Problem opłat interchange znany jest nie od dziś. Są to opłaty za przeprowadzenie transakcji, teoretycznie ponoszone przez tzw. agentów rozliczeniowych. W praktyce jest to koszt przerzucany na sklepy, które z kolei uwzględniają go w cenach produktów. Kończy się tym, że ceny produktów są wyższe, jeśli sklep oferuje płatności kartą.

W Polsce opłaty interchange są stosunkowo wysokie - średnio ok. 1,3% wartości transakcji. Teoretycznie te opłaty powinny być kształtowane w ramach konkurencji rynkowej między firmami VISA i Mastercard, ale te firmy praktycznie ze sobą nie konkurują. Zwracano na to uwagę w Polsce i na poziomie UE. W Polsce proponowano, by w ramach porozumień obniżyć poziom opłat interchange, ale Mastercard obawiał się, że zostałoby to uznane za niedozwoloną zmowę cenową (sic!). 

Nie więcej niż 0,5% od 2014 r.

Teraz operatorzy płatności muszą się liczyć z tym, że może powstać prawo zmuszające ich do obniżenia cen. W ubiegły piątek Sejm uchwalił nowelizację Ustawy o usługach płatniczych. Przewiduje ona, że opłata interchange nie będzie mogła przekroczyć 0,5 proc. wartości transakcji. 

Ograniczenie wysokości opłaty interchange nie obejmie nowych organizacji kartowych przez 3 lata od rozpoczęcia przez nie działalności, ale tylko pod warunkiem, że nowo utworzony podmiot tego typu nie będzie należał do tej samej grupy, co inna organizacja kartowa. Dodatkowo inna organizacja nie może wywierać na nową znaczącego wpływu w rozumieniu Ustawy o rachunkowości.

Ustawa nakłada też na organizacje kartowe obowiązek m.in. udostępniania na ich stronach internetowych informacji o stawkach opłat stanowiących ich przychody.

Ustawa ma obowiązywać od 1 stycznia 2014 r., przy czym organizacje kartowe, banki wydające karty oraz agenci rozliczeniowi na zmianę umów będą mieli 6 miesięcy od wejścia przepisów w życie.

Pomoże UE lub konkurencja?

Przepisy obniżające opłaty interchange mogą być wprowadzone także na poziomie Unii Europejskiej. Pojawiają się nawet sugestie, że w tej sytuacji polska ustawa nie miała sensu. Z drugiej strony należy się zastanowić, czy obietnica powstania unijnego prawa faktycznie powinna blokować krajowe inicjatywy legislacyjne?

Inna rzecz, że wysokie opłaty interchange mogły się przyczynić do... rozwoju płatności mobilnych w Polsce. Głośno było o tym, że właśnie z powodu opłat kartowych sieć Biedronka unika płatności kartą, ale rozważała wdrożenie płatności mobilnycyh. Ostatecznie pomysł Biedronki nie wypalił, ale za to sześć polskich banków ogłosiło, że chce stworzyć jeden standard płatności mobilnych.

Nawet jeśli operatorzy operatorzy płatności mogą dziś utrzymać wysokie ceny, nie mogą całkowicie powstrzymać rozwoju konkurencji.