Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych będzie zawsze dążyć do takiej sytuacji, w której podatek przez nią płacony będzie możliwie najniższy. Jednocześnie jednak chce, aby uzyskiwany dochód był jak największy. Warto więc zastanowić się nad działaniami, które może podjąć podatnik w celu obniżenia podatku.

Najczęściej będą to działania polegające na zwiększaniu kosztów uzyskania przychodów. Pamiętać jednak należy, że kosztami podatkowymi mogą być wyłącznie takie wydatki, które związane są z przychodem w sposób pośredni lub bezpośredni z wyjątkiem tych wymienionych w katalogu kosztów negatywnych (np. koszty reprezentacji, art. 23 ust 1. ustawy o PIT). Zwiększanie kosztów działalności może mieć miejsce w przedsiębiorstwie o ile są to działania w granicach obowiązującego prawa (koszt został faktycznie poniesiony, a podatnik umie wykazać jego związek z osiąganym przychodem).

Przykładami takich działań są: zaliczanie do kosztów podatkowych wydatków związanych z eksploatacją lokalu, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza oraz amortyzacja takiego lokalu, a także wprowadzenie do ewidencji środków trwałych prywatnego samochodu.

Część wydatków na media i czynsz zaliczysz do kosztów

Prowadzenie działalności gospodarczej we własnym mieszkaniu umożliwia podatnikowi zaliczenie do kosztów podatkowych części wydatków związanych z utrzymaniem takiego mieszkania.

Wydatki takie rozlicza się proporcjonalnie w stosunku do wydzielonej do celów prowadzonej działalności gospodarczej powierzchni.

Jeżeli zatem podatnik prowadzi działalność w jednym pokoju (20 m) 100-metrowego mieszkania, 20% wydatków na media i czynsz będzie stanowić koszt podatkowy.

Odsetki od kredytu mieszkaniowego rozliczysz w kosztach

W przypadku zakupu mieszkania zarówno do celów mieszkaniowych, jak i prowadzenia działalności gospodarczej, istnieje możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kosztów odsetek od kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup nieruchomości w proporcji, w jakiej mieszkanie wykorzystywane jest do prowadzenia działalności gospodarczej. Także wydatki poniesione na zakup mebli biurowych mogą stanowić koszt uzyskania przychodów przedsiębiorcy.

Amortyzacja lokalu to także koszt podatkowy

Podatnik może podjąć decyzję o amortyzacji takiego mieszkania i skorzystać z optymalnej dla niego metody amortyzacji. Jeżeli część mieszkania wykorzystywana jest na potrzeby wykonywanej działalności – odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w takiej proporcji, w jakiej pozostaje powierzchnia użytkowa wykorzystywana na potrzeby działalności do ogólnej powierzchni użytkowej całego mieszkania. Kosztem będzie zatem tylko amortyzacja wydzielonego przez podatnika pokoju. Podatnik podejmujący decyzję o amortyzacji takiego pokoju ma do wyboru trzy metody.

Metoda uproszczona polega na tym, że w każdym roku podatkowym do kosztów podatkowych podatnik zaliczy wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych używanej przez właściciela do celów gospodarczych powierzchni użytkowej i kwoty 988 zł oraz stawki 1,5%, przy czym za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości.

Zasady ogólne polegają na uwzględnieniu w wartości początkowej faktycznej ceny nabycia mieszkania. W przypadku budynków mieszkalnych stawka amortyzacji wynosi 1,5%.

Amortyzacja indywidualna pozwala na dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od własnych budynków mieszkalnych w okresie nie krótszym niż 10 lat. Dotyczy to jednak mieszkań używanych (przed nabyciem były wykorzystywane przez co najmniej 5 lat) lub ulepszonych (wydatki na ich ulepszenie przed wprowadzeniem do ewidencji stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej).

Zastosowanie pierwszej z nich - metody uproszczonej - może okazać się niekorzystne szczególnie w dużych miastach, gdzie cena za m.kw. jest znaczenie wyższa niż 988 zł. Dlatego bardziej opłaca się zastosować zasady ogólne amortyzacji, które polegają na uwzględnieniu faktycznej ceny nabycia mieszkania.

Zwiększysz koszty dziesięciokrotnie dzięki amortyzacji indywidualnej

Największe korzyści przynieść może amortyzacja indywidualna. Zastosowanie tej metody spowoduje, że standardowa stawka amortyzacji dla budynków mieszkalnych wrasta z 1,5% do 10%. Wzrost takiego kosztu bez ponoszenia faktycznego wydatku może sprawić, że podatek do zapłaty z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej będzie minimalny.

Stary samochód środkiem trwałym to wyższy koszt podatkowy

Podatnik może także wprowadzić do ewidencji środków trwałych kilkuletni samochód, który wcześniej użytkowany był na cele prywatne. Dzięki temu będzie mógł zaliczać do kosztów wydatki eksploatacyjne bez wymogu prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Do kosztów zaliczy również odpisy amortyzacyjne. Amortyzowanie takiego auta jest szczególnie korzystane wtedy, gdy jego wartość rynkowa jest niska, a cena nabycia wysoka. Będzie tak w przypadku kilkuletnich samochodów. Przyjęcie wartości początkowej w cenie nabycia powoduje, że odpisy amortyzacyjne będą relatywnie wysokie.

Joanna Szlęzak-Matusewicz, Tax Care

Czytaj także: 31 grudnia - przełomowa data dla podatników