jednak jeszcze podstawa opodatkowania, do której należy zastosować właściwą stawkę. Ustawa wskazuje, co można na tym etapie odjąć od dochodu.

Jedną z takich możliwości są darowizny. Trzeba jednak pamiętać, że z takiego odliczenia skorzystają tylko osoby rozliczające się według zasad ogólnych (stawka 18% do dochodu w wysokości 85 528 zł oraz 32% do nadwyżki) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (w tym przypadku możliwa jest już tylko korekta, gdyż termin złożenia zeznań dla osób, które wybrały ryczałt już minął). Darowizny nie odliczą natomiast przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie podatkiem liniowym (stawka 19%) lub kartą podatkową.

Do odliczenia także wpłaty celowe

Nie każda darowizna pozwoli na zmniejszenie dochodu do opodatkowania. Konieczne jest przekazanie darowizny organizacji realizującej cele pożytku publicznego (organizacja, o której mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – są tam wymienione np. fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie socjalne, szkoły publiczne, kluby sportowe). Organizacja ta powinna realizować cele społeczne, wskazane w art. 4 ww. ustawy. Podatek można zmniejszyć, gdy darowizna została przekazana m.in. na cele działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, rozwój techniki, innowacyjność, na cele nauki, szkolnictwa, kultury, sztuki czy pomocy osobom w trudnej sytuacji życiowej, ochrony i promocji zdrowia.

Odliczyć można jednak także wpłaty celowe, czyli takie, w których wskazana została osoba, której miała być udzielona pomoc za pośrednictwem wybranej organizacji. Nie podlegają natomiast odliczeniu darowizny przekazane bezpośrednio wybranej osobie. Oddzielną kategorię stanowią darowizny przekazane na cele kultu religijnego (np. na budowę kościoła) czy też darowizny na cele honorowego krwiodawstwa w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew.

Tylko 6% dochodu

To nie wszystko. Ustawa przewiduje górny limit możliwych odliczeń. Odliczyć można nawet 100% przekazanej kwoty (lub wartości w przypadku darowizn rzeczowych), trzeba jednak pamiętać, że wysokość odliczenia nie może przekroczyć 6% uzyskanego dochodu. Co może być istotne w przypadku osób, które dokonały darowizny także na cele kultu religijnego lub krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi, 6-proc. limit dotyczy łącznej kwoty darowizn dokonanych na wskazane powyżej trzy cele (ograniczenie to nie dotyczy jednak innych darowizn - dokonywanych na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą). Oznacza, to że w takiej sytuacji należy w pierwszej kolejności zsumować wartość przekazanych darowizn, a następnie sprawdzić, czy nie przekracza ona 6% uzyskanego dochodu.

Jeżeli darczyńca uzyskał np. dochód 55 000 zł, odliczy maksymalnie 3 300 zł. Jeśli jego dochód wyniósł 90 000 zł, nie może odliczyć więcej niż 5 400 zł. Przy dochodzie 240 000 zł można odliczyć nawet 14 400 zł. Ograniczenia w wysokości odliczanych darowizn nie będą miały jednak zastosowania w przypadku przekazania środków na cele kultu religijnego.

Uwaga! Darowizna tylko wtedy może być odliczona od dochodu, gdy nie stanowiła kosztu podatkowego. Darowizna stanowi koszt uzyskania przychodu, gdy przekazana została żywność organizacji pożytku publicznego. Wtedy kosztem uzyskania przychodu jest koszt wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych.

Dane wykaż w zeznaniu

Korzystając z odliczenia darowizny, należy wykazać w zeznaniu kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę i adres.

Żeby bezpiecznie zmniejszyć swój podatek, trzeba jednak posiadać właściwe dokumenty. Jeżeli udzielone zostało wsparcie finansowe, należy zachować dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. W przypadku darowizn rzeczowych pamiętać trzeba o dowodzie, np. oświadczeniu lub umowie, w którym wskazane są dane identyfikujące darczyńcy oraz obdarowanego, wartość przekazanej darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.

Wymóg ten nie dotyczy honorowych dawców krwi, którzy zamierzają odliczyć wysokość potencjalnego ekwiwalentu. Zmniejszenia podstawy opodatkowania dokonają na podstawie zaświadczenia jednostki organizacyjnej realizującej zadania w zakresie pobierania krwi o ilości bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników przez krwiodawcę.

…i trzymaj dowody 5 lat

Po skorzystaniu z odliczenia dokumenty potwierdzające przekazanie darowizny należy zachować razem z zeznaniem przez 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Dokumenty dotyczące rozliczenia za 2012 r. należy więc trzymać do 31 grudnia 2018 r. Przez taki okres urząd może zweryfikować poprawność naszego rozliczenia podatkowego.

Dodatkowy 1% od podatku

Po dokonaniu możliwych odliczeń i wyliczeniu podatku można jeszcze zdecydować, komu chcemy przekazać jego 1%. W tym przypadku wsparcie również może trafić tylko do organizacji pożytku publicznego. W imieniu podatnika zrobi to jednak naczelnik urzędu skarbowego. Żeby 1% podatku trafił do wybranej organizacji, trzeba wskazać jej dane w zeznaniu podatkowym (numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego), kwotę, jaką chcemy przekazać (maksymalnie 1% podatku) i wpłacić podatek. Tu również można dokonać przekazania ze wskazaniem subkonta konkretnej osoby, do której ma trafić 1% podatku.

Bardzo ważne jest, w szczególności dla osób, które w zeznaniu wykazują kwotę do zwrotu, żeby również na tym etapie nie popełnić żadnego błędu, np. w zakresie numeru KRS wybranej organizacji. W takiej sytuacji bowiem 3-miesięczny okres, jaki fiskus ma na zwrot nadpłaty podatku, będzie liczony dopiero od poprawienia błędów.

Katarzyna Rola-Stężycka, Tax Care

Zobacz także:
• PIT 2012: Jak wypełnić PIT - krok po kroku
• PIT 2012: Jak wysłać PIT przez internet - krok po kroku
• PIT 2012: Jak skorzystać z ulgi na internet
• PIT 2012: Jak korzystać z programu e-Deklaracje Desktop