Aglomeracje będą rosły – to światowy trend, który obserwujemy od wielu lat. Organizacja Narodów Zjednoczonych szacuje, że w 2030 r. na świecie będzie łącznie 662 metropolii, każda o populacji powyżej 1 mln obywateli (z czego aż 200 w Chinach). Najpóźniej w 2050 r. siedmiu na dziesięciu mieszkańców Ziemi będzie mieszkało w miastach (źródło: ONZ, „The World’s Cities Booklet”).

Rola aglomeracji wzrasta również w Polsce – Główny Urząd Statystyczny podaje, że już ponad połowa polskiego PKB (56 proc.) powstaje na obszarze pięciu największych metropolii: warszawskiej, śląskiej, wielkopolskiej, dolnośląskiej i małopolskiej. Łącznie w 12. największych metropoliach mieszka prawie 16 mln osób – 42 proc. wszystkich Polek i Polaków. Buduje się w nich więcej mieszkań (przyrost o 12 proc. przez ostatnią dekadę) niż w reszcie Polski (przyrost o 7 proc.). Co ciekawe, w miastach notuje się też dodatni przyrost naturalny. Dziś to tam rodzi się w więcej dzieci niż na wsi (na przykład Warszawa ma tzw. wskaźnik dzietności na poziomie 1,58 przy krajowym średnim 1,38).

Dane telekomunikacyjne stanowią cenne źródło informacji o życiu i zachowaniach mieszkańców miast. Operator telekomunikacyjny Play postanowił sprawdzić, w jaki sposób żyjemy w dwunastu największych polskich aglomeracjach. Przeanalizowano: Warszawę, Kraków, Łódź, Katowice, Poznań, Wrocław, Bydgoszcz, Szczecin, Gdańsk, Rzeszów, Białystok i Lublin.

• Play na podstawie zagregowanych i zanonimizowanych danych pochodzących z kart SIM sprawdził, jak wyglądają codzienne przepływy ludności, dojazdy i przyzwyczajenia.

  • Operator zapewania, że zastosowana anonimizacja wyklucza zidentyfikowanie pojedynczego użytkownika.

• Dodatkowo, jako operator konwergentny, Play przeanalizował też dane ze swojej sieci stacjonarnej w kraju.

Celem było lepsze zrozumienie, jak zmieniają się te ośrodki miejskie i w jaki sposób można je dostosować do potrzeb mieszkańców.

Nowoczesne aglomeracje w cyfrach

Analiza danych wykazała szereg ciekawych wzorców, m.in.:

• Aplikacje komunikacyjne, takie jak Microsoft Teams i WhatsApp, odnotowują największy ruch między 11:00 a 12:00 oraz 14:00 a 16:00.

• Platforma Spotify jest najczęściej wykorzystywana podczas dojazdów do pracy lub szkoły.

• Netflix cieszy się największą popularnością po powrocie ze szkoły/pracy i wieczorami.

Dane pokazują również, że dostęp do szybkiego internetu mobilnego i stacjonarnego jest kluczowy dla ludzi i miast. W przeciętnym polskim gospodarstwie zużycie danych stacjonarnych wzrosło niemal trzykrotnie w ciągu ostatnich trzech lat, osiągając 319 GB miesięcznie. Jednocześnie zużycie danych mobilnych rośnie z roku na rok o 25%.

• Codziennie z przedmieść do centrum w 12. największych aglomeracjach do pracy i szkoły dojeżdża od 50 tysięcy do nawet 300 tysięcy osób.

• Gdy miasto rozdzielone jest rzeką, to staramy się zostać „na swoim” brzegu (jest tak w Warszawie, Szczecinie czy Krakowie).

Dzięki analizie wiadomo też, gdzie toczy się życie biznesowe w miastach.

• W Warszawie wciąż bez zaskoczeń: w czołówce są Służewiec Przemysłowy (okolice tzw. Mordoru na Domaniewskiej) oraz część Woli (Czyste, Mirów).

• W innych metropoliach trudno jest wskazać całe dzielnice biurowe – są to przede wszystkim ulice, przy których zbudowano kilka budynków z biurami i centrami usług (gdańska Oliwa, wrocławskie ulice Legnicka i Robotnicza, krakowska Bonarka).

• W innych aglomeracjach to centrum miasta (czasem stare miasto) lub śródmieście wyróżniają się jako miejsca ogniskujące aktywności i pracę. Da się je wyraźnie wskazać w 9. z 12. polskich metropolii, a najistotniejszą rolę pełnią w Lublinie, Bydgoszczy, Poznaniu i Krakowie.

• Przepływy ludności z „sypialni” w kierunku dzielnic i ulic biurowych lub ścisłego centrum są zatem wyraźnie zauważalne.

Jak zidentyfikowano przepływy ludności?

Jako mieszkańca dzielnicy lub gminy zakwalifikowano osobę, której karta SIM znajduje się na danym obszarze ponad 50 proc. czasu w godz. 22:00–5:00 przez 15. dni lub więcej w miesiącu. Z kolei do grona osób pracujących w danej dzielnicy lub gminie zakwalifikowano użytkowników karty SIM, która przebywa na danym obszarze przez ponad 50 proc. czasu w godz. 9.00–17.00 przez 15. dni roboczych lub więcej w miesiącu.

Coraz mniej ludności w Polsce, ale nie w aglomeracjach

Liczby wskazują na długoterminowy trend zmniejszania się liczby ludności w Polsce, jednak aglomeracje miejskie stanowią wyjątek, odnotowując przyrost mieszkańców. Oznacza to wiele wyzwań - mieszkaniowych, ekonomicznych i infrastrukturalnych, w tym również w zakresie telekomunikacji.

• Według prognoz, liczba podłączonych do internetu urządzeń przypadających na statystycznego mieszkańca Polski w ciągu 5 lat podwoi się, co wymaga budowy gęstej sieci stacji bazowych - nawet co 350 metrów w obszarach miejskich.

Luźne wnioski z raportu:

• Miasta powinny inwestować w nowoczesną infrastrukturę telekomunikacyjną, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na transmisję danych.

• Należy planować zrównoważony rozwój aglomeracji, z uwzględnieniem zarówno potrzeb mieszkańców, jak i firm.

• Analiza danych telekomunikacyjnych może dostarczyć cennych informacji na temat wzorców życia i pracy mieszkańców, co powinno być brane pod uwagę w planowaniu miejskim.

• Władze miejskie powinny ściśle współpracować z operatorami telekomunikacyjnymi, aby zapewnić odpowiednią jakość usług sieciowych.

• Opracowanie strategii cyfrowej dla miast, uwzględniającej trendy w zakresie wykorzystania danych i technologii, jest kluczowe dla ich pomyślnego rozwoju.

Zobacz pełną treść raportu „Połączeni. Co dane telekomunikacyjne mówią o mieszkańcach 12. największych polskich metropolii?”

Ilustracja: Freepik. Wykresy: Play