Co jest znakiem towarowym?

Znakiem towarowym może być wyłącznie oznaczenie, które można przedstawić w formie graficznej. Oznaczenie takie powinno również nadawać się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.

Znakiem towarowym może być wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, a także sygnał dźwiękowy. Najbardziej typowymi przykładami znaków towarowych są: znak słowny, graficzny oraz przestrzenny. W pewnych przypadkach dopuszcza się również rejestrację jako znaku towarowego pojedynczego koloru, litery, cyfry, znaku ruchowego itp.

Kiedy nie uzyska się prawa ochronnego?

Prawa ochronnego nie uzyska się na oznaczenia, które ze swej istoty nie mogą być znakiem towarowym bądź nie mają dostatecznych znamion odróżniających. Należą do nich oznaczenia, które:

• nie nadają się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostały zgłoszone;
• składają się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności;
• weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych.

Dla oceny, czy oznaczenie ma dostateczne znamiona odróżniające, uwzględnia się wszystkie okoliczności związane z oznaczaniem nim towarów w obrocie. Odmowa udzielenia prawa ochronnego nie może nastąpić w szczególności, jeżeli przed datą zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym znak ten nabrał, w następstwie jego używania, charakteru odróżniającego w przeciętnych warunkach obrotu (wtórna zdolność odróżniająca).

Bezwzględne przeszkody rejestracji

Urząd Patentowy nie udzieli ochrony na oznaczenia, których używanie narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich, które są sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami oraz które ze swojej istoty mogą wprowadzać odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, właściwości lub pochodzenia geograficznego towaru.

Dla przykładu można wskazać wyrok Sądu UE z dnia 20 września 2011 r. w sprawie T-232/10 dotyczącej znaku towarowego przedstawiającego godło Związku Radzieckiego. Sąd UE wskazał, że leżący u źródła bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. f rozporządzenia nr 207/2009 interes ogólny polega na unikaniu rejestracji oznaczeń, których używanie na obszarze UE naruszałoby panujący tam porządek publiczny lub dobre obyczaje. Użycie symboli despotyzmu w znakach towarowych jest zdaniem Sądu sprzeczne z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami. Takie znaki nie mogą zatem zostać zarejestrowane jako wspólnotowe znaki towarowe. Do odmowy rejestracji wystarczy, by oznaczenie było uznawane za sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami choćby w jednym państwie członkowskim.

Prawa ochronne nie zostaną udzielone również, jeżeli:

• zostały zgłoszone w złej wierze do Urzędu Patentowego w celu uzyskania ochrony;
• zawierają nazwę lub skrót nazwy „Rzeczypospolita Polska” bądź jej symbole (godło, barwy lub hymn), nazwy lub herby polskich województw, miast lub miejscowości, znaki sił zbrojnych, organizacji paramilitarnych lub sił porządkowych, reprodukcje polskich orderów, odznaczeń lub odznak honorowych, odznak lub oznak wojskowych bądź innych oficjalnych lub powszechnie używanych odznaczeń i odznak, w szczególności administracji rządowej czy samorządu terytorialnego albo organizacji społecznych działających w ważnym interesie publicznym, gdy obszar działania tych organizacji obejmuje cały kraj lub znaczną jego część, jeżeli zgłaszający nie wykaże się uprawnieniem, w szczególności zezwoleniem właściwego organu państwa albo zgodą organizacji, na używanie oznaczenia w obrocie;
• zawierają skróty nazw bądź symbole (herby, flagi, godła) obcych państw, organizacji międzynarodowych, a także przyjęte w obcych państwach urzędowe oznaczenia, stemple kontrolne i gwarancyjne, jeżeli zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, chyba że zgłaszający wykaże się zezwoleniem właściwego organu, które uprawnia go do używania takich oznaczeń w obrocie;
• zawierają urzędowo uznane oznaczenia przyjęte do stosowania w obrocie, w szczególności znaki bezpieczeństwa, znaki jakości lub cechy legalizacji, w zakresie, w jakim mogłoby to wprowadzić odbiorców w błąd co do charakteru takich oznaczeń, o ile zgłaszający nie wykaże, że jest uprawniony do ich używania;
• zawierają elementy będące symbolami, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, których używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową;
• stanowią formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która jest uwarunkowana wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa znacznie wartość towaru.

Należy podkreślić, że w odniesieniu do wyrobów alkoholowych każdy znak towarowy zawierający elementy geograficzne niezgodne z pochodzeniem wyrobu uważa się za znak wprowadzający odbiorców w błąd.

Nie udziela się praw ochronnych na znaki zawierające elementy geograficzne prawdziwe w sensie dosłownym co do terytorium, regionu lub miejsca, z którego towar pochodzi, które mogłyby wprowadzić odbiorców w błąd, że towar pochodzi z innego, słynącego z danych wyrobów terenu.

Względne przeszkody rejestracji

Nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli znak ten jest identyczny lub podobny do:

• zarejestrowanego oznaczenia geograficznego, chyba że zgłaszający jest uprawniony do używania tego oznaczenia, a udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy nie ograniczy nadmiernie możliwości używania zarejestrowanego oznaczenia geograficznego przez innych uprawnionych;
• zarejestrowanego oznaczenia geograficznego lub nazwy pochodzenia produktu rolnego lub środka spożywczego;
• zarejestrowanego oznaczenia geograficznego napoju spirytusowego oraz oznaczenia geograficznego wpisanego na krajową listę chronionych oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych;
• znaku, który przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa ochronnego, był powszechnie znany i używany jako znak towarowy dla towarów pochodzących od innej osoby;
• wcześniej zarejestrowanego w Rzeczypospolitej Polskiej znaku towarowego, którego ochrona wygasła, jeżeli od daty wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy do dnia zgłoszenia podobnego znaku przez inną osobę nie upłynął okres 2 lat.

Nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy:

• identyczny do znaku towarowego zarejestrowanego lub zgłoszonego do rejestracji - o ile znak taki zostanie zarejestrowany - z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla identycznych towarów;
• identyczny lub podobny do znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego lub znaku zgłoszonego w celu uzyskania prawa ochronnego (o ile na znak taki zostanie udzielone prawo ochronne) z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, obejmujące w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym;
• identyczny lub podobny do renomowanego znaku towarowego zarejestrowanego lub zgłoszonego z wcześniejszym pierwszeństwem do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) na rzecz innej osoby dla jakichkolwiek towarów, jeżeli mogłoby to przynieść zgłaszającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego. Przepis ten stosuje się odpowiednio do znaku powszechnie znanego.

Odwołanie

Jeżeli Urząd Patentowy stwierdzi brak ustawowych warunków do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy wydaje decyzję o odmowie jego udzielenia. Przed jej wydaniem wyznacza jednak zgłaszającemu termin do zajęcia stanowiska co do zebranych dowodów i materiałów mogących świadczyć o istnieniu przeszkód do uzyskania prawa ochronnego. W przypadku gdy brak ustawowych warunków wymaganych do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy dotyczy tylko niektórych towarów, Urząd Patentowy w pierwszej kolejności odmawia udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy dla tych towarów. Po uprawomocnieniu się decyzji w tej sprawie Urząd Patentowy udziela prawa ochronnego na znak towarowy dla towarów, dla których może być ono udzielone. Na decyzje oraz postanowienia Urzędu Patentowego Stronie przysługuje skarga do sądu administracyjnego

Monika Kowalczyk, rzecznik patentowy
Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna

Czytaj także: Reklama kontekstowa w internecie a czyn nieuczciwej konkurencji