Rok temu, gdy świat poznał Edwarda Snowdena, dziennikarze zwrócili uwagę na pewien dziwny zwyczaj whistleblowera. Gdy przyjmował on gości, kazał im chować telefony do lodówki. Niektórzy zgadywali, że Snowden chciał w ten sposób zablokować możliwość wysyłania i odbierania sygnałów radiowych z telefonów. W rzeczywistości mogło chodzić także o stworzenie bariery dla dźwięku.

Snowden najwyraźniej wiedział, że telefon może służyć do podsłuchu nawet wówczas, gdy jego użytkownik o tym nie wie. Władze różnych państw posiadają narzędzia do tego celu, a dostawcą takich "legalnych" narzędzi jest m.in. włoska firma Hacking Team.

Co może mobilna pluskwa?

Eksperci od bezpieczeństwa zwrócili uwagę na ofertę Hacking Teamu już w roku 2011, gdy serwis Wikileaks opublikował wyciek opisujący tzw. przemysł inwigilacji. Zazwyczaj o tym nie myślimy, ale różne firmy tworzą narzędzia do inwigilacji i próbują sprzedawać je rządom. Stoją za tym niemałe pieniądze, więc zachęta do rozwijania takich technologii jest duża.

Firma Hacking Team rozwija narzędzie szpiegowskie o nazwie Remote Control System (RCS). Specjaliści od bezpieczeństwa interesują się nim od dawna, a wczoraj dość obszerne materiały na jego temat opublikowali eksperci Kaspersky Lab oraz Citizen Lab.

Okazuje się, że narzędzia Hacking Team mogą służyć do szpiegowania telefonów z Androidem, iOS, Windows Mobile oraz BlackBerry. Użytkownicy tego szpiegowskiego narzędzia mogą m.in.:

• podsłuchiwać rozmowy, wiadomości SMS, e-mail;
• włączyć mikrofon, by słuchać otoczenia; 
• aktywować kamerę;
• sprawdzać historie rozmów, odwiedzane strony, notatki, kalendarze;
• zapisywać wpisywane znaki oraz zrzuty ekranu.

Eksperci z Citizen Lab dotarli do dokumentów, jakie Hacking Team przygotował dla swoich klientów. Autentyczność tych dokumentów nie jest w pełni potwierdzona, a ich pochodzenie jest niepewne. Jeśli dokument jest autentyczny, zawiera on wiedzę o tym, jaka infrastruktura jest potrzebna do inwigilacji oraz jaka jest funkcjonalność systemu.

Umieszczenie pluskwy na telefonie wymaga fizycznego dostępu do urządzenia albo wcześniejszego zainfekowania komputera. W przypadku iPhone'ów konieczny jest wcześniejszy jailbreak. Oprogramowanie szpiegowskie stara się działać dyskretnie, np. korzysta z sieci Wi-Fi, aby nie zwracać uwagi na wyższy transfer danych.

Polskie władze to mają?

Z ustaleń Kaspersky Lab wynika, że polskie służby mogą korzystać z narzędzi Hacking Teamu. Trzeba jednak podkreślić, że żaden kraj oficjalnie nie przyznał się do stosowania tego narzędzia w celu szpiegowania swoich obywateli. Odkrycia ekspertów pokazują pewne niewątpliwie istniejące możliwości. Musimy tu mieć na uwadze, że istnieją o wiele prostsze, skuteczne metody podsłuchiwania, co ujawniła chociażby afera taśmowa w Polsce.

Najważniejsze w tej sytuacji wydaje się zwrócenie uwagi na fakt, że przemysł inwigilacji naprawdę istnieje i dla władz różnych krajów stanowi to niezwykłą pokusę. Ta pokusa może się nasilać w momencie, gdy kontrola nad służbami specjalnymi nie jest wystarczająca. Powiedzmy sobie szczerze, że Polska jest jednym z krajów mających ten problem.

Czytaj także: Wyciek WikiLeaks rzuca światło na "przemysł inwigilacji"