Technologie mobilne stały się w bardzo krótkim czasie rozwiązaniem powszechnym i wszędzie wykorzystywanym. Na rozprzestrzenienie się tego typu rozwiązań wpływ mają przede wszystkim cechy, którymi charakteryzują się opisywane technologie. Czynnikami decydującymi o rozpowszechnieniu się technologii mobilnych i uzyskaniu przez nie takiej skali zastosowania są, między innymi:

1. przenośny charakter nowych urządzeń, które cechują niska waga oraz niewielkie rozmiary,
2. osobisty charakter - każde urządzenie zazwyczaj przypisane jest do konkretnej osoby,
3. intuicyjna i prosta obsługa – ze względu na małe rozmiary bardzo dużo uwagi poświęcono stworzeniu przejrzystych, łatwych i szybkich w obsłudze aplikacji,
4. niskie koszty - przekrój dostępnych na rynku urządzeń pod względem ceny oraz wygodne programy subsydiowania, zwiększają znacząco ich zasięg nie wykluczając niemalże nikogo,
5. tu i teraz - dzięki stałemu podłączeniu do sieci Internet oraz obecnym technologiom, są to szybkie i wygodne rozwiązania pozwalające na dostęp do kluczowych informacji bez względu na miejsce i czas. Również bogaty wachlarz aplikacji pozwala zaspokajać bardzo wyszukane potrzeby użytkowników,
6. konwergencja, czyli zastosowanie w jednym urządzeniu więcej przydatnych funkcji. Obecnie smartfon to nie tylko telefon, ale również odtwarzacz muzyki, aparat fotograficzny, kalendarz czy też klient poczty elektronicznej. Dzięki możliwości podłączenia zewnętrznych modułów za pomocą chociażby technologii bluetooth, zwykły telefon może stać się projektorem, zestawem telekonferencyjnym, itp,
7. multimedialny charakter - współczesne rozwiązania oddziałują na więcej niż jeden zmysł, przez co zwiększa się ich atrakcyjność w oczach użytkowników. Interaktywność tych samych urządzeń pozwala na błyskawiczne docieranie do poszukiwanych zasobów oraz ich ewentualną rezerwację czy kupno.

Według danych GUS na polskim rynku aktywnych jest około 57,2 mln kart SIM (koniec czerwca 2016). Penetracja osiągnęła poziom 148,8%.

Liczba aktywnych kart SIM/klientów sieci komórkowych (w tys.) 2000 - 2016

Źródło: http://gsmonline.pl/artykuly/penetracja-telefonii-komorkowej-w-polsce-ii-kw-2016

Penetracja telefonii komórkowej w Polsce 2000-2016

Źródło: http://gsmonline.pl/artykuly/penetracja-telefonii-komorkowej-w-polsce-ii-kw-2016

Jak wynika z raportu „Technologie mobilne w nowoczesnej Polsce - odpowiedzialny rozwój i równe szanse” przygotowanego przez firmę doradczą PwC na zlecenie i przy współpracy z Polską Izbą Informatyki i Telekomunikacji, łączny wpływ technologii mobilnych na polską gospodarkę wynosi ok. 3,2% PKB. Wkład operatorów telefonii mobilnej do PKB Polski to ponad 26,5 mld zł. Autorzy raportu podają, że do 2020 roku operatorzy mobilni zamierzają wydać 23,2 mld zł, aby zapewnić Polakom dostęp do nowoczesnych technologii. Zdaniem ekspertów PwC bez tych inwestycji nie będzie możliwe podniesienie konkurencyjności polskiej gospodarki, może wręcz dojść do obniżenia tempa jej rozwoju nawet o 2%. PKB.

Zdaniem ekspertów PwC technologie mobilne są kluczem dalszego wyrównywania szans rozwojowych i zrównoważonego rozwoju Polski i będą miały one kluczowe znaczenie dla powodzenia celów szczegółowych „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”.

Cele Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju

Źródło: Technologie mobilne w nowoczesnej Polsce - odpowiedzialny rozwój i równe szanse, PwC październik 2016.

Wśród wskazanych celów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju eksperci PwC podkreślają znaczenie technologii mobilnych szczególnie dla celów:

• Reindustrializacja - wyższa produktywność oraz konkurencyjność dzięki technologiom mobilnym.
• Rozwój innowacyjnych firm - 30% wzrostu przychodów dla przedsiębiorstw szybko adaptujących nowe technologie.
• Małe i średnie przedsiębiorstwa - dostęp do usług wsparcia biznesu za pośrednictwem Internetu.
• Spójność społeczna - 23% z najuboższych korzysta z dostępu do Internetu dzięki technologiom mobilnym.
• Rozwój zrównoważony terytorialnie - wzrost atrakcyjności inwestycyjnej miast dzięki upowszechnieniu Internetu.
• E- państwo - wzmocnienie zaufania obywateli do państwa dzięki transparentności.

Jak wskazują eksperci PwC rola gospodarcza technologii mobilnych rośnie jeszcze szybciej, niż ich znaczenie społeczne. Mowa tu o Internecie Rzeczy, w którym cyfrowe i fizyczne urządzenia czy przedmioty codziennego użytku, są połączone odpowiednią infrastrukturą, w celu dostarczenia całej gamy nowych aplikacji i usług. Internet Rzeczy nie jest koncepcją określającą rozszerzenie zastosowania Internetu. Jego wprowadzenie jest nierozerwalnie związane z nowymi usługami, którym ma służyć. Pod tym pojęciem kryje się kilka rodzajów komunikacji – łączenie się ludzi z przedmiotami i łączenie się przedmiotów między sobą. Ten ostatni typ komunikacji nazywany jest komunikacją M2M. 

Z definicji „Internet Rzeczy” zakłada zatem sytuację, w której komunikacja w sieci będzie następowała nie tylko pomiędzy ludźmi, ale również między urządzeniami. W oparciu o odpowiednią infrastrukturę, dzięki Internetowi Rzeczy urządzenia i przedmioty codziennego użytku, będą mogły świadczyć całkiem nową gamę aplikacji i usług wzajemnie ze sobą współpracując. Obecnie większość informacji dostępna w Internecie została bowiem wytworzona przez ludzi, natomiast w przyszłości, dzięki zastosowaniu technologii IoT nowością będzie to, że większość informacji będzie wytworzona przez maszyny (urządzenia).

Najszybciej rosnącą grupą „użytkowników” Internetu są właśnie przedmioty. W 2015 roku 75%, czyli ok. 5 miliardów ludzi na całym świecie, miało dostęp do Internetu. W tym samym czasie liczba urządzeń połączonych do globalnej sieci wyniosła 25 miliardów. Gwałtowny wzrost liczby podłączonych urządzeń nastąpił między latami 2008 a 2009 (rysunek 4), wraz z upowszechnieniem się tabletów i smartfonów (ang. Smartphone). Przyjmuje się, że jest to również początek istnienia Internetu Rzeczy.

Przewidywany wzrost liczby podłączonych do sieci urządzeń

Źródło: Cisco IBSG.

„Karty SIM można już w tej chwili znaleźć w pojazdach komercyjnych i prywatnych, windach, urządzeniach medycznych, sensorach, bankomatach i terminalach płatniczych oraz urządzeniach przemysłowych, które bez udziału człowieka dzięki szybkiej wymianie danych pomiędzy sobą same decydują o krokach, jakie należy podjąć w celu realizacji stawianych przed nimi zadań. Szacunkowa wielkość mobilnego rynku Internetu Rzeczy w Polsce to około 800 milionów złotych, a tempo jego wzrostu to nawet około 40% rocznie. W ciągu najbliższych 5 lat odsetek firm, które będą musiały wykazywać się wysokim poziomem cyfryzacji, aby zachować pozycję konkurencyjną wzrośnie z 33% do 72%” wskazują autorzy raportu PwC.

Przestrzeń zastosowań Internetu Rzeczy jest bardzo zróżnicowana. Poszczególne kategorie użytkowników mają różne potrzeby i oczekiwania dotyczące jego wykorzystania. Z punktu widze­nia Internetu Rzeczy można wyróżnić trzy najważniejsze kategorie użytkowników: poszczególnych obywateli, wspólnoty obywateli, czyli mieszkańców miast, regionów, kraju oraz przedsiębiorców. Do potrzeb poszczególnych obywateli związanych z Internetem Rzeczy zalicza się m.in. zwiększenie bezpieczeństwa (np. zdalnie sterowalne systemy alarmowe), poprawienie poziomu życia (np. mo­nitorowanie parametrów zdrowotnych podczas treningu i na podstawie tych danych uzyskiwanie porady eksperta; otrzymanie wsparcia podczas zakupów), zmniejszenie kosztów utrzymania (np. system automatyzacji budynków, który będzie ograniczał zużycie energii, a tym samym jej koszt). Dla społeczeństwa istotne są kwestie mające znaczenie dla całej grupy, najczęściej zwią­zane z wyzwaniami o średnim lub długim horyzoncie czasowym. Należą do nich m.in.: zapewnie­nie bezpieczeństwa publicznego (np. w związku z katastrofami, takimi jak tsunami lub trzęsienia ziemi, jedną z najważniejszych trosk społeczeństwa jest możliwość przewidywania takich zdarzeń możliwie wcześnie i przeprowadzenie akcji ratunkowej o jak największej skuteczności), ochrona środowiska (np. wymagania dotyczące redukcji emisji dwutlenku węgla, monitorowanie zanie­czyszczeń środowiska, w szczególności wody i powietrza, gospodarka odpadami oraz efektywne wykorzystanie różnych rodzajów energii i zasobów naturalnych), tworzenie nowych miejsc pracy, co jest istotne dla utrzymania wysokiego poziomu życia obywateli. Przedsiębiorcy, jako trzecia kategoria użytkowników Internetu Rzeczy, mają potrzeby, które mogą przyspieszać wprowadzenie jego nowych zastosowań. Do potrzeb tych należą m.in.: zwiększenie wydajności i zapewnienie rentowności działalności i efektywności kosztowej, poprzez lepsze wykorzystanie zasobów, skró­cenie czasu przestojów oraz lepsze wykorzystanie informacji w procesie podejmowania decyzji. Wykorzystywanie Internetu Rzeczy może spowodować nie tylko wzrost efektywności, lecz także powstanie zupełnie nowych procesów biznesowych lub nawet modeli biznesowych.

Podkreślić należy, że IoT w Polsce systematycznie wzrasta. Szacuje się, że na polskim rynku już teraz aktywnych jest ok. 2,5 mln kart SIM M2M.  Liderem z blisko 40- proc. udziałem w rynku jest Orange Polska, który ogłosił aktywowanie milionowej karty M2M. Najczęstsze zastosowania M2M obejmują usługi związane z bezpieczeństwem fizycznym, medycyną bądź ratownictwem medycznym, a także sterowaniem procesami przemysłowymi lub biznesowymi. Eksperci oceniają obecną wartość rynku M2M w Polsce na ok. 800 mln zł, z czego ok. 10% przypada na operatorów telefonii mobilnej, natomiast pozostała część na producentów sprzętu oraz oprogramowania niezbędnego do świadczenia usług. W przypadku krajów sąsiedzkich ta proporcja jest wyższa na korzyść operatorów i wynosi średnio 25%.

Szacunkowa wartość i prognoza rynku M2M w Polsce

Źródło: Technologie mobilne w nowoczesnej Polsce - odpowiedzialny rozwój i równe szanse, PwC październik 2016.

Jednak dla pełnego wykorzystania prorozwojowej roli technologii mobilnej jej infrastruktura musi być unowocześniana w ramach coraz szybszego postępu technologicznego. Oznacza to konieczność ponoszenia przez sektor wydatków inwestycyjnych porównywalnych z innymi strategicznymi sektorami infrastrukturalnymi. Autorzy raportu „Technologie mobilne w nowoczesnej Polsce - odpowiedzialny rozwój i równe szanse” podkreślają, że średnio w latach 2011-2015 operatorzy zrealizowali wydatki inwestycyjne stanowiące 21,5% wygenerowanej przez nich wartości dodanej czyli trzykrotność średniego wskaźnika dla całej gospodarki. Eksperci PwC szacują, że w latach 2016-2020 wydanych zostanie 23,2 miliarda złotych. 14 miliardów z tej kwoty przypadnie na infrastrukturę natomiast 9,2 miliardów zasiliło już budżet Państwa w postaci wpływów za aukcję rezerwacji częstotliwości sieci LTE.

Jak podsumowują swój raport eksperci PwC: „Waga technologii mobilnych dla rozwoju Polski i skala wysiłku inwestycyjnego, jaki podejmują operatorzy w Polsce, powinna zostać dostrzeżona. Branża technologii mobilnych faktycznie stała się strategiczną dla gospodarki polskiej, także z perspektywy kryteriów zawartych w „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”: tworzonego efektu sieciowania, wykorzystania kluczowych technologii horyzontalnych czy wysokiego pośredniego wpływu na gospodarkę”.  Technologie mobilne to ogromna szansa dla firm działających zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Korzyści te dotyczą m.in. zwiększenia produktywności, lepszej alokacji kapitału, redukcji kosztów, a także poprawy relacji z klientami. Warto podkreślić szczególne możliwości jakie technologie mobilne daje w obszarze zdrowia, zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, czy ochrony środowiska.

Autor: dr Łukasz Kryśkiewicz, pracownik Ministerstwa Cyfryzacji

Źródła:

• Evans D., The Internet of things, How the next evolution of the internet is changing everything, Cisco Internet Business Solutions Group (IBSG).
• Ferber S., Jak Internet rzeczy wpływa na naszą rzeczywistość, http://www.hbrp.pl/news.php?id=1073.
• http://gsmonline.pl/artykuly/penetracja-telefonii-komorkowej-w-polsce-ii-kw-2016.
• http://www.internet-of-things-research.eu/pdf/IoT_Cluster_Strategic_Research_Agenda_2011.pdf.
• Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w I półroczu 2016 r., GUS, Warszawa 22 lipca 2016 r.
• Internet Rzeczy w Polsce, IAB Polska, wrzesień 2015 r.
• Miller M., Internet rzeczy : jak inteligentne telewizory, samochody, domy i miasta zmieniają świat, PWN, Warszawa 2016.
• O. Vermesan, P. Friess, P. Guillemin, S. Gusmeroli, H. Sundmaeker, A. Bassi, I.S. Jubert, M. Mazura, M. Harrison, M. Eisenhauer, P. Doody, Internet of Things Strategic Research Roadmap, IERC Cluster SRA 2011
• Technologie mobilne w nowoczesnej Polsce - odpowiedzialny rozwój i równe szanse, PwC październik 2016.