Kiedy ktoś mówi o komputerach, często słyszymy słowa "korzyści", "możliwości", "ułatwienia". Wielu ludzi wierzy, że komputery to przyszłość całej edukacji. Jest w tym sporo prawdy, ale także daleko idący optymizm. Musimy bowiem pamiętać, że to my się uczymy, a komputer jest tylko kolejnym narzędziem. Proces uczenia się będzie skuteczny, jeśli zajdzie w Twojej głowie. Najlepsze nawet narzędzie tego nie zapewni. Mało tego - najlepsze narzędzie może być przeszkodą i jest to pierwsza rzecz, o której musisz pamiętać.

Po pierwsze - skupienie

Dla procesu uczenia się ważne jest skupienie. Utrzymanie go jest trudniejsze przy urządzeniu multimedialnym, które kojarzy się bardziej z rozrywką niż z nauką. Trudno jest się uczyć, gdy w zasięgu wzroku mamy link do Facebooka, YouTube, Demotywatorów i tym podobnych stron, na które zaglądamy "tylko na chwilę". Pojawia się też pokusa włączenia muzyki, komunikatora albo ulubionej gry.

Musisz pamiętać, że "zaglądanie na chwilę" przynosi większe straty niż 5 czy 10 minut. Prawdziwa strata dotyczy Twojego skupienia. Jeśli stale zmieniasz punkt skupienia, nie utrzymasz odpowiedniego do nauki stanu umysłu. Problemem może być pojawienie się niepotrzebnych emocji, np. podekscytowanie się filmem czy zdenerwowanie spowodowane jakimś przeczytanym komentarzem. To wszystko w czasie nauki stanowi zbędny balast dla mózgu.

RADA: Rozważ usunięcie z zasięgu wzroku linków do ulubionych serwisów. Ustal czas, w którym tylko się uczysz, nie odwiedzając stron innych niż te potrzebne do nauki. Staraj się przestrzegać wyznaczonego czasu pracy. Uważaj z komunikatorami.

Oczywiście ktoś zaraz powie, że przecież człowiek nie może być skupiony cały czas i potrzebuje odpoczynku. Święta prawda, ale trzeba zrozumieć, co znaczy "odpoczynek".

Po drugie - odpoczynek

Człowiek nie wykona dobrze żadnej pracy, jeśli nie będzie mógł odpoczywać. Istnieją różne rodzaje i pojęcia wypoczynku, ale wszystkie je można sprowadzić do jednej prostej definicji - odpoczynek to najczęściej "coś innego" od wykonywanej pracy. Jeśli cały dzień biegasz, odpoczniesz siedząc w fotelu, ale siedząc cały dzień w fotelu, lepiej odpoczniesz biegając.

Sytuacja komplikuje się przy komputerze. Często przy tym urządzeniu uczymy się i odpoczywamy. Faktycznie więc nie odpoczywamy, bo ciągle siedzimy przy komputerze. Warto mieć przy tym na uwadze, że komputer męczy nasz organizm bardziej, niż do odczuwamy. Konsekwencją korzystania z niego jest nie tylko gorszy wzrok i kiepska forma fizyczna. To także gorszy sen i problemy ze skupieniem.

RADA: Jeśli masz zamiar uczyć się przy komputerze, ogranicz rozrywkę i inne czynności przy komputerze. Po nauce przy komputerze odpoczywaj "offline", najlepiej aktywnie. Jeśli musisz dużo odpoczywać przy komputerze... ucz się bez niego.

Powyższe nie oznacza, że odpoczywanie przy komputerze jest całkowicie zabronione. Możesz ustalić sobie, że np. w czasie dwugodzinnej pracy zrobisz sobie 10-minutową przerwę na ulubione serwisy. Możesz też pouczyć się przy komputerze, odpocząć gdzie indziej, a wieczorem chwilę posiedzieć przy ulubionej grze.

Po trzecie - zalety komputera

Zadaj sobie pytanie: jak komputer wspomoże proces uczenia się? To dobre pytanie, bo można użyć komputera do takich rzeczy, do których nie jest on wcale potrzebny. Wówczas istnieje ryzyko, że korzystanie z niego za bardzo nas zmęczy.

Komputer przyda się, aby:

• znaleźć informacje w sieci,
• odtworzyć multimedia,
• powtórzyć wiedzę z wykorzystaniem odpowiednich aplikacji,
• uczestniczyć w kursach,
• przenieść informacje na inny nośnik (np. przez drukowanie).

To się wydaje oczywiste, ale wiele osób używa komputera jak książki, co jest nierozsądne. Jeśli włączasz komputer tylko po to, aby czytać tekst i przeglądać obrazki, to znaczy, że niepotrzebnie się męczysz. Rozsądniejsze będzie wydrukowanie tych treści i czytanie ich z papieru, niekoniecznie w domu.

Komputer może posłużyć jako odtwarzacz np. dla lektur w formacie MP3. To nic złego. Prawdziwa moc komputera w nauczaniu drzemie jednak w aplikacjach.

Naprawdę przydatne mogą być proste aplikacje do powtórek, takie jak aplikacje do fiszek albo narzędzia do systematyzowania wiedzy, jak kreatory map myśli. Są też różnego rodzaju quizy i testy. Jest też aplikacja serwująca jedno pytanie z matematyki na dzień. Niektóre z tych narzędzi opisaliśmy w tekście pt. Strony przydatne dla maturzystów.

Warto też rozważyć udział w kursie e-learningowym dla maturzystów. Wówczas mamy możliwość uczestniczenia w lekcjach przez internet. Są kursy darmowe i płatne. Te płatne mogą być dużo tańsze od korepetycji. Ich zaletą jest dostęp do edukacji niezależnie od geograficznego położenia.

RADA: Ucząc się z komputerem, używaj interaktywnych narzędzi. Nie ograniczaj się do "czytania z internetu".

Pamiętaj też, że komputer i książki mogą się uzupełniać. Przeszukiwanie książki nie jest tak łatwe, jak przeszukiwanie sieci, ale wertując książkę, trafisz na wiele przydatnych informacji. Korzystaj z różnych źródeł wiedzy.

Po czwarte - ustal, czego chcesz

Jeśli czytasz ten tekst, to znaczy, że... możesz tracić czas. Pamiętaj też, że możesz stracić dużo czasu, instalując coraz lepsze programy do nauki lub przeszukując sieć w celu znalezienia coraz ciekawszych opracowań czy porad dla maturzystów. Nie szukaj bez końca.

RADA: Ustal swój system pracy. Wybierz narzędzia, z jakich skorzystasz i korzystaj z nich. Nie trać zbyt dużo czasu na ulepszanie procesu uczenia się, ale ucz się.

Oczywiście nie wyklucza to bycia elastycznym. Aplikacja, która najpierw wydaje się przydatna, może po pewnym czasie wykazać pewne wady. W toku uczenia się możesz dojść do wniosku, że narzędzie A jest lepsze od narzędzia B i już. Trzeba kontrolować swoją pracę i osiągnięcia. Ostatecznie ważne jest to, co dzieje się w Twojej głowie, nie w komputerze.

Zapraszamy również do serwisu specjalnego z poradami dla maturzystów:

Matura 2011 w DI

Znajdziesz tam m.in. strony, które mogą się przydać przed maturą, porady o tym jak wykorzystać komputer w nauce, jak wykorzystać informacje z internetu w prezentacji maturalnej, jak lepiej zapamiętywać, a także jak robić efektywne notatki na komputerze oraz arkusze maturalne z różnych przedmiotów z poprzednich lat.