Najwyższa Izba Kontroli poinformowała, że skierowała do ZUS wystąpienie pokontrolne w sprawie wybranych, kluczowych postępowań przetargowych w latach 2010 i 2013.

ZUS dawał fory Asseco

Zdaniem NIK wątpliwości wzbudzał przebieg postępowania z roku 2013 na usługę wsparcia, eksploatacji i utrzymania Kompleksowego Systemu Informatycznego (KSI). Izba uważa, że ten przetarg nie gwarantował równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji. Przykładowo termin na złożenie wniosku o udział w przetargu (35 dni) był tak dobrany, że nie zapewnił firmom innym niż Asseco Poland SA realnej możliwości zapoznania się z dokumentacją.

Warto w tym miejscu dodać, że Asseco Poland SA realizuje usługi związane z utrzymaniem KSI od 1997 r.

NIK uważa też, że już w 2010 r. ZUS "zaniechał stosowania trybów konkurencyjnych", udzielając zamówień związanych z KSI. ZUS tłumaczył to tym, że inny potencjalny wykonawca musiałby poświęcić przynajmniej 12 miesięcy na zapoznanie się z dokumentacją.

Również Prezes Urzędu Zamówień Publicznych ocenił, że postępowanie z 2010 roku zostało przeprowadzone z naruszeniem prawa, a Krajowa Izba Odwoławcza (KIO), podtrzymała jego stanowisko. NIK podziela opinię przedstawioną w uchwale KIO, według której ZUS dopuścił się w 2010 roku nieuprawnionego zaniechania stosowania przepisów dotyczących trybów konkurencyjnych przy udzielaniu zamówienia.

Pracownicy Asseco i ZUS w radzie fundacji?

NIK poinformowała też, że pracownicy ZUS odpowiedzialni za przetargi byli w takich relacjach z przedstawicielami firmy Asseco, że może to budzić zastrzeżenia.

W 2010 roku dwoje pracowników ZUS złożyło oświadczenie o braku okoliczności, których istnienie powoduje obowiązek wyłączenia ich z prac komisji. Niestety w dniu złożenia oświadczenia (15 września 2010 r.) zasiadali oni wspólnie z przedstawicielem firmy Asseco Poland w radzie jednej z fundacji. Co gorsza, zasiadający w radzie fundacji przedstawiciel Asseco był właśnie tym, który reprezentował firmę w postępowaniu. 

Dwoje wspomnianych pracowników ZUS twierdziło, że złożyło rezygnację z uczestnictwa w radzie fundacji. Rezygnacja ta nastąpiła jednak dopiero 22 lutego 2014 r.

Z kolei w 2013 roku w postępowaniu, którego przedmiotem była eksploatacja i utrzymanie KSI, tych samych dwoje pracowników ZUS uczestniczyło w pracach komisji przetargowej, składając oświadczenia o braku okoliczności prawnych i faktycznych, powodujących ich wyłączenie z prac komisji. W tym czasie Asseco Poland reprezentowały dwie osoby, które zasiadały wspólnie ze wspomnianymi pracownikami ZUS w radzie jednej z fundacji (przynajmniej do 15 września 2010 roku).

Kontrolerzy NIK ustalili, że takie przypadki występowały też w innych postępowaniach przetargowych 2013 r.

Co dalej?

Jak wspomniano wyżej, Najwyższa Izba Kontroli skierowała do ZUS wystąpienie pokontrolne. ZUS ma teraz 21 dni (poczynając od 9 czerwca 2014 roku) na złożenie zastrzeżeń, które zostaną rozpatrzone przez Kolegium NIK. Dopiero wówczas informacje przekazane w wystąpieniu pokontrolnym Prezesowi ZUS staną się prawomocnymi ustaleniami NIK.