Ile wynoszą koszty sądowe w sprawach karnych?

Finalna wysokość kosztów w sprawach karnych jest zależna od wielu czynników. Najogólniej rzecz biorąc na łączne koszty takiego procesu składają się opłaty, wydatki poniesione przez Skarb Państwa i uzasadnione wydatki stron. Co ważne, to sąd określa, w jaki sposób zostaną podzielone koszty procesu (pomiędzy oskarżonego, skazanego i oskarżyciela), warto także pamiętać, że niektóre opłaty muszą zostać uregulowane już w chwili składania pisma do sądu, a pozostałe są określane dopiero w orzeczeniu na zakończenie postępowania. W przypadku spraw z oskarżenia publicznego zasądzane są koszty sądowe oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego – jedne i drugie ponosi skazany.

W przypadku skazania na karę pozbawienia wolności wysokość opłaty wnoszonej na rzecz Skarbu Państwa jest zależna bezpośrednio od wysokości kary:

• ograniczenie lub pozbawienie wolności do 3 miesięcy – opłata 60 zł,
• ograniczenie lub pozbawienie wolności do 6 miesięcy – opłata 120 zł,
• ograniczenie lub pozbawienie wolności do 1 roku – opłata 180 zł,
• ograniczenie lub pozbawienie wolności do 2 lat – opłata 300 zł,
• pozbawienie wolności do 5 lat – opłata 400 zł,
• pozbawienie wolności od 15 do 25 lat – opłata 600 zł.

Jeżeli skazany w pierwszej instancji otrzymał karę grzywny, ma obowiązek uiszczenia opłaty w wysokości 10% zasądzonej grzywny (jednak nie mniej, niż 30 zł), natomiast jeśli kara grzywny została zasądzona obok kary pozbawienia wolności, opłata wynosi 20% kwoty wymierzonej grzywny.

Dowiedz się, czym zajmują się adwokaci w sprawach karnych: https://www.kancelariagig.pl/prawo-karne/

Co oznacza sygnatura akt?

Najprościej rzecz biorąc sygnatura akt jest oznaczeniem nadawanym danej sprawie przez sąd, ewentualnie przez inny organ publiczny. Jest ona specyficzna dla danej sprawy, co oznacza, że jest indywidualna i niepowtarzalna, a ponadto zawiera najważniejsze informacje dotyczące typu sprawy oraz trybu postępowania. Wszelkie regulacje i zasady odnoszące się do tworzenia sygnatur akt zostały zawarte w Zarządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji publicznej. 

Elementami składowymi każdej sygnatury akt są następujące oznaczenia:

• cyfra rzymska – określa ona wydział danego sądu, w którym toczy się sprawa, przy czym w przypadku, gdy dany wydział jest dodatkowo podzielony na sekcje, dodawana jest cyfra arabska, która określa konkretną sekcję;
• oznaczenie repertorium – jest to oznaczenie literowe, które określa tryb postępowania, w jakim sprawa będzie się toczyć (litera „K” oznacza Wydział Karny);
• numer porządkowy – numer, pod którym sprawa została zarejestrowana w danym roku w konkretnym repertorium;
• cyfry arabskie – dwie ostatnie cyfry roku, w którym akta danej sprawy zostały założone. Umieszczone na końcu sygnatury po znaku łamania „/”.

Co istotne, sygnatury mają niepowtarzalny charakter wyłącznie w obrębie jednego sądu i w okresie 100 lat. Oznacza to, że pełna identyfikacja sprawy na podstawie sygnatury jest możliwa jedynie wtedy, gdy znany jest sąd, który rozpoznaje daną sprawę.

Kim jest oskarżyciel posiłkowy?

Zgodnie z postanowieniami Kodeksu postępowania karnego każdy pokrzywdzony w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego może występować jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego – zarówno obok oskarżyciela publicznego, jak też zamiast niego. Aktualnie obowiązujące regulacje prawne wyróżniają dwa rodzaje oskarżycieli posiłkowych:

• oskarżyciel posiłkowy uboczny, czyli pokrzywdzony, który złożył oświadczenie o chęci występowania jako oskarżyciel posiłkowy i działa obok prokuratora (jeśli prokurator nie odmówił wszczęcia postępowania ani nie umorzył go);
• oskarżyciel posiłkowy subsydiarny, czyli pokrzywdzony, który działa w swoim imieniu zamiast prokuratora w sytuacji, gdy prokurator nie chce wnieść aktu oskarżenia do sądu (prokurator odmawia wszczęcia postępowania albo umarza je).

Oskarżyciel posiłkowy występuje jako strona postępowania, ma zatem pełne prawo do zgłaszania wniosków dowodowych, zadawania świadkom pytań, może komentować wypowiedzi oskarżonego albo jego pełnomocnika, ma także pełen wgląd w akta sprawy. Prawem oskarżyciela posiłkowego jest również wygłoszenie mowy końcowej, wniesienie apelacji, żądanie uzasadnienia wyroku oraz zgłaszanie wniosków o wyłączenie sędziego, prokuratora, ławników, protokolanta czy biegłego.  

Ile trwa uprawomocnienie wyroku w sprawie karnej?

Wyrok skazujący w sprawie karnej nie staje się wykonalny od razu po jego wydaniu pomimo uznania przez sąd, iż oskarżony jest winny zarzucanych mu czynów. Następuje to dopiero po uprawomocnieniu wyroku, czyli w sytuacji, gdy na orzeczenie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia (jak np. apelacja) lub jeśli żaden środek zaskarżenia nie został przez oskarżonego wniesiony. 

Wyrok uprawomocnia się w poniższych przypadkach:

• jeśli oskarżony w ciągu 7 dni od wydania orzeczenia nie złożył wniosku o jego uzasadnienie,
• jeśli oskarżony w ciągu 14 dni od otrzymania wyroku z uzasadnieniem (po wcześniejszym terminowym złożeniu wniosku o uzasadnienie wyroku) nie wniósł apelacji,
• jeśli oskarżony zgodnie z obowiązującymi wymogami wniósł jeden z przysługujących mu środków zaskarżenia, ale sąd odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Co istotne, uprawomocniony wyrok może zostać wykonany natychmiast po jego uprawomocnieniu. Co do zasady jednak prawomocne orzeczenie można nadal zaskarżyć, ale wyłącznie za pomocą środków zaskarżenia przewidzianych do wzruszania tego rodzaju wyroków.  

Ile kosztuje adwokat w sprawie karnej?

Minimalna wysokość kosztów prowadzenia sprawy karnej przez adwokata została określona w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 w sprawie opłat za czynności adwokackie. W rozporządzeniu tym podane są zarówno stawki minimalne opłat za czynności adwokackie, jak i wysokość opłat należnych za czynności adwokackie przed organami sprawiedliwości. Co szczególnie ważne, należy pamiętać, że każda kancelaria adwokacka ma pełne prawo do stosowania stawek wyższych niż minimum określone we wspomnianym rozporządzeniu ze względu na indywidualny charakter każdej sprawy karnej. Inną stawkę określi adwokat-specjalista prawa pracy w Warszawie podczas sprawy przeciwko dużej korporacji, z inną będziemy mieć do czynienia w postępowaniu przeciwko małej firmie, działającej w niedużym miasteczku.  

Akt oskarżenia a termin rozprawy

Zakończenie postępowania przygotowawczego nie oznacza automatycznego skierowania sprawy do sądu, jednak jeśli wynik tego postępowania jasno wskazuje, iż doszło do popełnienia przestępstwa przez podejrzanego, do sądu zostanie skierowany akt oskarżenia. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi regulacjami prawnymi musi to nastąpić nie później, niż do 14 dni od dnia, w którym postępowanie przygotowawcze w danej sprawie zostało zamknięte. 

Jeśli do sądu wpłynie prawidłowo sporządzony akt oskarżenia, wyznaczany jest termin pierwszej rozprawy, przy czym należy zauważyć, że czas oczekiwania na nią może być dość długi. Kodeks postępowania karnego nie precyzuje żadnego konkretnego terminu dla pierwszej rozprawy, stanowi jedynie, iż powinna ona się odbyć w rozsądnym terminie, wyznaczonym bez zbędnej zwłoki. W praktyce oznacza to, że dla każdej sprawy karnej czas oczekiwania na pierwszą rozprawę będzie różny. 

Zgodnie ze statystykami Ministerstwa Sprawiedliwości w 2018 roku w sprawach karnych sądy rejonowe i sądy okręgowe w pierwszej instancji wyznaczały termin pierwszej rozprawy średnio po upływie 2,4 miesiąca od złożenia aktu oskarżenia. W przypadku orzekania jako sądy odwoławcze sądy okręgowe wyznaczały terminy rozpraw w ciągu niespełna 2 miesięcy, natomiast na rozprawę w sądzie apelacyjnym trzeba było czekać niecały miesiąc. W szczególnych przypadkach na pierwszą rozprawę czeka się dłużej – nawet do kilku lat. 

Jak wybrać dobrego adwokata w sądzie karnym?

Umiejętności i profesjonalizm prawnika reprezentującego nas podczas sprawy karnej ma fundamentalne znaczenie dla uzyskania korzystnego wyroku, trudno się więc dziwić, że staramy się znaleźć najlepszego adwokata dla siebie. Najczęściej wybieramy kogoś z polecenia lub szukamy opinii o konkretnej osobie za pośrednictwem Internetu, warto jednak pamiętać, że każdy przypadek jest inny i powinien być traktowany indywidualnie. Doświadczenie rzecz jasna bezpośrednio przekłada się na skuteczność, ale warto pamiętać, że nie istnieją adwokaci, którzy mają wyłącznie same sukcesy i żadnych porażek. Jak to się przekłada na wybór adwokata? 

Zapytani o opinię w tej sprawie specjaliści z Kancelarii Adwokackiej GiG w Warszawie i Pruszkowie, podkreślają, że podstawą dobrej współpracy i zwiększenia szansy na doprowadzenie naszej sprawy do satysfakcjonującego finału w postaci korzystnego wyroku powinno być zawsze spotkanie z mecenasem mającym nas reprezentować w sądzie. Umożliwia to nie tylko sprawdzenie bezpośrednio, jakie będą koszty skorzystania z usług danej osoby czy kancelarii, ale też pozwala przekonać się, czy deklaracje ze strony internetowej odpowiadają stanowi faktycznemu. Bez dobrej komunikacji trudno o zbudowanie zaufania niezbędnego do powierzenia bezpieczeństwa naszej sprawy adwokatowi.