Odrzucenie spadku – kiedy warto odrzucić spadek?

Należy pamiętać, że przyjęcie spadku wiąże się nie tylko z korzyściami materialnymi, ale również z pewnymi zobowiązaniami. Jeżeli masz wiedzę na temat kłopotliwej sytuacji ekonomicznej spadkodawcy, to warto zastanowić się nad odrzuceniem spadku. Jeżeli go przyjmiesz – możesz odziedziczyć długi spadkowe.

Do takich zobowiązań, które przechodzą na spadkobiercę, zalicza się:

• pożyczki

• zaległości płatnicze

• kredyty bankowe

• rachunki

O tego rodzaju długach spadkowych wiadomo już w chwili otwarcia spadku. Trzeba jednak pamiętać, że istnieje też ryzyko powstania długów już po śmierci spadkodawcy. Dzieje się tak, kiedy wiążą go umowy, z których wynika obowiązek rozliczeń (na przykład z kontrahentami).

Niekiedy przyjęcie takiego „problematycznego” spadku pociąga za sobą tylko koszty i stres, niewarte przechodzenia przez całą procedurę. W takich sytuacjach warto pomyśleć o możliwości odrzucenia spadku.

Odrzucenie spadku a zrzeczenie się spadku

Warto w tym miejscu wspomnieć również o takim rozwiązaniu prawnym jak zrzeczenie się spadku. Jest to zupełnie inna procedura niż odrzucenie spadku, ponieważ polega na zawarciu umowy pomiędzy spadkodawcą a spadkobiercą. Zrzeczenie się spadku odbywa się zatem za życia spadkodawcy, natomiast niedoszły spadkobierca jest wówczas wyłączony z dziedziczenia. Taki sposób jest możliwy, jeżeli mówimy o dziedziczeniu ustawowym, nie zaś testamentowym.

Decyzja o odrzuceniu spadku – do kiedy można ją podjąć?

Na przyjęcie lub odrzucenie spadku spadkobiercy mają 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy. Niezbędne jest złożenie oświadczenia.

Dostępne są następujące opcje:

• Przyjęcie spadku wprost

• Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

• Odrzucenie spadku

Przyjęcie spadku wprost oznacza przyjąć spadek wraz ze wszystkimi długami i zobowiązaniami. Nieco inaczej wygląda przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Na spadkobiercę również przechodzą długi, jednak tylko do wysokości odziedziczonego majątku. Jest to zatem bezpieczniejsze rozwiązanie. Ponadto przyjmuje się je automatycznie, jeśli spadkobierca nie złoży w wymaganym terminie żadnego oświadczenia.

Odrzucenie spadku oznacza natomiast wyłączenie z dziedziczenia. Musisz tylko pamiętać, że kiedy odrzucisz spadek, to następne w kolejności do dziedziczenia są twoje dzieci. Spadek musi przyjąć lub odrzucić każdy spadkobierca, a więc w takiej sytuacji również twoje dzieci.

Termin odrzucenia spadku przez dzieci zaczyna bieg w momencie odrzucenia spadku przez rodzica. Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka to procedura dwuetapowa:

1. Najpierw trzeba uzyskać zgodę na złożenie oświadczenia. W tym celu należy złożyć wniosek, w którym rodzic uargumentuje, że odrzucenie spadku jest w interesie dziecka. Zgodę wydaje sąd rejonowy, a dokładnie wydział rodzinny i opiekuńczy. W czasie tego postępowania termin nie biegnie dalej, lecz jest zawieszony.

2. Sąd wydaje prawomocne postanowienie o wyrażeniu zgody na odrzucenie spadku, a zatem rodzic może odrzucić spadek w imieniu swojego dziecka.

Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku – jak i gdzie je złożyć?

Istnieją dwa sposoby odrzucenia spadku: w postępowaniu sądowym lub przed notariuszem. Oba rozwiązania pociągają za sobą takie same konsekwencje prawne. Jeśli zdecydujesz się na drogę sądową, to powinieneś złożyć oświadczenie przed sądem rejonowym miejsca zamieszkania.

Do takiego wniosku musisz dołączyć wymagane dokumenty:

• wniosek o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku

• odpis aktu zgonu

• dowód opłaty

Złożenie oświadczenia o odrzucenie spadku ma miejsce najczęściej podczas sprawy sądowej o stwierdzenie nabycia spadku. Postępowanie sądowe jest tańszym rozwiązaniem, a niejednokrotnie jedynym możliwym – na przykład, gdy pomiędzy spadkobiercami mają miejsce jakieś spory. Z reguły sprawa nie kończy się na jednej rozprawie. Może się tak jednak zdarzyć, jeżeli sprawa nie będzie zanadto skomplikowana, a wszyscy spadkobiercy będą zgodni. Trzeba oczekiwać również na wyznaczony przez sąd termin (kilka lub kilkanaście tygodni, w zależności od konkretnego sądu).

Alternatywnym rozwiązaniem jest załatwienie sprawy u notariusza. Wystawia on wówczas akt poświadczenia dziedziczenia, w którym zawarte są informacje na temat nabycia prawa do masy spadkowej przez określonych spadkobierców. W kancelarii notariusza muszą być obecni wszyscy spadkobiercy – ustawowi, jak i testamentowi.

Należy także przygotować niezbędne dokumenty:

• dowody tożsamości spadkobierców

• akt zgonu spadkodawcy

• akty małżeństwa lub urodzenia spadkobierców

• testament, jeśli w chwili śmierci spadkodawca pozostawił po sobie taki dokument

• numery księgi wieczystej, jeśli w skład masy spadkowej wchodzą nieruchomości.

Po przeprowadzeniu niezbędnych czynności prawnych notariusz rejestruje akt w Rejestrze Spadkowym. Akt zyskuje wówczas status prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Odrzucenie spadku a zachowek

Zachowek to kwota pieniędzy, która należy się spadkobiercom (dzieciom lub wnukom spadkodawcy), jeżeli ci nie zostali ujęci w testamencie lub czują się poszkodowani wskutek darowizny, jakiej dokonał zmarły. Zachowek nie należy się natomiast tym spadkobiercom, którzy odrzucili spadek lub zrzekli się dziedziczenia.

Fot. Pixabay

Źródło: Publikacja partnera