Definicja cen transferowych

Ceny transferowe (ang. transfer pricing) to ceny stosowane w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi, w szczególności w ramach jednej grupy kapitałowej. Zgodnie z wytycznymi OECD, są to „ceny, po których przedsiębiorstwo przekazuje towary oraz dobra niematerialne lub świadczy usługi powiązanym przedsiębiorstwom".

W polskim systemie prawnym, cena transferowa definiowana jest jako „rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cena, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy". W prostszych słowach, cena transferowa pojawia się wtedy, gdy podmioty powiązane zawierają pomiędzy sobą transakcje. Pojęcie ceny transferowej nie jest samo w sobie złe: nie oznacza, że jest to cena zmanipulowana -- zawyżona lub zaniżona w stosunku ceny rynkowej. Nie. Oznacza jedynie, że jest to cena w transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Podmioty powiązane - kluczowy element cen transferowych

Aby mówić o cenach transferowych, niezbędne jest zrozumienie pojęcia podmiotów powiązanych. Są to podmioty, pomiędzy którymi występują m.in. relacje o charakterze kapitałowym, zarządczym, kontrolnym czy osobowym (w tym rodzinnym). Regulacje w tym zakresie dotyczą również transakcji z kontrahentami, którzy mają siedzibę w tzw. „rajach podatkowych".

Istotą powiązań jest fakt, że mogą one wpływać na warunki transakcji, w tym ceny, które mogą odbiegać od warunków rynkowych stosowanych między podmiotami niepowiązanymi. Podczas gdy niezależne przedsiębiorstwa dążą do maksymalizacji własnego zysku, podmioty powiązane mogą kierować się innymi celami, np. maksymalizacją zysków całej grupy kapitałowej np. poprzez przenoszenie dochodów do jurysdykcji o korzystniejszym opodatkowaniu lub do kraju macierzystego korporacji.

Ceny transferowe mają istotne znaczenie dla systemu podatkowego przede wszystkim z uwagi na:

Wpływ na dochody podatkowe państwa

Mechanizmy cen transferowych mogą być wykorzystywane do przesuwania dochodu w ramach grupy kapitałowej pomiędzy różnymi krajami, w tym do krajów o niższym poziomie opodatkowania. W rezultacie dochód może nie zostać opodatkowany tam, gdzie faktycznie został wygenerowany.

Kontrola podatkowa

Z uwagi na potencjalne ryzyko optymalizacji podatkowej, ceny transferowe stanowią obecnie najczęstszy obszar kontroli podatkowych. Organy podatkowe szczególnie weryfikują transakcje zawarte z podmiotami powiązanymi posiadającymi siedziby w tzw. rajach podatkowych oraz transakcje wewnątrzgrupowe dotyczące usług niematerialnych.

Zasada ceny rynkowej

Fundamentalną zasadą w obszarze cen transferowych jest zasada ceny rynkowej (ang. arm's length principle, czyli de facto zasadą „odległości ramienia" a nie ceny rynkowej ;) Zgodnie z nią, podmioty powiązane są zobowiązane ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Oznacza to, że transakcje między podmiotami powiązanymi powinny odzwierciedlać warunki rynkowe.

Obowiązki dokumentacyjne w zakresie cen transferowych

Podmioty powiązane są zobligowane do sporządzenia dokumentacji potwierdzającej, że w transakcjach pomiędzy nimi zachowane zostały ceny rynkowe. Obowiązki dokumentacyjne obejmują:

1. Sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych;
2. Przygotowanie analizy porównawczej lub analizy zgodności wykazującej, że warunki i ceny ustalone w transakcji są rynkowe;
3. Złożenie informacji o cenach transferowych (formularz TPR);
4. W niektórych przypadkach - sporządzenie grupowej dokumentacji cen transferowych (tzw. Master File);
5. Dla największych podatników obowiązki w zakresie cen transferowych mogą obejmować również raportowanie międzynarodowe: country - by country reporintg czyli: CBC - R oraz CBC -P.

Warto podkreślić, że obowiązek dokumentacyjny dotyczy transakcji przekraczających określone progi wartościowe np.: 10 000 000 zł dla transakcji towarowych i finansowych oraz 2 000 000 zł dla transakcji usługowych.

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów o cenach transferowych

Niedopełnienie obowiązków w zakresie cen transferowych może prowadzić do poważnych konsekwencji, przede wszystkim:

1. Oszacowania przez organy podatkowe dodatkowego dochodu lub zmniejszenia straty.
2. Dodatkowego zobowiązania podatkowego - od 10% do nawet 30% kwoty nieprawidłowo wykazanej lub zawyżonej straty podatkowej.
3. Odpowiedzialności karno-skarbowej dla osób odpowiedzialnych za sprawy spółki - sankcje finansowe mogą sięgać nawet kilkudziesięciu milionów złotych.

Podsumowanie

Ceny transferowe stanowią istotny element systemu podatkowego, szczególnie w kontekście międzynarodowych grup kapitałowych. Prawidłowe stosowanie zasad dotyczących cen transferowych zapewnia, że dochód zostaje opodatkowany tam, gdzie faktycznie został wygenerowany.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat tego co to są ceny transferowe polecamy odwiedzić nasze strony - TP Advisory sp. z .o.o. - jest firmą specjalizująca się doradztwie w zakresie cen transferowych od ponad 20 lat.

Dla podatników kluczowe jest zrozumienie obowiązków dokumentacyjnych oraz konsekwencji ich niedopełnienia. Biorąc pod uwagę skomplikowany charakter przepisów oraz wysokie sankcje za nieprawidłowości, warto rozważyć skorzystanie z profesjonalnego doradztwa w tym zakresie.

Foto: Pixels, treść: materiał partnera