Pewnie słyszeliście już o tzw. inteligentnych budynkach, budynkach które spełniają prawie każde Wasze życzenie. Jeśli lata temu oglądaliście Jetsonów, widzieliście systemy, które wyciągały domowników z łóźka, ubierały ich, przygotowywały im posiłki, praktycznie bez kiwnięcia palcem. Czyste S-F prawda? Już nie do końca S-F. Wprawdzie współczesny inteligentny dom Cię nie ubierze, ale wyręczy Cie w wielu innych sprawach i da komfort, o którym nawet nie śniłeś. Co więcej, okazuje się, ze posiadanie dużej części funkcjonalności takiego inteligentnego budynku jest tańsze niż się wydaje, na wyciągnięcie ręki każdego, kto właśnie buduje swój nowy dom.

Co to jest inteligentny budynek?

Pomysł na inteligentny budynek (z angielskiego Building Management System – BMS – System Zarządzania Budynkiem) powstał w latach 70 XX wieku w Stanach Zjednoczonych i wziął się z potrzeby optymalizacji produkcji, np. kontroli wzrostu roślin. Odpowiedni automatyczny system sterujący oświetleniem i zraszaniem roślin, zwiększał produkcję i zmniejszał koszty, wymagając mniejszej liczby pracowników. Całe szczęście pomysł dość szybko został przechwycony przez osoby projektujące „normalne” budynki, do zastosowań prywatnych.

Kiedy możemy mówić o inteligentnym budynku? To dosyć szerokie pojęcie, gdyż systemów, które składają się na inteligentny budynek jest wiele. Wydaje się, że wystarczy posiadać już tylko kilka z nich (czasami nawet jeden, o czym za chwilę), by można było uznać dany budynek za inteligentny.

Inteligentny budynek to taki, w którym automatyczny system zarządzania budynkiem może sterować takimi funkcjami jak: oświetlenie, ogrzewanie, wentylacja, filtracja i wilgotność powietrza, sieć teleinformatyczna, system przeciwpożarowy, monitoring, symulacja obecności domowników, sprzątanie, system pogodowy, obsługa urządzeń audio-video i wiele innych.

Funkcje inteligentnego budynku

Zautomatyzowany system ogrzewania w inteligentnym budynku, wykrywa wahania temperatury w każdym pomieszczeniu osobno i jest w stanie podgrzewać powietrze tylko i wyłącznie w tym pomieszczeniu. Jeśli chcesz, w każdym pomieszczeniu Twojego domu może panować inna temperatura!

Inteligentny budynek jest w stanie nawet symulować Twoją obecność w mieszkaniu! Zapalanie świateł, uchylanie okien, włączanie telewizji i radia. Co ciekawe, nie odbywa się to w sposób dokładnie zaplanowany, co potencjalny złodziej obserwujący Twój dom, mógłby zauważyć. Taki system najpierw uczy się tego jak Ty i Twoi domownicy korzystają z różnych urządzeń, a potem naśladuje Wasze zachowanie!

Systemy alarmowe oparte o czujniki ruchu, monitoring itd. to standard w coraz większej liczbie domów. To czym wyróżniają się zaawansowane systemy kontroli budynku, to fakt, że włączają i wyłączają systemy alarmowe automatycznie. Potrafią rozpoznać Ciebie i członków Twojej rodziny! Tutaj także wchodzi system kontroli dostępu. Coraz częściej w firmach, pojawiają się czytniki linii papilarnych, siatkówki oka, czy wykorzystujące inne dane biometryczne. Dostęp do Twojego domu, może być zabezpieczony w identyczny sposób. Już nigdy nie będziesz musiał szukać kluczy!

Zautomatyzowany system przeciwpożarowy to już nie tyle kwestia komfortu (chyba, że psychicznego), ale Twojego bezpieczeństwa. Automatyczne zraszacze, czujniki dymu, dwutlenku węgla itd. sprawiają, że nie musisz się bać, że zginiesz w pożarze – zostaniesz ostrzeżony na pewno na tyle wcześnie, by bezpiecznie uciec, zaś automatyczny system gaszenia pożaru pomoże ograniczyć straty. Zresztą, skoro masz inteligentny dom, chyba nie zapomniałeś o jego ubezpieczeniu... ;)

System pogodowy to również ważny system w inteligentnym domu: na podstawie temperatury na zewnątrz, dostosowuje pracę grzejników w Twoim domu. Steruje także uchyleniem okien, podnoszeniem rolet itd. Już nie musisz się martwić, że zostawiłeś otwarte okno – system pogodowy sam zamknie okna, jeśli zacznie padać deszcz!

Komfort inteligentnego budynku 

To co napisałem powyżej to tylko suche fakty, nie mówią Ci one tak naprawdę prawie nic o tym, czym rzeczywiście jest mieszkanie w inteligentnym budynku.

Wyobraź sobie że:

Śpisz.

O godzinie 6 rano Twój inteligentny dom (BMS) zbiera dane pogodowe z zewnątrz (temperaturę, zachmurzenie itd.) i dostosowuje temperaturę w Twoim domu do Twoich potrzeb i preferencji.

Godzina 7:15 Temperatura jest już idealna. BMS delikatnie wybudza Cię ze snu włączając Twoją ulubioną stację radiową lub wybraną wcześniej muzykę. Muzyka na początku jest bardzo cicha i powoli robi się coraz głośniejsza.

Godzina 7:20 BMS podnosi rolety w oknach Twojej sypialni o 30% by pozwolić Twoim oczom spokojnie przywyknąć do większego natężenia światła dziennego.

Godzina 7:25 Obudziłeś się, wstajesz z łóżka. BMS wyczuwa Twój ruch i oświetla Ci drogę do łazienki, a potem do kuchni.

Godzina 7:26 Wanna sama wypełnia się ciepłą wodą, ekpres przygotowuje dla Ciebie świeżą kawę, TV włącza się w momencie gdy wkraczasz do salonu, pozwalając Ci zapoznać się z porannymi wiadomościami.

Godzina 7:30 Rolety w okanach podnoszą się do końca, okna uchylają wpuszczając do domu świeże powietrze.

Godzina 8:00  Wychodzisz do pracy. BMS wyłącza wszystkie urządzenia w domu (radio, TV itd.) i uruchamia alarmy.

Po prostu Jetsonowie...

Bliżej niż myślisz

To co opisałem powyżej, po przykład dosyć zaawansowanego systemu inteligentnego budynku, BMS firmy Fibaro. Jest jednak inny system, który za o wiele mniejsze pieniądze, może dać Ci komfort mieszenia w inteligentnym budynku. System ten to rekuperacja (zobacz co to jest rekuperacja).

Rekuperacja, czyli inaczej system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, została stworzona pierwotnie właśnie w takim celu, jak sugeruje jej nazwa: by wentylować powietrze w Twoim domu i odzyskiwać ciepło z nagrzanego już powietrza. Obecnie na rynku coraz powszechniejsze są systemy rekuperacji półautomatyczne i w pełni zautomatyzowane. W pełni zautomatyzowane systemy rekuperacji, dają Ci bardzo wiele funkcji BMS.

Wyobraź sobie że:

Urządzasz przyjęcie, imprezę lub po prostu zapraszasz znajomych na kawę. System rekuperacji wykrywa, że w pomieszczeniach nastąpiło zwiększone zużycie powietrza: zwiększa się ilość CO2 i wilgotność powietrza, więc podkręca obroty, by właściwie przefiltrować powietrze i zachować jego czystość i jakość niezależnie od liczby osób przebywających w mieszkaniu. Działa to też w drugą stronę – gdy nie ma nikogo w domu, automatyczna rekuperacja spowolni działanie wentylacji, bo nie potrzeba tak intensywnie filtrować powietrza.

Gotujesz, w powietrzu unoszą się zapachy. Dzięki rekuperacji, nie będziesz do wieczora czuł w powietrzu, że na obiad jadłeś rybę.

Automatyczny system rekuperacji dostosowuje temperaturę w budynku do Twoich upodobań, dokładnie tak jak BMS opisany powyżej. Jeśli lubisz, by w nocy kiedy śpisz, było chłodniej, to będzie chłodniej. Ustawiasz też zmianę temperatury na wyższą na godzinę przed swoją pobudką.

Posiadając rekuperację nie musisz otwierać okien, by wpuścić do budynku świeże powietrze, a nawet jest to nie wskazane. Rekuperator (więcej o tym jak działa rekuperator) filtruje powietrze wpadające do budynku, oczyszczając je z zanieczyszczeń, nadmiarowej wilgoci i alergenów, nie wpuszcza też insektów. Co więcej od razu ogrzewa to powietrze.

Zautomatyzowany system rekuperacji pilnuje odpowiedniej temperatury, stężenia dwutlenku węgla w powietrza, wilgotności i filtruje powietrze. To wiele z funkcji zaawansowanych systemów BMS. Przy czym koszty są o wiele mniejsze, gdyż przewidzenie instalacji rekuperacji na etapie budowania budynku, sprawia, że koszt może być tylko o ok. 5 tysięcy złotych wyższy, niż przy tradycyjnym sposobie wentylowania pomieszczeń.

Zakończenie

Jak widzisz, nie trzeba fortuny, by cieszyć się komfortem inteligentnego budynku. W miarę, jak systemy BMS będą taniały, tak też będą stawały się coraz bardziej powszechne. Prawda jest jednak taka, że inteligentne budynki i BMS są już wokół nas, jeśli jeszcze nie w Twoim domu, to zapewne w Twojej pracy. Wiele osób, posiadających już np.  automatyczny system rekuperacji, nie zdaje sobie sprawy, że mieszka w budynku mającym wiele cech inteligentnego budynku!