Organizując zbiórkę pieniędzy w sieci, w ramach finansowania społecznościowego, na cele charytatywne, indywidualne, we własnym imieniu lub kogoś czy też zbierając pieniądze na rozwój firmy – od zebranych kwot organom podatkowym należy się podatek. Czy takie koszty ponosi tylko beneficjent, czy także darczyńca? Czy jeżeli organizatorem jest firma to musi zapłacić podatek dochodowy PIT lub CIT czy także VAT?

Podatki od osób fizycznych

Organizatorzy internetowych zrzutek pieniędzy zobligowani są, w świetle obowiązującego prawa, do odprowadzania podatków od zebranych środków finansowych. Obowiązek ten precyzuje ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Przy darowiznach pieniężnych, obowiązek podatkowy powstaje w chwili otrzymania pieniędzy ze zbiórki. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlegają środki o wartości przekraczającej:

1) 9 637 zł – jeżeli obdarowanym jest osoba wchodząca w skład I grupy podatkowej (zaliczamy tu małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów)

2) 7 276 zł – jeżeli obdarowanym jest osoba wchodząca w skład II grupy podatkowej (zaliczamy tu zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych)

3) 4 902 zł – jeżeli obdarowanym jest osoba wchodząca w skład III grupy podatkowej (zaliczamy tu innych nabywców, czyli osoby obce).

Co ważne, kwoty opisane powyżej sumują się na przestrzeni 5 lat. Jednak dotyczą sytuacji, w których wpłaty przekazane są tylko przez pojedyncze osoby, a nie całościowej wartość internetowej zbiórki.

100 wpłat po 2 000 zł na jedną zrzutkę przekazane przez 100 różnych osób nie wymaga zgłoszenia i opodatkowania zbiórki, gdyż żadna z wpłat nie przekracza kwoty zwolnionej z podatku tj. kwoty 4 902 PLN. W tym przypadku nie trzeba więc płacić podatku. Najlepiej, aby na potwierdzenie powyższego, obdarowany był w posiadaniu imiennego spisu darczyńców i wpłaconych przez nich sum pieniędzy.

Hojniejszy darczyńca

Co jeśli jednak suma wpłat przekazanych przez jedną osobę, z którą nie jesteśmy w żaden sposób spokrewnieni, w okresie 5 lat przekracza kwotę 4 902 zł? 

W takiej sytuacji należy zgłosić tę jedną wpłatę w odpowiednim urzędzie skarbowym, poprzez deklarację SD-3 i odprowadzić należny podatek.

Bez znaczenia dla obowiązku podatkowego jest natomiast charakter zbiórki. Zatem, bez względu czy organizujemy zrzutkę na cele prywatne czy charytatywne, opisane powyżej zasady mają identyczne zastosowanie.

W imieniu kogoś

Co w przypadku, kiedy zbiórka internetowa organizowana jest za pośrednictwem internetowej platformy crowdfundingowej w czyimś imieniu, np. dla chorej koleżanki. Kto wówczas powinien rozliczyć się z fiskusem – organizator, na którego konto wpływają pieniądze, czy obdarowany? Zgodnie z interpretacją indywidualną Krajowej Informacji Skarbowej z 10 kwietnia 2017r., sygn. 2461-IBPB-2-1.4515.12.2017.2.JKu, zarówno portal, jak i organizator zrzutki zwolnieni są z obowiązku podatkowego, gdyż są de facto pośrednikami i realizują tzw. czynności techniczne. Obciążenie takie spoczywa na obdarowanym czyli na ostatecznym beneficjencie zrzutki. Co do pozostałych kwestii dotyczących wysokości podatków, w zależności od grup, przepisy są identyczne jak opisane powyżej.

Co warto podkreślić, w przypadku darczyńców, czyli osób wpłacających na internetowe zbiórki, taka czynność pozostanie neutralna z punktu widzenia obowiązku podatkowego. Nie zapłacą więc one podatku od przekazanych środków.

Ile od firm?

W przypadku zbiórek organizowanych przez przedsiębiorstwa, sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana niż w przypadku zbiórek od osób fizycznych.

Jeżeli zbiórka organizowana jest przez firmy działające jako jednoosobowe działalności gospodarcze mamy do czynienia z sytuacją, w której darowizny pieniężne są przekazywane de facto osobie fizycznej. W związku z tym zastosowanie będą miały przepisy o podatku od spadków i darowizn od osób fizycznych. Zatem, zgodnie z art. 9 Ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku podmiotów zaliczanych do III grupy podatkowej (osób obcych), opodatkowaniu tym podatkiem nie podlegają darowizny, których wartość w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, nie przekroczyła kwoty 4 902 PLN. Podatnik nie jest więc zobowiązany do zapłaty podatku oraz zgłaszania przedmiotowych darowizn na formularzu SD-3, jeśli wskazana kwota nie zostanie przekroczona.

Jaki podatek płacą osoby prawne?

W przypadku zbiórek organizowanych przez spółki prawa handlowego, czyli z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjne, na platformie finansowania społecznościowego, sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana niż w przypadku zbiórek od jednoosobowych działalności gospodarczych. Mamy bowiem do czynienia z dwoma możliwymi przypadkami.

Pierwszy, najczęściej występujący, to tzw. model „fanowski”, kiedy spółka zbiera środki na cele własne i w którym zrzutka jest nieodpłatna, czyli wpłacający nie otrzymują w zamian tzw. świadczeń wzajemnych (np. produktu po niskiej cenie lub kodu rabatowego umożliwiającego zakup towaru po niższej cenie czy długopisu z logo firmy). Wówczas wpłata taka traktowana jest jako darowizna i będzie opodatkowana podatkiem dochodowym CIT. Jednak beneficjent takiej zbiórki nie będzie zobligowany do odprowadzenia podatku VAT – podstawa prawna art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku drugim, w tzw. modelu finansowania społecznościowego mieszanego, kiedy zbiórka jest odpłatna, czyli w zamian za środki finansowe, wpłacający otrzymuje świadczenie wzajemne, np. usługę lub rzecz, nawet o bardzo niskiej wartości i zbiera środki na cele własne, to urząd skarbowy, zgodnie z artykułem 12 ust. 1 pkt 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, będzie traktował zgromadzone fundusze, jako przychód z prowadzonej działalności podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym CIT.

Dodatkowo, jeżeli beneficjent jest płatnikiem podatku VAT i w zamian za wsparcie finansowe będzie realizował tzw. świadczenia wzajemne, to powinien także tym podatkiem opodatkować uzbierane fundusze. Jedynym przypadkiem, w którym osoba prawna jest zwolniona z podatku, zarówno CIT jak i VAT, jest sytuacja kiedy taki podmiot organizuje zbiórkę w celach charytatywnych.

Autor:

Tomasz Chołast, współzałożyciel Zrzutka.pl