Patronem merytorycznym artykułu jest Kooperatywa Twórcza DronFILMS.com.pl, na której stronach możecie obejrzeć ciekawe filmy oraz zdjęcia z drona i nie tylko. Dostawcą sprzętu i sponsorem jest ogólnopolska sieć sklepów Modele-Centrum.pl i Xdrony.pl.

O nowym „prawie dronów” pisałem w poprzednim artykule, do którego odsyłam: nowelizacja rozporządzenia dotyczącego dronów wreszcie uregulowała rynek bezzałogowców wyraźnie rozgraniczając amatorów – modelarzy, którzy nie polatają już w pobliżu żabudowań czy ludzi od profesjonalistów, legitymujących się tzw. „licencjami” czyli świadectwami kwalifikacji operatora bezzałogowych statków powietrznych.

Teraz rewolucję w zakresie świadectw kwalifikacji UAVO wprowadza ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA z dnia 19 września 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadectw kwalifikacji (rozporządzenie zmieniane to akt z dnia 3 czerwca 2013 r.), które weszło w życie w dniu 6 listopada 2016 roku (Dziennik Ustaw z dnia 2016-10-06 Pozycja 1630).

Jedną z głównych zmian jest to, że obecnie do egzaminu „na drony” (w zakresie tzw. uprawnień podstawowych) nie można już podejść „z wolnej stopy”, czyli metodą samokształcenia. Należy ukończyć kurs teoretyczny i praktyczny (łączny koszt to zazwyczaj około 2 tysięcy złotych). Dotychczas można było przystąpić bez kursu od razu do egzaminów, których koszt stanowił około 150 zł. Stąd tuż przed wejściem w życie rozporządzenia wiele osób rozpaczliwie próbowało się zapisać na egzamin jeszcze na starych zasadach.

Najważniejszą merytoryczną zmianą w świadectwach kwalifikacji jest to, że obecnie kategoria i masa startowa bezzałogowego statku powietrznego stanowią uprawnienia dodatkowe (dotychczas były to uprawnienia podstawowe).

Według znowelizowanego rozporządzenia do świadectwa kwalifikacji operatora (UAVO) są wpisywane następujące uprawnienia podstawowe:

1. uprawnienie do wykonywania lotów jedynie w zasięgu wzroku, zwane dalej "uprawnieniem VLOS";
2. uprawnienie do wykonywania lotów w zasięgu i poza zasięgiem wzroku, zwane dalej "uprawnieniem BVLOS". 

Do świadectwa kwalifikacji operatora (UAVO) mogą być wpisane uprawnienia dodatkowe, :

1. określające kategorię oraz masę startową statku powietrznego, zwane dalej "uprawnieniem na kategorię statku powietrznego":
   
   a) bezzałogowy statek powietrzny o masie startowej nie większej niż 5 kg (UAV < 5 kg),
   b) samolot bezzałogowy o masie startowej nie większej niż 25 kg (UAV(A) < 25 kg),
   c) samolot bezzałogowy o masie startowej nie większej niż 150 kg (UAV(A) < 150 kg),
   d) śmigłowiec bezzałogowy o masie startowej nie większej niż 25 kg (UAV(H) < 25 kg),
   e) śmigłowiec bezzałogowy o masie startowej nie większej niż 150 kg (UAV(H) < 150 kg),
   f) aerostat bezzałogowy o masie startowej nie większej niż 25 kg (UAV(AS) < 25 kg),
   g) aerostat bezzałogowy o masie startowej nie większej niż 150 kg (UAV(AS) < 150 kg),
   h) wielowirnikowiec bezzałogowy o masie startowej nie większej niż 25 kg (UAV(MR) < 25 kg),
   i) wielowirnikowiec bezzałogowy o masie startowej nie większej niż 150 kg (UAV(MR) < 150 kg);


2. uprawnienie instruktora INS.

Uprawnienie na kategorię statku powietrznego upoważnia do wykonywania lotów tą kategorią i w zakresie masy startowej bezzałogowego statku powietrznego, którą określa to uprawnienie, przy czym do świadectwa kwalifikacji operatora (UAVO) wraz z uprawnieniem VLOS lub BVLOS wpisuje się co najmniej jedno uprawnienie dodatkowe.

Co ciekawe, przy najniższej masie wagowej czyli do 5 kilogramów, uzyskuje się uprawnienia na wszelkie kategorie statków powietrznych, czyli można latać np. zarówno wielowirnikowcem (MR), czyli statkiem najczęściej utożsamianym z „dronem”, jak i płatowcem („samolotem bezzałogowym”) czy helikopterem. Natomiast średnie i cięższe kategorie wagowe są już zawsze powiązane z konkretną kategorią bezzałogowca.

Jak się posiada już świadectwo kwalifikacji z kategorią podstawową i wymaganą co najmniej jedną kategorią dodatkową, to można już bez szkolenia zrobić sobie dodatkową kategorię UAV/BSP lub zwiększyć kategorię wagową na zasadach samokształcenia - bez kończenia kolejnych szkoleń.

Ważną zmianą jest to, że obecnie rozporządzenie nie operuje pojęciem MTOM, czyli maksymalnej masy startowej. Oto bowiem, zgodnie z nowym punktem 6a do § 3 rozporządzenia, przez masę startową rozumie się masę bezzałogowego statku powietrznego gotowego do lotu.

Stanowi to istotną różnicę w odniesieniu do uprzedniego stanu prawnego ze względu na to, że wcześniej można było robić uprawnienia na cięższe drony używając BSP dużo lżejszej kategorii – o ile tylko przewidziana przez producenta maksymalna startowa była już w granicach tej wyższej kategorii. Obecnie liczy się realna masa startowa – nie przejdzie wiec już argumentacja na egzaminie praktycznym, że przyniesiony na egazmin statek powietrzny ma co prawda mniej niż 5 kilo, ale można w sumie go obciążyć do 8 kg (MTOM), więc chcielibyśmy uzyskać od razu uprawnienia na cięższą kategorię wagową (czyli np. MR do 25 kg). To jest bardzo sensowna zmiana, bo przecież potencjalnie wyższa masa ma się nijak do umiejętności sterowania konkretną realną masą startową – zlikwidowano fikcję (inaczej się steruje statkiem ważącym realnie 4 kilo, choć potencjalnie może mieć MTOM 8kg, inaczej się steruje BSP, który ma masę startową rzeczywistą 8 kg).

Nowelizacja rozporządzenia uregulowała też kwestię ważności starych uprawnień i konwersji dotychczasowych uprawnień podstawowych na obecne podstawowe + uprawnienia dodatkowe.

W dużym skrócie można powiedzieć, że ci co mieli uprawnienia na poszczególne kategorie BSP w wadze do 2 kilogramów „z automatu” dostają uprawnienia na wszelkie kategorie statków powietrznych w wadze do 5 kg. Natomiast ja np. mając uprawnienia MR do 7 kg, będę mógł wpisać już kategorię dodatkową MR do 25 kilogramów.

Patronem merytorycznym artykułu jest Kooperatywa Twórcza DronFILMS.com.pl, na której stronach możecie obejrzeć ciekawe filmy oraz zdjęcia z drona i nie tylko. Dostawcą sprzętu i sponsorem jest ogólnopolska sieć sklepów Modele-Centrum.pl i Xdrony.pl.

Rafał Cisek, radca prawny, współpracownik Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej (CBKE), twórca serwisu prawa nowych technologii NoweMEDIA.org.pl, ekspert w zakresie prawnych aspektów komunikacji elektronicznej i prawa nowych technologii. Jego specjalizacje to m.in. prawo e-commerce, ochrona dóbr osobistych w internecie, prawo autorskie, prawo prasowe. Jest pełnomocnikiem procesowym i obrońcą w tego rodzaju sprawach (cały kraj). Sporządza też opinie prawne, audyty oraz doradza w bieżącej działalności wielu podmiotom gospodarczym, zwłaszcza w zakresie działalności w Internecie lub w związku z nowymi technologiami. Najnowsza pasja to pilotaż bezzałogowych statków powietrznych. W ramach projektu DronFILMS.com.pl tworzy profesjonalne produkcje filmowe.