Chociaż obecnie jest to jeszcze stosunkowo niewielki sektor w ujęciu bezwzględnym całkowitego rynku pracy (w 2020 r. stanowił około 4,3 proc. całkowitej siły roboczej w całej Unii Europejskiej) liczba osób zatrudnionych, jako specjaliści w dziedzinie ICT, wzrosła aż o 50 proc. w ostatnim dziesięcioleciu. Silna progresja jest bez wątpienia powiązana z transformacją cyfrową mającą wpływ na całą gospodarkę, dlatego nic nie wskazuje na to, by w najbliższym czasie rozwój nowych technologii miał zwolnić. 

9 marca 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła wizję i kierunek transformacji cyfrowej w Europie do 2030 r. Cztery obszary rozwoju, tworzące cyfrowy kompas, określają ambicje UE na najbliższe lata. Wśród wyróżnionych działań wymieniono między innymi transformację cyfrową przedsiębiorstw, cyfryzację usług publicznych oraz bezpieczną i zrównoważoną infrastrukturę cyfrową. Szczególny nacisk położono na podniesienie kompetencji cyfrowych obywateli oraz zwiększenie liczby specjalistów w dziedzinie ICT, w tym parytet płci w branży. Jak więc wygląda obecny rozkład sił w zawodzie oraz jak Polska plasuje się na tle Unii Europejskiej?

Europa (nie)daleko od ideału?

Wykwalifikowani specjaliści cyfrowi stanowią jeden z filarów kompasu cyfrowego. Do 2030 r. KE pragnie zwiększyć ich liczbę z 8,4 mln aż do 20 mln. Kapitał cyfrowych talentów ma wzmacniać konkurencyjną pozycję UE w świecie, a jest o co walczyć, gdyż badanie KPMG we Francji na zlecenie OVHcloud wykazało, że do 2027 roku na Starym Kontynencie powstanie ponad 500 000 miejsc pracy, a skumulowane inwestycje wyniosą około 200 mld euro. 

Jak pokazują badania Eurostatu, obecnie niemal jedna czwarta pracowników sektora nowych technologii pracuje w Niemczech (23,1 proc., czyli 1,9 mln osób). Na drugim miejscu znajduje się Francja (z wynikiem 14,5 proc., 1,2 mln), lecz to Skandynawia przoduje pod względem całkowitej siły roboczej zatrudnionej w dziedzinie ICT. Najwięcej w skali kraju pracuje w branży ICT kolejno w Finlandii (7,6 proc., 191,5 tys.) i Szwecji (7,5 proc., 379,7 tys.). Z dwudziestu siedmiu państw członkowskich Unii Europejskiej Polska znajduje się, niestety, bliżej końca zajmując dwudzieste drugie miejsce, z wynikiem równym około 4,4 proc. (553,9 tys.). 

Wykształcenie i płeć…

Obecnie, średnio w całej Unii Europejskiej dyplomem szkoły wyższej może się pochwalić aż 63,9 proc. ekspertów pracujących w ICT. Polska znajduje się tu już w europejskiej pierwszej dziesiątce. W branży nowych technologii nieodzowne są otwarta głowa, entuzjazm i gotowość nauki. Kompetencje można nabyć, ale samo ukończenie studiów to dziś za mało - chęć poszerzania wiedzy należy w sobie pielęgnować. Jest wielu absolwentów z dyplomem uczelni w szufladzie i brakiem pomysłu na siebie oraz masa świetnych fachowców, którzy branży uczyli się „w boju”, realizując projekty w praktyce i ucząc się na błędach.

Chociaż sektor nowych technologii jest zdominowany przez mężczyzn (w 2020 r. stanowili oni aż 81,5 proc. zatrudnionych osób), kobiet jest o 1,5 pkt. procentowego więcej w porównaniu do 2011 r. Na usprawiedliwienie tej dynamiki warto podkreślić, że wyrównywanie rozkładu względem płci nie następuje w każdym z europejskich krajów równie dynamicznie, a w takich krajach jak Bułgaria, Czechy, Słowacja, Estonia, Łotwa, Malta czy Irlandia można zaobserwować wręcz przeciwne zjawisko – tam odsetek mężczyzn wśród pracowników ICT zwiększył się na przestrzeni dekady. Wzrost odsetku ekspertek ICT zaobserwowano w ostatnim dziesięcioleciu dokładnie w osiemnastu państwach członkowskich UE. Polska znajduje się na jedenastym miejscu tego zestawienia – liczba kobiet zatrudnionych w sektorze ICT w naszym kraju wzrosła nieznacznie, bo o 6,0 proc. do obecnych 15 proc. Odsetek ten umiejscawia jednak Polskę dopiero na 4. pozycji od końca wśród krajów EU, przed Węgrami, Maltą i Czechami.

Liczba specjalistów zajmujących się technologiami informacyjno-telekomunikacyjnymi w Polsce wzrosła do prawie 555 tys. w 2020 r. To imponujący wynik, choć wciąż niewystarczający względem potrzeb biznesu, które napędza m.in. przyśpieszona przez pandemię digitalizacja gospodarki. Ów popyt sprawia, że zatrzymanie talentów IT jest wyzwaniem. Pracownicy podczas rozmów podkreślają, że poza wynagrodzeniem priorytetami są możliwość realizacji własnych projektów w sprzyjającym środowisku i rzeczywista równowaga między praca, a czasem wolnym. Dodatkowe, płatne dni urlopu smakują bardziej niż choćby owocowa środa.

Autor: Robert Paszkiewicz, szef regionu CEE w OVHcloud