Autorzy raportu - HX Study, agencja mediowa Starcom, ekspertci NextTechNow oraz firmy AMS SA i Hashting - sprawdzili na ile powszechnym zjawiskiem jest obecnie korzystanie z kodów QR w Polsce, w jakich grupach demograficznych jest najbardziej popularne, w jakich sytuacjach kody są wykorzystywane, jakie potrzeby zaspokajają oraz wreszcie jakie jest wykorzystanie QR kodów w komunikacji marketingowej.

Skanują wszyscy, niezależnie od wieku czy miejsca zamieszkania

Z wyników badań opublikowanych w raporcie wynika, że aż 64 proc. respondentów deklaruje regularne skanowanie QR kodów. Nieznacznie częściej skanują mężczyźni (51 proc.) niż kobiety (49 proc.). Prawie połowa skanujących jest w wieku 25-44 lata, ale aż co czwarty ma ponad 55 lat.

Wykres 1. Osoby skanujące QR kody z podziałem na płeć i wiek

- Widzimy jasno, że QR kody nie są już narzędziem zarezerwowanym dla młodszego pokolenia. Dzisiaj zjawisko skanowania kodów ma charakter masowy – mówi Marta Górecka, Senior Strategy & Innovation Manager w Starcom. 

Wykres 2. Osoby skanujące QR kody z podziałem na poziom wykształcenia i miejsce zamieszania

Kody QR są uniwersalne i proste w obsłudze dla wszystkich grup wiekowych. Co więcej, 47 proc. skanujących ma wyższe wykształcenie, 39 proc. określa się jako zamożnych lub że wystarcza im na wszystkie wydatki, a prawie połowa (48 proc.) mieszka w 3-4 osobowych gospodarstwach domowych. - Te dane wskazują na to, że kody QR to już narzędzie dnia codziennego, z którego korzystają osoby o stabilnej sytuacji życiowej. Równie często skanują osoby zamieszkałe w miastach, jak i na obszarach mniejszych miast i wsi – dodaje Marta Górecka.

Dlaczego skanujemy QR kody?

Dominującą przyczyną korzystania z QR kodów wskazaną przez respondentów jest praktyczność ich zastosowania. Pandemia sprawiła, że nabraliśmy nowych „bezdotykowych” nawyków tj. zakup biletów, odbiór przesyłki, sprawdzenie menu w restauracji czy dodatkowych informacji bez konieczności wpisywania adresu strony. Co druga osoba biorąca udział w badaniu (51 proc.) wybrała szybkość dostępu do informacji (brak konieczności wpisywania linku w przeglądarce) jako najistotniejszy powód skanowania piktogramu. Drugim najczęstszym motywatorem skanowania są możliwości uzyskania zniżek/rabatów (45 proc.) lub po prostu aktywacje sprzedażowe, dlatego najchętniej skanujemy QR kody w sklepach detalicznych, przy czym zniżki w większym stopniu interesują kobiety (52 proc.) niż mężczyzn. 

Wykres 3. Przyczyny korzystania z QR kodów

 - Po pierwsze, użycie kodu QR skraca ścieżkę zakupową, umożliwiając np. dostawę posiłków pod drzwi. Kod QR umieszczony w formacie reklamowym, na półce w sklepie pozwala na zaprojektowanie doświadczenia z użytkownikiem, utrzymując jego atencję lub relację z marką. Sama technologia rodzi również olbrzymią przestrzeń do personalizacji komunikacji. Dodatkowo, QR kody znoszą barierę językową, ponieważ ich wygląd jest globalnie rozpoznawalny– komentuje Marta Zuska, Head of Business Development w NexTetchNow.

Komercyjne wykorzystanie QR kodów

Jak wynika z raportu „Wykorzystanie QR kodów w komunikacji z konsumentami” najpopularniejsze miejsca, gdzie najczęściej skanuje się̨ QR kody w Polsce to sklepy i drogerie (38 proc.), strony internetowe (37 proc.) i środki transportu (26 proc.). Mężczyźni (56 proc.) chętniej skanują̨ ze stron internetowych niż̇ kobiety, natomiast w sklepach detalicznych to kobiety (53 proc.) częściej sięgają̨ po telefon, aby zeskanować́ kod.

Wykres 4. Miejsca skanowania QR kodów

 - QR kody dostarczają dodatkowych informacji, ułatwiają nam pewne procesy, skracają ścieżki decyzyjne (możemy „wejść” do sklepu online choćby na przystanku tramwajowym) lub też pozwalają rozpocząć dodatkową interakcję z użytkownikiem – mówi Marta Zuska.

Wykres 5. Kontakt z komunikatem reklamowym z QR kodem

Z badań wynika, że ponad połowa Polaków (52 proc.) nie miała kontaktu z QR kodami w reklamach, a 8 proc. miała z nimi styczność, jednak nie skorzystała z kodu w reklamie. Główne bariery w skanowaniu QR kodów w reklamie to brak zainteresowania reklamą (61 proc.) lub mało zachęcająca reklama (24 proc.). Z kolei, aż 43 proc. osób, które deklaruje skanowanie kodów QR na co dzień, deklaruje, że nie miało kontaktu z reklamą wykorzystującą QR kody. Jak zatem skutecznie wykorzystać piktogramy w komunikacji reklamowej?

Wykres 6. Bariery w korzystaniu z reklamy z QR kodem

Wśród osób, które zeskanowały QR z reklamy 1/4 wskazała opakowanie produktu jako miejsce, gdzie QR kod został umieszczony. –„Connected packacking” to trend, który pozwalają konsumentom na głębszą interakcję z marką przed, w trakcie i po zakupie, zachęcając do ponownego zakupu czy podzielenia się opinią, to dla marki prosty sposób na budowanie i poszerzanie własnej bazy danych – komentuje Sebastian Szade, Strategy & Innovation Director w Starcom.

Duży potencjał wykorzystania OR kodów ma również reklama zewnętrzna, ponieważ umożliwia naturalne, szybkie i proste przejście ze świata offline do online, co chętnie czynią osoby młode, dla których granice tego podziału powoli zacierają się. – Sukces użycia QR kodu w outdoorze leży w dobrych praktykach, tj. właściwe umiejscowienie. Umieszczenie kodu w innym miejscu niż centralny punkt plakatu, minimalizuje szansę, że zostanie zeskanowany i dojdzie do pożądanej przez markę interakcji. Ważna jest również dobra zachęta. Plakat reklamowy z kodem powinien zawierać call to action, a więc dobry powód, aby ludzie zechcieli zeskanować kod – dodaje Marta Górecka.

W raporcie „Wykorzystanie QR kodów w komunikacji z konsumentami” przedstawiono wyniki badania , które zostało przeprowadzone w partnerstwie z Agora S.A. w kwietniu 2022 r., metodą CAWI i miało na celu sprawdzić, czy wykorzystanie QR kodów to zjawisko masowe, czy może uzależnione od wieku, wykształcenia lub miejsca zamieszania. Badanie zostało zrealizowane przez agencję doradczo-wdrożeniową Yotta, skupiało się na skanowaniu QR kodów i ich wykorzystaniu w komunikacji marketingowej.

Więcej szczegółów w raporcie „Wykorzystanie QR kodów w komunikacji z konsumentami”.