Niedawno Dziennik Internuatów opisywał działania pewnej fotografki, która pozwała biblioteki w związku z naruszeniami praw autorskich. W dzisiejszych czasach nie jest trudno o takie naruszenia. Wystarczy np. że zdjęcie zaczerpnięte z Google zostanie wykorzystane w jakimś materiale informacyjnym, który później będzie udostępniony w sieci. Są artyści zdolni do tego, by w takiej sytuacji żądać od biblioteki kilkunastu tysięcy złotych. Również pracownicy szkół mogą być narażeni na takie sytuacje.

Podobne roszczenia mogą wysuwać różni twórcy. Działania nauczycieli lub biliotekarzy nie zawsze będą naruszeniami, a jednak pod wpływem strachu przed mega-odszkodowaniem pracownicy instytucji oświatowych mogą przedwcześnie zapłacić za "ugodę". Dlatego byłoby dobrze, aby nauczyciele zapoznali się z dotyczącymi ich przepisami prawa autorskiego. Nawet jeśli do naruszenia doszło, roszczenia artysty nie zawsze będą miały rozsądną wysokość. Nauczyciele powinni wiedzieć jak się bronić w sytuacji, gdy jakiś twórca wysuwa wobec nich roszczenia. 

Prawa autorskie - poradnik dla nauczycieli, bibliotekarzy

Przystępnie opisaną wiedzę na ten temat można znaleźć w publikacji Krzysztofa Siewicza pt. Prawo autorskie w edukacji: jak unikać naruszeń?. Ta publikacja znalazła się 1 czerwca na stronie Koalicji Otwartej Edukacji. Jej kopię zamieszczamy również pod tym tekstem. Ze strony KOED można ją pobrać w formatach EPUB i PDF. 

Publikacja nie jest długa, ma zaledwie 13 stron. Autor jest doktorem prawa, ale pisze przystępnie. W pierwszej części publikacji opisane są granice tzw. dozwolonego użytku w prawie autorskim. Autor objaśnia jak należy rozumieć np. art 27 i 28 prawa autorskiego. Objaśnia też prawo cytatu i korzystanie z utworów na szkolnych imprezach. 

W drugiej części publikacji (strona 11 i dalsze) opisano sposób obrony w razie postawienia zarzutu, że doszło do naruszenia. Publikacja kończy się opisaniem "zasad bezpieczeństwa", które przytoczymy również w tym tekście.  

• Najlepiej nie rozpowszechniać poza szkołą (szczególnie w Internecie w swobodnym dostępie) chronionych materiałów, które są wykorzystywane w celach edukacyjnych.
• Trzeba pamiętać, że dozwolony użytek edukacyjny dotyczy jedynie instytucji oświatowych. 
• Trzeba pamiętać, że sam cel edukacyjny nie daje nam bezpośrednio zezwolenia na wykorzystanie chronionego utworu. 
• Należy korzystać z otwartych zasobów edukacyjnych jeśli jest to możliwe. Otwarte zasoby edukacyjne to zasoby, których twórcy zezwalają na swobodne wykorzystanie za pomocą tzw. wolnych licencji. 
• Należy edukować nauczycieli i uczniów co do przepisów dozwolonego użytku edukacyjnego i osobistego.
• W razie zarzutu naruszenia należy reagować spokojnie i racjonalnie. Nie należy pochopnie podpisywać żadnych oświadczeń i zgód bez odpowiedniego przeanalizowania sprawy.

Więcej wiedzy i dobrych porad znajdziecie w publikacji, która jest dostępna na stronie KOED oraz poniżej. 

Prawo Autorskie w Edukacji Jak Unikac Naruszen KOED