1 stycznia 2011 roku zmieniają się stawki podatku VAT. Zamiast dotychczasowych 3, 7 i 22 procent, płacić będziemy 5, 8 i 23 procent. Zmiana ta podyktowana została trudną sytuacją budżetową. Rząd Donalda Tuska, broniąc się przed przekroczeniem progów ostrożnościowych w zakresie długu publicznego (obecnie chodzi o 55 procent PKB), postanowił sięgnąć do kieszeni obywateli. Tylko ta jedna zmiana ma przynieść budżetowi państwa ponad 5 miliardów złotych dodatkowych przychodów.

W lipcu Dziennik Internautów sprawdzał, o ile podrożeją usługi telekomunikacyjne i komputery w związku z podwyżką stawek podatku od towarów i usług. Jednostkowe koszty nie będą wysokie, jednak po zsumowaniu ich z wydatkami na żywność, transport czy rozrywkę, okazuje się, że miesięcznie zapłacimy od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych więcej. Wszystko zależy od wielkości naszej rodziny i zasobności portfela.

>> Czytaj więcej: VAT w górę, ceny w górę

Utrzymanie się w roku 2011 konsumpcji na niezmienionym poziomie i tak spowodowałoby, że do budżetu państwa wpłacilibyśmy więcej. Rząd jednak zakłada, że nasza konsumpcja wzrośnie. Jak wynika z informacji firm, do których zwrócił się Dziennik Internautów z prośbą o komentarze odnośnie procedury zmian stawek podatku, państwo wzbogaci się także na dodatkowych wydatkach przedsiębiorstw.

Zapytaliśmy kilka firm, jak proces przygotowania do zmian stawek u nich wygląda. O komentarz poprosiliśmy także Ministerstwo Finansów. Czy konieczne będzie ściąganie informatyków do pracy w noworoczny weekend? Jakie z całą operacją związane są koszty? Czy firmy spodziewają się problemów technicznych w pierwszych dniach stycznia?

Ministerstwo Finansów

Magdalena Kobos, rzecznik resortu finansów, nie spodziewa się, by zmiana stawek podatku VAT miała spowodować jakiekolwiek problemy. Ministerstwo ufa, że przedsiębiorcom i handlowcom uda się przeprogramować kasy fiskalne na czas. Podkreślono jednak, że na początku roku mogą wystąpić pewne niedogodności, jednak powinny być one krótkotrwałe. Jednocześnie śpieszę poinformować, że MF uelastyczni przepisy związane z opisem stawek na paragonach fiskalnych, co ułatwi przeprogramowanie kas - dodała Kobos. Odpowiedni projekt dostępny jest na stronach MF (plik PDF).

Departament Podatku od Towarów i Usług Ministerstwa Finansów, w związku z dużą ilością zapytań odnośnie kas fiskalnych, przygotował także poradnik dla przedsiębiorców (plik PDF). Resort nie przewiduje w zakresie ich przeprogramowania żadnych okresów przejściowych.

Grupa Telekomunikacji Polskiej

Zapytany przez nas Wojciech Jabczyński, rzecznik prasowy Grupy TP, powiedział, że ani Telekomunikacja Polska, ani PTK Centertel nie informują osobno swoich klientów o zmianie wysokości podatku. Nie oznacza to jednak, że klienci zostali pozostawieni sami sobie - na stronach Grupy można znaleźć niezbędne informacje (odpowiednio dla klientów sieci Orange, indywidualnych i biznesowych w TP). Sam proces zmiany wygląda podobnie do wprowadzenia nowego produktu na rynek, "przy czym w tym przypadku musi być zaangażowanych więcej systemów oraz zrobionych więcej tzw. niestandardowych procesów".

Zmiana wiązać się niestety będzie z koniecznością ściągnięcia do pracy informatyków w noworoczny weekend. Oprócz tego obaj operatorzy ponieśli dodatkowe koszty - po kilka milionów złotych. Jabczyński zapewnia jednak, że telekom jest dobrze przygotowany i nie spodziewa się żadnych problemów.

Power Media S.A.

Wrocławska firma jest m.in. właścicielem serwisu ifirma.pl oferującego usługi księgowości internetowej. Chętnie korzystają z niego małe firmy zajmujące się tym zagadnieniem we własnym zakresie. Nowe stawki do systemu zostały wdrożone w zeszłym tygodniu, użytkownicy otrzymali stosowną informację. Serwis umożliwia już wystawianie faktur i księgowanie kosztów z nowymi stawkami. Ponieważ zmieniło się także przypisanie niektórych towarów do poszczególnych stawek, firma wyszła naprzeciw oczekiwaniom swoich klientów i także to uwzględniła. W ten sposób niemożliwe stanie się wystawienie faktur z niewłaściwymi stawkami, co uchroni firmy przed błędami księgowymi i podatkowymi.

Zmiany dla Power Media nie wiążą się z koniecznością pracy zaraz po Nowym Roku. Dodatkowe koszty oczywiście powstają, jednak firma traktuje je jako zwykłe koszty prowadzenia działalności gospodarczej.

Sage Sp. z o.o.

Symfonia to popularny system wspomagający zarządzanie w małych i średnich firmach. Jego dostosowanie do wymogów znowelizowanej ustawy było kluczowe dla firm z niego korzystających. Artur Palac, kierownik Systemów Sage, poinformował Dziennik Internautów, że uwzględniająca nowe stawki VAT-u wersja programu została udostępniona klientom już 2 grudnia. Osoby opłacające abonament otrzymały ją w ramach tej opłaty. Te, które posiadają program bez abonamentu, będą musiały go wykupić, aby otrzymać najbardziej aktualną wersję.

- Firma poniosła standardowy koszty przygotowania nowych wersji - to głównie koszty pracy analityków, programistów i testerów, które i tak ponosimy corocznie - mówi Palac. Oprócz tego pojawiły się koszty akcji informacyjno-edukacyjnej, co jednak zbiegło się z okresem promocji jesienno-zimowych.

Comarch S.A.

Producent oprogramowania podkreśla, że wprowadzana właśnie zmiana jest największą od 1993 roku, gdy podatek VAT się pojawił. Z myślą o klientach powstały specjalne instrukcje mówiące, jak w prosty sposób przystosować swój program do zmian, od cenników po korekty dokumentów. Aktualizacja oprogramowania jest dostępna dla klientów bezpłatnie w ramach usługi Comarch Asysta. Klienci korzystający z oprogramowania w modelu usługowym (SaaS) mają ją zawartą w cenie pakietu.

Firma nie zdradza kosztów całej operacji, można jednak podejrzewać, że nie są one małe. Nie wystarczy bowiem dokonanie jednej aktualizacji. W miarę pojawiania się kolejnych przepisów wykonawczych, a także nowelizacji samej ustawy konieczne będą kolejne działania. Comarch zaznacza, że taka zmiana jest procesem czasochłonnym, zarówno w fazie planowania, jak i implementacji czy testowania.

Empik Sp. z o.o.

Monika Marianowicz, PR&Events Manager, zapewnia, że firma jest dobrze przygotowana do sprzedaży w nowym roku. Już kilka miesięcy temu została powołana specjalna grupa, której zadaniem było przygotowanie wdrożenia nowych przepisów nie tylko w sferze handlowej i finansowej, ale także procesowej i w systemach IT (zmiany dotykają wielu obszarów i wiążą się z koniecznością wprowadzenia zmian w aplikacjach, tj.: kasowych, rozliczeniowych, logistycznych, bazie danych produktów itd).

Pierwszy weekend stycznia zapowiada się dla zatrudnionych przez firmę bardzo pracowicie. O ile 1 stycznia wgrywane automatycznie będą jedynie poprawki i aktualizacje oprogramowania, o tyle już dzień później praca rozpocznie się znacznie wcześniej, niż pojawią się pierwsi klienci. Już od rana w 166 salonach i centrali spółki obecni będą przeszkoleni pracownicy, którzy testować będą oprogramowanie i usuwać ewentualne błędy. Koszty całej operacji, według Marianowicz, są niebagatelne.

Firma napotkała jednak na charakterystyczne dla branży problemy. Część książek ma bowiem nadrukowane ceny detaliczne uwzględniające stawkę VAT-u w wysokości 22 procent. Problemem są także książki znajdujące się już teraz na półkach, a także w magazynach. Konieczna będzie zmiana metek, przewidziany jednak został okres przejściowy.

O komentarze poprosiliśmy także mikroprzedsiębiorców. Konrad Falkowski ze Studio Kodu nie ma powodów do zmartwień. Korzysta z usług jednej z firm oferujących księgowość internetową. Twierdzi, że problemów mogą spodziewać się pesymiści, realiści poczekają do stycznia, optymiści nie widzą problemów. A ja jestem realistą.

Na ciekawy problem zwraca uwagę Paweł Wodkowski, prezes zarządu agencji interaktywnej True Sp. z o.o.

Dla agencji interaktywnych (także innych firm, gdzie usługa trwa jakiś czas i mogą występować płatności zaliczkowe) zmiana stawek VAT stwarza nie lada problem. Dla umów, których rozpoczęcie i płatność zaliczkowa jest w roku 2010, a finalizacja i płatność końcowa będzie w roku 2011, Ministerstwo Finansów nie podało jasnych zasad, według których należy przygotować rozliczenie projektu. Nasza księgowość przygotowała dwie możliwe interpretacje: według jednej projekty rozpoczęte w 2010 roku można w 2011 rozliczać stawką 22 procent, druga natomiast mówi o wpisaniu obu stawek na fakturę rozliczeniową. Prawdopodobnie dla bezpieczeństwa zdecydujemy się na to drugie rozwiązanie.

Do wprowadzenia ostatnich zmian pozostało już niewiele czasu. Najwięcej pracy będą miały zapewne sklepy i punkty usługowe, gdzie konieczne jest przeprogramowanie kas fiskalnych. Najwięksi przedsiębiorcy mają sztaby ludzi - informatyków i księgowych - odpowiedzialnych za prawidłowe wdrożenie zmian. W przypadku mniejszych częstym rozwiązaniem jest korzystanie z rozwiązań zewnętrznych, co także zmniejsza skalę problemu.