Co to jest Incoterms?

Incoterms (International Commercial Terms) to zbiór międzynarodowych reguł handlowych opracowany przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC). Ułatwiają one zawieranie kontraktów handlowych i eliminują nieporozumienia dotyczące kosztów, obowiązków i ryzyka w handlu międzynarodowym. Reguły te określają moment dostarczenia towaru, obowiązki związane z transportem, odprawy towarów oraz ubezpieczenia towaru.

Obecnie obowiązującą wersją jest Incoterms 2020, która składa się z 11 reguł podzielonych na dwie grupy:

• Reguły dla wszystkich środków transportu: EXW, FCA, CPT, CIP, DAP, DPU, DDP

• Reguły dla transportu morskiego i wodnego śródlądowego: FAS, FOB, CFR, CIF

Każda reguła precyzyjnie określa, kto ponosi koszty i ryzyko, kiedy następuje dostarczenie towaru, kto odpowiada za formalności celne oraz czy wymagane jest ubezpieczenie.

Reguły Incoterms – jak je wybierać?

Wybór odpowiednich warunków dostawy zależy od kilku czynników, takich jak:

• Rodzaj transportu – niektóre reguły dotyczą wyłącznie transportu morskiego (np. CIF, FOB), inne można stosować do wszystkich środków transportu (np. FCA, DDP).

• Obowiązki związane z odprawą celną – sprzedający lub kupujący może być zobowiązany do dokonania odprawy celnej eksportowej i/lub importowej.

• Koszty transportu i ubezpieczenia – w niektórych regułach (np. CIP, CIF) sprzedający opłaca ubezpieczenie, natomiast w innych (np. FCA, EXW) kupujący odpowiada za jego uzyskanie.

• Moment przeniesienia ryzyka – istotne jest określenie momentu, w którym ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego – np. w EXW jest to teren sprzedającego, a w DDP – miejsce przeznaczenia.

Przykładowe zastosowania:

• FOB, CIF – korzystne przy transporcie morskim, gdy kupujący organizuje transport i odbiór towaru w porcie przeznaczenia.

• DDP – pełna odpowiedzialność po stronie sprzedającego, który dostarcza towary do miejsca docelowego i opłaca cło opłacone.

• FCA – elastyczna reguła dla różnych środków transportu, często stosowana w handlu międzynarodowym, gdy kupujący zleca przewóz towarów swojemu przewoźnikowi.

Ubezpieczenie towaru a reguły Incoterms

Reguły Incoterms nie narzucają obowiązku ubezpieczenia towaru, chyba że jest to jasno określone w danej regule, jak np. w CIF (Cost, Insurance and Freight) oraz CIP (Carriage and Insurance Paid To), gdzie sprzedający jest zobowiązany do wykupienia ubezpieczenia opłacone na rzecz kupującego.

W przypadku reguły FCA, ani sprzedający, ani kupujący nie są zobligowani do wykupienia ubezpieczenia, dlatego strony powinny uzgodnić tę kwestię indywidualnie. W praktyce:

✔ Sprzedający może zaproponować dodatkowe ubezpieczenie towaru, ale jego wykupienie leży w gestii kupującego.
✔ Kupujący powinien zadbać o ubezpieczenie, jeśli uzna, że istnieje ryzyko uszkodzenia lub utraty towaru w transporcie.
✔ Moment przeniesienia ryzyka – ponieważ w FCA ryzyko przechodzi na kupującego w momencie przekazania towaru przewoźnikowi, ubezpieczenie od tego momentu jest odpowiedzialnością kupującego.

Niezależnie od warunków Incoterms, warto rozważyć dodatkowe ubezpieczenie transportu, szczególnie w przypadku wartościowych ładunków i przewozu towarów podatnych na uszkodzenia.

Reguła FCA Incoterms – dla kogo jest korzystna?

Reguła FCA (Free Carrier) to jedna z najbardziej elastycznych i szeroko stosowanych reguł Incoterms 2020. Obejmuje wszystkie środki transportu, w tym transport drogowy, lotniczy i morski, a także transport intermodalny.

Jak działa FCA?

• Sprzedający dostarcza towary przewoźnikowi kupującego lub innej osobie wyznaczonej w określonym miejscu (np. terminalu, magazynie, porcie lotniczym).

• Ryzyko przechodzi na kupującego w momencie dostarczenia towaru przewoźnikowi.

• Kupujący udzielił przewoźnikowi instrukcji, organizuje główny transport i ponosi koszty transportu.

• Sprzedający może pomóc w dokonaniu odprawy celnej eksportowej, ale to kupujący odpowiada za dalszy transport.

FCA – podział kosztów i obowiązków

Reguła FCA (Free Carrier) jasno określa, jakie obowiązki i koszty ponoszą sprzedający oraz kupujący na różnych etapach transportu towaru. Kluczowym aspektem tej reguły jest moment przekazania towaru przewoźnikowi wskazanemu przez kupującego, co oznacza, że ryzyko przechodzi na stronę kupującą w momencie dostarczenia towaru do ustalonego punktu.

Obowiązki sprzedającego

• Przygotowanie, zapakowanie oraz oznaczenie towaru zgodnie z warunkami umowy.

• Dostarczenie towaru do określonego miejsca i przekazanie go przewoźnikowi wskazanemu przez kupującego.

• W przypadku, gdy towar jest odbierany w siedzibie sprzedającego, konieczność jego załadunku na środek transportu.

• Realizacja odprawy celnej eksportowej i pokrycie związanych z nią kosztów.

• Przekazanie kupującemu dokumentu przewozowego potwierdzającego odbiór towaru przez przewoźnika.

Obowiązki kupującego

• Organizacja głównego transportu i pokrycie kosztów przewozu od momentu przejęcia towaru przez przewoźnika.

• Przejęcie ryzyka związanego z towarem w chwili jego odbioru przez przewoźnika.

• Dostarczenie przewoźnikowi instrukcji dotyczących przewozu.

• Odprawa celna importowa oraz poniesienie związanych z nią kosztów.

• Zapewnienie dalszego transportu i dostarczenie towaru do miejsca docelowego.

FCA to reguła często stosowana w handlu międzynarodowym, ponieważ umożliwia kupującemu większą elastyczność w wyborze przewoźnika i środków transportu. Z kolei dla sprzedającego oznacza ograniczenie odpowiedzialności do momentu przekazania towaru przewoźnikowi, co pozwala uniknąć ryzyka związanego z transportem międzynarodowym.

Dla kogo FCA jest korzystna?

Dla eksporterów – sprzedający załadunku towarów i może dostarczyć towary do przewoźnika wskazanego przez kupującego, bez konieczności organizowania długodystansowego transportu.
Dla importerów – kupujący ma kontrolę nad całym procesem przewozu i może negocjować lepsze stawki transportowe.
Dla firm działających w transporcie morskim i lotniczym – przewoźnik kupującego odbierze towary od sprzedającego i przewiezie je do miejsca przeznaczenia.

Przypadku reguły FCA warto pamiętać, że sprzedający nie odpowiada za uzyskanie ubezpieczenia, ale może pomóc w organizacji formalności celnych i dostarczyć dokument transportowy.

Podsumowanie

Reguły Incoterms 2020 to kluczowy element handlu międzynarodowego, który eliminuje ryzyko nieporozumień i jasno określa podział obowiązków między stronami. Wybór właściwej reguły zależy od środków transportu, momentu dostarczenia towaru oraz podziału kosztów i ryzyka.

Reguła FCA jest jedną z najczęściej wybieranych opcji w handlu międzynarodowym, dając dużą elastyczność zarówno sprzedającym, jak i kupującym. Przedsiębiorcy powinni dokładnie analizować obowiązki kupującego i sprzedającego, aby uniknąć niespodziewanych kosztów i problemów z transportem towarów oraz odprawą celną.

Foto i treść: materiał partnera