Pandemia zintensyfikowała korzystanie z telefonów, internetu i telewizji. Ograniczone możliwości spędzania czasu poza domem Polacy rekompensowali sobie komunikując się przez telefon, oglądając filmy i surfując w sieci. A także pracując zdalnie. Zwiększona aktywność miała swoje odbicie w danych KRD. Na koniec 2020 r. niezapłacone rachunki za telefon, telewizję, Internet i raty za sprzęt elektroniczny wynosiły 1,31 mld zł. Najgorzej było w lipcu 2020 r., kiedy suma zobowiązań przekroczyła rekordowe 1,5 mld zł. Na koniec 2021 r. spadła ona do 1,29 mld zł, a obecnie do 1,28 mld zł. Gros tej kwoty, tj. 886 mln zł, przypada na konsumentów, reszta – na firmy.

70 proc. Polaków ma abonament

„Badanie opinii publicznej w zakresie funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych oraz preferencji konsumentów”, przeprowadzone przez Urząd Komunikacji Elektronicznej na koniec 2021 r., pokazuje, że wśród usług telekomunikacyjnych największą popularnością cieszy się telefonia komórkowa, z której korzysta 97 proc. pytanych. Znacznie mniejsze znaczenie ma telefonia stacjonarna, użytkowana przez co 10. osobę. Najczęściej wybierana oferta to stały miesięczny abonament telefoniczny, który ma 70 proc. z nich. Mniej popularne są telefony na kartę – posiada je 1/4 badanych. 77 proc. Polaków używa Internetu, a z różnych form usługi telewizyjnej korzysta 90 proc. z nich.

Z kolei firmy badane przez UKE wskazują, że miniony, pandemiczny, rok ustabilizował ich zapotrzebowanie na usługi telekomunikacyjne. Tylko 1/5 zadeklarowała wzrost. Najczęściej korzystano z połączeń głosowych oraz wysyłania SMS-ów.

Ryzyk fizyk dłużnik? 

Łączna liczba dłużników telekomunikacyjnych, figurujących w KRD – konsumentów i firm – to obecnie 304 tys. Dane KRD pokazują, że to grono wyraźnie się zmniejsza. Na koniec 2020 r. było ich 354 tys., a w minionym roku – 310 tys.  

Zdecydowaną większość dłużników telekomunikacyjnych stanowią konsumenci. Jest ich ponad 266 tys., natomiast firm – prawie 37 tys. 

Ale to firmy mają wyraźnie wyższe średnie zadłużenie. Przeciętnie są winne telekomom prawie 11 tysięcy złotych. Konsumenci trzykrotnie mniej, bo 3,3 tys. zł na osobę. 

– Spadek liczby dłużników w naszej bazie to między innymi efekt działań telekomów, świadomie ograniczających ryzyko biznesowe. Aby zabezpieczyć się przed nierzetelnymi płatnikami, sprawdzają ich wiarygodność w KRD. Zarówno przed podpisaniem umowy z konsumentem, jak i firmą, weryfikują ich rzetelność płatniczą w naszej bazie danych. Jeśli ktoś już widnieje jako dłużnik, mogą odmówić podpisania z nim umowy na abonament lub sprzedaży smartfona na raty. Dzięki temu unikają później żmudnego procesu dochodzenia należności od klienta – wyjaśnia Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej. 

W 2020 r. telekomy pobrały z bazy KRD prawie 2,30 mln raportów o sytuacji finansowej klientów. W 2021 r. – już 2,33 mln, a od początku tego roku 845 tys. 

Rekordowe 14 mln zł do spłacenia

Największe zaległości wobec dostawców telefonii, Internetu i telewizji mają konsumenci i firmy z Mazowsza, którzy powinni oddać aż 205 mln zł. Za nim lokuje się województwo śląskie z sumą ponad 175 mln zł, a trzeci jest Dolny Śląsk ze 130 mln zł nieuregulowanych zobowiązań.

Rekord zadłużenia wśród przedsiębiorstw należy do firmy z branży rolniczej z województwa pomorskiego, która ma do spłacenia 14,4 mln zł. 

Z kolei wśród konsumentów prym wiedzie 42-letni mieszkaniec województwa lubuskiego, którego konto obciąża rekordowa suma 361 tys. zł. 

Największe długi mają osoby z miejscowości liczących od 20 tys. do 50 tys. mieszkańców. Nie zapłacili oni 188 mln zł.

Pod względem płci najbardziej zadłużeni są mężczyźni – ponad 502 mln zł. U kobiet uzbierało się 383 mln zł zaległości.

Najmniej solidni w regulowaniu rachunków za telefon, Internet i telewizję oraz sprzęt elektroniczny są Polacy w wieku 36-45 lat. Powinni oni zapłacić telekomom ponad 260 mln zł. Najmniejsze długi mają osoby powyżej 65. roku życia, które zlegają na blisko 65 mln zł. 

Problem z bezpieczeństwem

Powszechność korzystania z telefonów i internetu powoduje, że Polacy często tracą czujność i zaniedbują bezpieczeństwo. Nie zawsze potrafią zweryfikować, czy otrzymany SMS lub link jest prawdziwy i bezwiednie klikają w nie, trafiając na fałszywe strony wyłudzające dane osobowe. Stąd już tylko krok do utraty pieniędzy z rachunku bankowego lub zaciągnięcia na ich konto pożyczki przez cyberprzestępców. Jak wynika z danych serwisu ChronPESEL.pl, tylko niewiele ponad 18 proc. osób z najbardziej zadłużonej względem telekomów grupy wiekowej (36-45 lat) deklaruje, że wie, kiedy ma do czynienia z oszustem. Najbardziej zagrożone są osoby młode. 

– Zagrożenie jest realne, ponieważ, jak wynika z naszych badań, co piąty Polak twierdzi, że nie potrafi rozpoznać fałszywej wiadomości – mówi Bartłomiej Drozd, ekspert serwisu ChronPESEL.pl, partnera Krajowego Rejestru Długów. – Podatni na wyłudzenia danych osobowych mogą być zwłaszcza ludzie młodzi. 25 procent z nich deklaruje, że nie wie, kiedy ma do czynienia z oszustem. Dlatego warto pamiętać, że ani urzędnicy, ani konsultanci telefoniczni instytucji finansowych nie mogą prosić nas o podanie danych do logowania, numeru karty płatniczej czy danych z dowodu osobistego. Tak samo, nikt nie powinien wymagać od nas wysyłania skanu dokumentu tożsamości. Już samo takie zalecenie powinno wzbudzić nasze wątpliwości – podsumowuje Bartłomiej Drozd.