Dziś obchodzimy Światowy Dzień Własności Intelektualnej. Zasadniczym celem tego "święta nietypowego" jest wskazanie ludziom jak ważne dla cywilizacji jest chronienie patentów, praw autorskich, znaków towarowych czy wzorów przemysłowych.

Niestety w tym dniu należałoby przypomnieć, że koncepcja "własności intelektualnej" przestaje służyć celom, do jakich została wymyślona. Własność intelektualna teoretycznie powinna chronić twórców, zapewniać im wynagrodzenie, stymulować rozwój technologii i kultury. W rzeczywistości zaczyna ona służyć do hamowania postępu, krzywdzenia twórców i utrudniania obiegu informacji. O takich przypadkach pisaliśmy nie raz w cyklu Absurdy Własności Intelektualnej. 

Przyjrzyjmy się dziś jednemu z twórców - Annie Frank. Ta dziewczyna stworzyła Dziennik Anny Frank, niezwykłe dzieło, które odcisnęło wyraźne piętno na powojennej kulturze. Anna już nie żyje. Zmarła w obozie koncentracyjnym i z tego powodu nie mogła w najmniejszym stopniu skorzystać na popularności swojego dzieła. Co zabawne, to dzieło jest obecnie chronione prawami autorskimi w niektórych krajach. 

Zgodnie z holenderskim prawem, dzieło wydane w 1986 roku chronione jest przez 50 lat od daty wydania, czyli do roku 2036. W Polsce prawa majątkowe do utworów wygasają 70 lat po śmierci twórcy, a więc wspomnienia Frank w Polsce są już w domenie publicznej i można je wydać. Czy dostrzegacie ten absurd? W jednym kraju Dziennik Anny Frank jest wolny, w drugim jest ciągle chronionym dziełem. Nic to nie zmienia dla twórcy tego dzieła. Absolutnie nic. 

#readannediary

Dziś Centrum Cyfrowa zorganizowało akcję, która ma ukazać istotę tego absurdu. Na stronie www.annefrank.centrumcyfrowe.pl opublikowano Dziennik Anny Frank (w wersji oryginalnej). Jak już wiemy w Polsce przeszedł on do domeny publicznej i może być nie tylko swobodnie publikowany, ale wykorzystywany w twórczości innych autorów czy jako punkt wyjściowy do tworzenia dzieł zależnych (np. komiksu czy ekranizacji). W ojczyźnie Anny Frank - w Holandii - dzieło nadal jest chronione i prawo autorskie nadal wymaga zgody jej spadkobierców.

Aby nie naruszyć prawa Centrum Cyfrowe musi dziś zastosować geoblocking. Dokument jest dostępny dla osób przebywajacych w Polsce, ale już nie w innych krajach członkowskich. Czy to nie jest absurdalne? Owszem jest!

Wszyscy możemy wziąć udział w tej głupocie zaglądając na stronę z Dziennikiem Anny Frank. Możemy całkiem za darmo i legalnie uczestniczyć w czymś, co w Holandii byłoby uznane za piractwo. Wiemy, że to dość szczególny sposób obchodzenia Światowego Dnia Własności Intelektualnej. Zawsze jednak powinniśmy pamiętać, że ta własność potrafi rodzić naprawdę dziwne sytuacje.