Chyba każdy fan książek Tolkiena marzy o mieszkaniu w chatce Hobbita. Wyobrażamy sobie domek na łonie natury, ciepły i przytulny, z okrągłymi drzwiami i oknami. Piękna wizja, ale czy przy okazji nie zapominamy, że Hobbit to znak towarowy, którego ochrona jest ważniejsza niż marzenia?

Żyć jak Hobbit^TM

Jan oraz Ed Lengyel niestety o tym zapomnieli. To małżeństwo w 2015 roku postanowiło zbudować "chatkę Hobbita", która mogłaby służyć jako dom w czasie sezonu wakacyjnego. Projekt jest promowany poprzez stronę Podditon.co.uk, zbierał też fundusze na Kickstarterze, gdzie został przyjęty ciepło przez wielu ludzi. Niestety zauważyli go również prawnicy pracujący dla Middle-earth Enterprises oraz Warner Bros, a więc dla firm posiadających prawa do dzieł Tolkiena. 

Rymujesz? Naruszasz!

Małżeństwo otrzymało listy z wezwaniem do usunięcia naruszeń polegających na wykorzystaniu słów "Hobbit" i "Middle-Earth". Oczywiście małżeństwo nie chciało ryzykować, więc zmieniło nazwę projektu na "Poddit Hole". Usunęło też ze swojego projektu odniesienia do Śródziemia (Middle Earth) i zaczęło używać terminu Centre-Earth.

Niestety to nie wystarczyło. Prawnicy chroniący własności spadkobierców Tolkiena domagali się zaprzestania używania słowa "Poddit" i w ogóle wszelkich słów, które mogłyby się rymować ze słowem "Hobbit" (pisze o tym Daily Mail). To już chyba było za wiele. Obecnie projekt ciągle korzysta ze słowa "Poddit". 

Tolkien inspiruje Cię do własnej twórczości? Pochwal się i pokaż ją światu!

Zgłoś pracę do 4 kwietnia 2018 roku. Sprawdź szczegóły! >>

Ktoś naprawdę stracił? 

To bardzo ciekawy przykład Absurdu Własności Intelektualnej. Prawnicy działający w imieniu posiadaczy praw do dzieł Tolkiena uważają, że małżeństwo chciało zacząć zarabiać dzięki tej własności intelektualnej. Czy naprawdę? Niewątpliwie odwołanie do Hobbitów mogło pomóc w promowaniu projektu. Z drugiej strony trudno uznać, aby posiadacze praw autorskich do dzieł Tolkiena naprawdę coś stracili na tej inicjatywie. Z tego co mi wiadomo, posiadacze praw do dzieł Tolkiena nie działają na rynku budowania i dostarczania domków letniskowych. Oczywiście gdyby produkcja takich chatek była masowa, domaganie się wynagrodzenia za znak towarowy byłoby zrozumiałe, ale w opisanej sytuacji wygląda to na nadwrażliwość. 

Poza tym działanie budowniczych domku raczej nie było złośliwe. Dla wielu osób świat z "Władcy pierścieni" i "Hobbita" jest po prostu ważnym elementem kultury. Zazwyczaj nie myślimy, że są to chronione nazwy, których nie można używać bez zezwolenia posiadaczy praw. Prawnicy zwykle nie biorą tego pod uwagę i atakują z grubej rury. Tym atakiem osiągnęli efekt odwrotny od zamierzonego. Prasa opisała sprawę, więc już wszyscy wiedzą, że w projekcie "Podditon" chodzi o coś związanego z Hobbitami.

Szczególnie absurdalne były zastrzeżenia co do tego, że "Poddit" może rymować się ze słowem "Hobbit". Cóż... roszczenia z zakresu własności intelektualnej bardzo często są przesadzone. Jeśli ktoś ulegnie prawnikom i spełni pewne żądania, często pojawiają się kolejne. Wszystko odbywa się z zaskoczenia i pod presją możliwej odpowiedzialności za naruszenie, za które można przecież słono zapłacić. 

Efekt jest taki, że pewne małżeństwo nie zbuduje sobie chatki Hobbita, tylko Podditon. Wszyscy możemy odetchnąć z ulgą! Świat Tolkiena został uratowany przed strasznymi naruszycielami! 

Stwórz własne dzieło inspirowane twórczością Tolkiena i pokaż je światu! >>

Zgłoś pracę do 4 kwietnia 2018 roku. Sprawdź szczegóły! >> 

Tolkien w filmie

Jak przekładano Tolkiena na język filmowy od lat 70-tych? Przeczytaj w DI, jak filmowcy czytają Tolkiena.

Był to tekst z cyklu "absurdy własności intelektualnej". Czytaj także:

Język klingoński (i inne sztuczne języki) niechroniony prawami autorskimi?

Disney pozwany za "Alicję po drugiej stronie lustra". A to jest domena publiczna!

Walczą, aby Sherlock Holmes był ciągle spętany prawami autorskimi

Śmierć Korczaka: prawa autorskie i prawda nie zawsze się łączą!

Chcesz podarować prezent fanowi Tolkiena lub zachęcić do poznania jego twórczości?

Sprawdź nasze propozycje prezentów na Dzień Czytania Tolkiena! >>