Dziennik Internautów dawno temu, bo w roku 2011, pisał o nowelizacji Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego, która ma sprawić, że e-mail lub SMS staną się "dokumentami". W przyszłości pod pojęciem "dokument" ma być rozumiany nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. 

Wczoraj Sejm przyjął nowelizację tych ustaw i trzeba zaznaczyć, że nowa definicja dokumentów to tylko jeden z elementów tej nowelizacji. Nowe przepisy poprawią efektywność pracy sądów poprzez informatyzację postępowań, ale także poprzez zdjęcie części obowiązków z sędziów oraz zmianę niektórych czynności procesowych. 

Informatyzacja postępowania cywilnego

Nowelizacja ma m.in. rozszerzyć możliwość przeprowadzania posiedzenia i dowodu (np. przesłuchania świadka) przy pomocy urządzeń umożliwiających dokonywanie tych czynności na odległość. 

Ustawa przewiduje także możliwość wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną i dokonywania doręczeń elektronicznych także w postępowaniach cywilnych prowadzonych w zwykłym trybie. Będzie się to odbywać za pomocą aplikacji „elektroniczne biuro podawcze”. System teleinformatyczny do obsługi korespondencji ma być wprowadzany stopniowo. Wszystkie sądy będą musiały umożliwić stronom wnoszenie pism procesowych drogą elektroniczną za pomocą tej aplikacji w terminie 3 lat od wejścia w życie nowych przepisów.

Nowe przepisy dotyczące elektronicznego postępowania upominawczego mają powodowi umożliwić złożenie wniosku o umorzenie postępowania w razie zaistnienia określonych zdarzeń procesowych. Wprowadzone zostaną również elektroniczne zajęcie rachunku bankowego, elektroniczna licytacja ruchomości i obligatoryjne przesyłanie korespondencji między komornikami sądowymi, organami podatkowymi i administracyjnymi organami egzekucyjnymi.

Co istotne, ruchomości nie będą mogły być sprzedawane wcześniej niż po upływie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się zajęcia. Do tej pory do sprzedaży nie mogło dojść wcześniej niż siódmego dnia od zajęcia.

Odciążenie sędziów

Nowelizacja ma zdjąć część obowiązków z sędziów i przenieść je na referendarzy sądowych i komorników sądowych.

Przykładowo referendarze w postępowaniu upominawczym aktualnie mogą wyłącznie wydać nakaz zapłaty i zarządzenia. Przewiduje się, że będą mogli wykonywać wszystkie czynności. Komornikom sądowym przekazane zostaną niektóre czynności w ramach egzekucji z nieruchomości dokonywanych aktualnie przez sąd (sporządzenie i wykonywanie planu podziału sumy uzyskanej w egzekucji z nieruchomości).

Inne zmiany

Inne zmiany wprowadzane z myślą o usprawnieniu postępowań to np. możliwość wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym w razie spełnienia odpowiednich przesłanek. Ograniczony będzie katalog czynności komornika podlegających zaskarżeniu. Planowane są też zmiany dotyczące instytucji poszukiwania majątku dłużnika, rezygnacja z obligatoryjnego wysłuchania stron przed umorzeniem postępowania egzekucyjnego, doprecyzowanie przepisu dotyczącego właściwości sądu w sprawach z powództw przeciwegzekucyjnych i in. Nowelizacja trafi teraz do Senatu.