„Mieszkanie bez wkładu własnego” to prodemograficzny program, którego częścią jest tzw. spłata rodzinna. Oznacza ona, że w przypadku powiększenia rodziny Bank Gospodarstwa Krajowego spłaci część Gwarantowanego Kredytu Mieszkaniowego. W przypadku narodzin drugiego dziecka będzie to kwota 20 tys. zł zaciągniętego kredytu. Natomiast, gdy pojawi się trzecie i każde kolejne – 60 tys. zł.

Do tej pory pięć banków podpisało umowy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego w ramach programu „Mieszkanie bez wkładu własnego”, a sześć kolejnych zgłosiło zainteresowanie podpisaniem umowy pozwalającej na skorzystanie z możliwości spłaty części kredytu przez BGK w przypadku narodzin dziecka.

Jakie warunki należy spełnić, by zakwalifikować się do uzyskania „spłaty rodzinnej”?

• Jedynym posiadanym mieszkaniem lub domem jednorodzinnym może być ten będący celem Gwarantowanego Kredytu Mieszkaniowego
• Narodziny dziecka lub dzieci nastąpiły w trakcie spłaty Gwarantowanego Kredytu Mieszkaniowego
• Kredytobiorca prowadzi gospodarstwo domowe w Polsce
• Umowa kredytu nie została wypowiedziana

Szczególny przypadek stanowi sytuacja, gdy kredyt został udzielony gospodarstwu domowemu, które miało już mieszkanie bądź dom, jednak ze względu na jego powierzchnię i liczbę posiadanych dzieci nadal kwalifikowało się do programu. 

Według założeń programu „Mieszkanie bez wkładu własnego” Kredytobiorca oraz członkowie jego gospodarstwa domowego nie mogą być właścicielami innego mieszkania, chyba że w jego skład wchodzi dwoje albo więcej dzieci. Gospodarstwo domowe może posiadać wspólnie jedno inne mieszkanie, jednak nie większe niż 50m2 – w przypadku dwójki dzieci w rodzinie, 75m2 – przy trójce dzieci oraz 90m2 – gdy dzieci jest czworo. Dla rodzin posiadających pięcioro lub więcej dzieci nie ma limitu metrażowego. W takiej sytuacji, aby skorzystać ze „spłaty rodzinnej” nadal jedynym posiadanym mieszkaniem lub domem może być ten będący celem Gwarantowanego Kredytu Mieszkaniowego, a dodatkowym warunkiem jest spłata tego kredytu w takim stopniu, aby gwarancja wygasła – chodzi o sytuację, w której spłacona zostaje część zobowiązania odpowiadającego kwocie gwarancji. Oznacza to, że poprzednią nieruchomość należy prawdopodobnie sprzedać, a uzyskane w ten sposób środki przeznaczyć na nadpłatę nowego kredytu tak, aby uzupełnić wkład własny.

„Spłata rodzinna” jako nadpłata kredytu dokonywana jest w wysokości:

• 20 tys. zł w przypadku narodzin drugiego dziecka
• 60 tys. zł w przypadku narodzin trzeciego i każdego kolejnego dziecka

z zaznaczeniem, że wynosi nie więcej niż kwota kredytu pozostająca do spłaty.

„Spłata rodzinna” dotyczy wyłącznie kredytów zaciągniętych w ramach programu gwarancji wkładu własnego. W praktyce mechanizm „spłaty rodzinnej” jest nadpłatą kredytu.

Co należy zrobić, by móc skorzystać ze „spłaty rodzinnej”? 

Po narodzinach drugiego bądź kolejnego dziecka zgłaszamy ten fakt do banku, który udzielił nam kredytu. Za jego pośrednictwem wysyłana jest do BGK dyspozycja, która powoduje przelanie środków na nasz rachunek kredytowy. Środki na ten cel przewidziano do 2032 roku. W przypadku, gdyby w pewnym momencie limit na dany rok został wyczerpany, to nadpłata kredytu nastąpi w styczniu kolejnego roku. Istotne jest także, że ze „spłaty rodzinnej” można korzystać wielokrotnie i nie ma limitu na beneficjenta co do otrzymanych nadpłat. Tak więc przykładowo rodzina otrzyma 20 tys. zł „spłaty rodzinnej”, jeżeli nastąpiły narodziny drugiego dziecka. Jeżeli po jakimś czasie urodzi się trzecie i czwarte dziecko, to w przypadku, w którym kredyt jest nadal spłacany, przysługuje kolejna „spłata rodzinna” w wysokości 60 tys. zł za każde dziecko – z zaznaczeniem oczywiście, że „spłata rodzinna” nie może przekroczyć kwoty kredytu pozostającej do spłaty.

WAŻNE! Na co uważać po spłacie rodzinnej?

Założeniem programu „Mieszkanie bez wkładu własnego” jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych beneficjentów. W związku z tym wprowadzono ograniczenia, których przekroczenie może spowodować nakaz zwrotu części „spłaty rodzinnej”. 

Jakich przypadków to dotyczy?

Jeżeli kredytobiorca w ciągu 5 lat od dnia dokonania „spłaty rodzinnej” sprzeda bądź przekaże w darowiźnie, wynajmie, przekształci w sposób uniemożliwiający zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych nieruchomość będącą celem Gwarantowanego Kredytu Mieszkaniowego, wówczas część „spłaty rodzinnej” podlega zwrotowi.

Kwota zwrotu jest zależna od terminu, w jakim nastąpi przekroczenie jednego z wymienionych ograniczeń i jest wyliczana proporcjonalnie do okresu 5 lat. Przykładowo, po 2,5 roku 50% „spłaty rodzinnej” podlega zwrotowi, a po 4 latach już tylko 20%. Po 5 latach warunki te przestaną już być weryfikowane.

Jakub Łapaj, twórca portalu BonMieszkaniowy.org oraz ekspert kredytowy Lendi, dynamicznie rozwijającego się brokera finansowego.