Zapamiętaj:
Od powyższej regulacji są jednak wyjątki – ochrona przed zwolnieniem nie obowiązuje:

• gdy firma upada bądź jest w likwidacji,
• gdy istnieją przesłanki zwolnienia dyscyplinarnego, a zakładowa organizacja związkowa zgodziła się na takie zwolnienie,
• gdy pracownik jest kobietą ciężarną zatrudnioną na okres próbny, pod warunkiem iż umowa o pracę nie została zawarta na czas nieprzekraczający miesiąca.

Urlop wychowawczy

Osoby przebywające na urlopach wychowawczych również są objęte ochroną przed zwolnieniem czy wypowiedzeniem umowy o pracę. Ochrona powstaje od momentu złożenia przez pracownika wniosku o urlop wychowawczy do dnia jego zakończenia.

Choroba pracownika

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę ani jej rozwiązać bez wypowiedzenia, gdy pracownik choruje. Należy jednak mieć na względzie, iż ochrona z powodu choroby przysługuje pracownikowi tylko na określony czas.

Okres ochronny, kiedy pracownika nie można zwolnić z powodu choroby, uzależniony jest od stażu pracy. Zasadą jest im dłuższy staż pracy, tym dłuższy okres ochronny pracownika, kiedy choruje i nie może być obecny w pracy.

Przykład:
Pracownik zatrudniony na okres krótszy niż sześć miesięcy może czuć się bezpiecznie, chorując tylko przez trzy miesiące. Przez ten czas nie ma ryzyka, że zostanie rozwiązana z nim umowa o pracę bez wypowiedzenia.

Młodociani

Ochroną przed zwolnieniem objęci są również młodociani. Pracodawca może zwolnić takiego pracownika, wyłącznie kiedy:

• pracodawca ogłasza upadłość bądź likwidację,
• zakład jest reorganizowany i nie pozwala na kontynuację przygotowania zawodowego,
• młodociany nie wypełnia obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo zastosowania wobec niego środków wychowawczych,
• stwierdzona zostanie nieprzydatność młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.

Poborowi

Podlegają oni szczególnej ochronie przed zwolnieniem. Pracodawca nie może z nimi rozwiązać umowy o pracę ani jej wypowiedzieć w okresie pomiędzy doręczeniem karty powołania do czynności służby wojskowej a jej odbyciem.

Wyjątek:

• gdy sam zażąda rozwiązania umowy o pracę,
• w przypadku upadłości i likwidacji firmy,
• gdy występują przesłanki do zwolnienia dyscyplinarnego.

Przed emeryturą

Pracodawca nie zwolni pracownika, który jest o krok przed emeryturą, tzn. gdy brakuje mu nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego.

Wyjątek:
Ochrona przed zwolnieniem nie ma zastosowania, gdy pracownik uzyskał prawo do renty z powodu całkowitej niezdolności do pracy.

Związkowcy

Pracownik, który należy do zakładowej organizacji związkowej lub ma upoważnienie do reprezentowania interesów danego pracownika np. przed pracodawcą, podlega szczególnej ochronie przed zwolnieniem. Zanim pracodawca wręczy wypowiedzenie osobie zatrudnionej na czas nieokreślony, swoją decyzję o rozstaniu z pracownikiem musi skonsultować ze związkiem zawodowym, do którego należy osoba wytypowana do zwolnienia.

Zapamiętaj:
W przypadku bezprawnego zwolnienia przez pracodawcę kobiet w ciąży, w okresie urlopu macierzyńskiego, osób w wieku przedemerytalnym, jak również osób wymienionych powyżej – objętych ochroną przed zwolnieniem – sąd zawsze orzeka o przywróceniu do pracy.

Wyjątek:
sytuacja, gdy ogłoszono upadłość lub likwidację firmy – wówczas sąd orzeka o odszkodowaniu.

Kancelaria Prawna Skarbiec